گفتار چهارم : عقد یا ایقاع بودن اجرای تعهدات

در این گفتار ‌به این مورد پرداخته می شود که اجرای تعهدات را عقد بدانیم یا ایقاع ، یا هیچکدام از این دو مورد نمی باشد و ماهیتی منحصر به فرد دارد، در این مورد نظرات مختلفی ابراز گردیده است .

بند اول: نظرات

برخی از اساتید حقوق مانند دکتر حسن احمدی جشفقانی معتقدند که اجرای تعهدات جزء عقود محسوب می شود^[۲۱]، بر این اساس با انجام تعهد و انتقال تعهد به متعهد له و قبول متعهد له ، ایجاب و قبول صورت می‌گیرد . دلیل دیگر ماده ۲۷۵ ق.م ، می‌گوید : (( متعهد له را نمی توان مجبور کرد چیز دیگری به جز آن چه که مورد تعهد می‌باشد ، قبول کند … )) یعنی قبول متعهد له لازم است و می شود از قبول امتناع نماید . ماده ۲۶۹ ق.م بیان می‌دارد : (( وفای به تعهدات وقتی محقق می شود که متعهد چیزی را که می‌دهد مالک یا مأذون ‌باشد از طرف مالک و اهلیت داشته باشد )) این مورد در عقود، جاری می‌باشد . اکراه و سایر مواردی که به اراده خلل وارد می کند ، در تعهدات ، طرفین باید فاقد آن باشند، در غیر این صورت تعهد باطل خواهد بود . نظر دیگری که در این مورد مطرح شده، این است که : اجرای تعهدات عملی واجب است و متعهد باید آن را ادا نماید، در غیر این صورت اجبار می شود . برخی از فقها و حقوق ‌دانان این نظر را مورد قبول قرار داده‌اند که نه عقد و نه ایقاع و جزء اعمال واجب است . ماده ۲۳۷ قانون مدنی بیان می‌دارد : (( … در صورت تخلف ، طرف معامله می‌تواند به حاکم رجوع نماید و تقاضای اجبار متعهد را به وفای شرط بنماید . )) برخی از حقوق ‌دانان ازجمله دکتر کاتوزیان معتقدند که : اجرای تعهدات از وقایع حقوقی اند و نه اعمال حقوقی ، ‌به این دلیل که اهلیت در اجرای تعهدات بی تاثیر است و متعهد اجبار می شود .^[۲۲] نظر دیگر، اجرای تعهدات ایقاع و از نوع ایقاع لازم می‌باشد . مبنای تعهد اراده متعهد به ایفای تعهد و اراده متعهد له و قبول او در تعهد لازم نمی باشد . در صورتی که برای ادای دین مهلتی مقرر نشود ، در هر زمان متعهد می‌تواند ایفای تعهد نماید و قبول متعهدله در آن لازم نیست . ولی با پرداخت قابل باز پس گیری مجدد از سوی متعهد نمی باشد . در تبدیل تعهد به چیز دیگری همان ایفا می شود که مورد تعهد جدید واقع شده است . هر چند مورد قبلی موجود باشد ، همان تعهد جدید ایفا می شود .^[۲۳] درموردی که از مال میت به فروش می‌رسد و ادای دیون او صورت می‌گیرد ، به دلیل غبن اگر مشتری آن را فسخ نماید ، در این صورت باید از سایر اموال ثمن رد شود و حق استرداد مبالغی که جهت دیون پرداخت شده ندارد .^[۲۴] در نظریه مختلط اجرای تعهدات تنها به یک شیوه از شیوه های گفته شده امکان پذیر نمی باشد ، از راه های متعدد و مختلفی امکان دارد . گاهی دو یا چند نظر با همدیگر وجود دارد و تنها یک شیوه و روش برای آن وجود ندارد، مثلاً : قهراً یا به اختیار ، تبدیل تعهد و … اجرای تعهدات را برخی از حقوق ‌دانان دارای مصادیق متعدد و متنوع می دانند، به ‌عنوان مثال : وصیت ، وصیت عهدی حالت ایقاع دارد، تملیکی را برخی عقد و برخی ایقاع می دانند^[۲۵] .

بند دوم: نقد و بررسی نظرات

‌در مورد نظریه اول که تعهد را نوعی عقد می‌داند، در تعهدات حالت الزام و اجبار وجود دارد . عقود رضایت و اختیار هست و طرفین با رضایت و اراده ، اقدام به انعقاد عقد می نمایند، فقها ‌به این امر اذعان دارند . در فقه فردی در موضوعی دارای اختیار می‌دانیم که در ترک و انجام آن آزاد باشد، فرد فاقد این اختیار ، مختار نمی باشد . ^[۲۶] برای متعهد در انجام تعهد اختیار وجود ندارد . ماده ۲۷۸ ق.م مقرر می‌دارد : (( اگر موضوع تعهد عین معین باشد ، تسلیم آن به صاحبش در وضعیتی که حین تسلیم دارد ، موجب برائت شخص متعهد می‌گردد ، اگر چه دارای کسر و نقصان باشد، مشروط بر این که کسر و نقصان از تعدی و تفریط متعهد ناشی نشده باشد .)) مواد ۷۱۷ و ۷۲۰ قانون مدنی رضایت را شرط اجرای تعهدات نمی داند^[۲۷] .

نظریه دوم، اجرای تعهد عمل واجب : در وجوب، مکلف باید امری که به آن تصریح شده به جا آورد و چنانچه به جا نیاورد، عقوبت برای او در نظر گرفته شده است، ولی نمی شود کسی او را اجبار و الزام به آن نماید، اما در تعهدات این الزام و اجبار وجود دارد . در فقه، احکام آن ‌در مورد تعهدات با واجبات متفاوت است .

نظریه سوم، ایقاع لازم : لفظ لازم درایقاع لازم نامانوس است و در فقه ایقاع غیر لازم نداریم . با وجود اجبار در تعهدات نمی شود آن را ایقاع دانست . ایقاع به صرف اراده و اختیار یک طرف محقق می شود و در صورت اجرا ، مدیون بری است . ولی در تعهدات اختیار نیست و درصورت استنکاف اجبار وجود دارد .

نظریه چهارم، نظریه مختلط : چنانچه اراده یک نفر در تعهدات دخیل باشد ایقاع ، در صورت نیاز به اراده طرفین و ابراز آن جزء عقود است . در غیر ارادی جزء وقایع حقوقی و ارادی بودن آن را در زمره اعمال حقوقی قرار می‌دهد . می توان این گونه بیان نمود که نمی شود دو یا چند امر متضاد را با هم جمع نمود و نظریه مختلط را ابراز کرد و باید تعیین تکلیف در این خصوص بشود .

بند سوم:جمع بندی

مقابله دینی به عنوان روشی که از منابع دینی مانند دعا, نیایش, توکل و توسل به خداوند و برای مقابله استفاده می‌کند, تعریف شده است (کارور،۲۰۰۲؛ به نقل از شعاع کاظمی،۱۳۸۸) . به طور کلی مقابله دینی متکی بر باورها و فعالیت های دینی است و از این طریق در کنترل استرس های هیجانی و ناراحتی های جسمی به افراد کمک می‌کند. داشتن معنی و هدف در زندگی, احساس تعلق داشتن به منبعی والا, امیدواری به کمک و یاری خداوند در شرایط مشکل زای زندگی, برخورداری از حمایت های اجتماعی, روحانی و همگی از جمله منابعی هستند که افراد متدین با برخورداری از آن ها می‌توانند در مواجهه با حوادث فشارزای زندگی آسیب کمتری را متحمل شوند. به عبارت دیگر مقابله مذهبی اشاره به استفاده از اعمال و عقاید مذهبی برای مقابله با شرایط پر استرس زندگی دارد (پارگامنت، ۱۹۹۷).

اعتقاد مذهبی و اعمال مذهبی، نیاز انسان در جهان هستی است. نیاز به فهمیدن مبدأ وجود، نیاز به فهمیدن هدف زندگی و نقش انسان در زندگی، نحوه ارتباط انسان با دیگران و پاسخ انسان به جهان هستی از جمله نیازهای مذهبی است، این نیاز بشر در تمام دوران ها و در تمام جوامع مطرح بوده است. نقش مذهب در رابطه با بهداشت و شفا از قرون بسیار دور شناخته شده بود. در طول هزاران سال مذهب و پزشکی در مداوا و کاهش رنج­های انسان شریک یکدیگر بوده ­اند (ساچمن و ماتیوز^[۵۱]، ۲۰۰۱).

جنبه­ های معنوی مذهب با تمرکز بر روی هیجانات مثبت، ممکن است با روابط گرم و افزایش حمایت اجتماعی رابطه داشته باشد که هر دو آن ها باعث افزایش سطح سلامت روانی افراد می­ شود (وایلانت^[۵۲]، ۲۰۰۸). در واقع، دین نیروی روان­شناختی است که می ­تواند روی نتایج زندگی انسان تاثیر بگذارد. احتمال زنده ماندن افراد با سطح راهبردمقابله دینی بالاتر، در هر موقعیت بیشتر از دیگران بوده و حضور مکرر در شعائر دینی با کاهش مرگ و میر همراه است (کولاف^[۵۳]، ۲۰۰۹).

مذهب به عنوان یک منبع مقابله­ای، می ­تواند در جهت کاهش اثرات نامطلوب ناشی از تنش به عنوان یک مراقب عمل کند. مذهب در فرایند مقابله با حوادث و مشکلات دارای سه نقش است:

۱) فراهم کردن معنایی برای زندگی، ۲) کمک به افراد برای داشتن احساسی از کنترل، هنگام مواجهه با موقعیت­های مختلف و ۳) ایجاد حسی از اعتماد به نفس برای افراد (اسپیکلا^[۵۴] و همکاران، ۱۹۸۵؛ به نقل از رضاپور و همکاران، ۱۳۹۰).

ادی^[۵۵] (۱۹۶۱)، کارکردهای دین را تحت عنوان حمایت، هویت بخشی و انسجام بخشی مطرح می­ کند و معتقد است یکی از کارکردهای اصلی دین، حمایت و تسلی برای محرومین است. کارکرد دین در زندگی افراد آرامش بخشی، امیددهی، تولید شادابی، رضایت باطن و زندگی اصیل است. نقش اصلی دین در برآورد نیازهای آدمی، کاهش درد و رنج و معنی بخشی ‌به این دردها و رنج­های ناتمام است. چیزی که علم با وجود قابلیت ­های بسیار از آن برخوردار نیست. علم شاید بتواند دردها و رنج­های بشری را تقلیل دهد اما نمی­تواند به رنج­های موجود معنی بخشد (ملکیان، ۱۳۸۳).

مقابله مذهبی مانند دیگر راهبردهای مقابله‌ای، از قبیل راهبردهای مسئله‌مدار، رابطه بین استرس و سلامت جسمی و روانی را تعدیل می‌کند؛ این راهبردها غالباً به دو گروه راهبردهای مقابله مذهبی مثبت و راهبردهای مقابله مذهبی منفی تقسیم می‌شوند. مقابله مذهبی مثبت(گرایش به مذهب) که بیانگر حس معنویت، رابطه ایمن با خدا، باور به معناداری زندگی و ارتباط معنوی با دیگران است، پیامدهای مثبتی، مانند عزت نفس بالاتر، کیفیت زندگی بهتر، سازگاری روان‌شناختی و رشد معنوی بیشتر هنگام استرس در پی دارد. این در حالی است که مقابله مذهبی منفی (روگردانی از مذهب) نمایانگر رابطه کمتر ایمن با خدا، دیدگاه بدبینانه و نامطمئن به دنیا و ستیزه‌جویی مذهبی در چالش برای جست‌وجوی معنا است و با پیامدهای منفی، مانند افسردگی، آشفتگی هیجانی، سلامت جسمی و کیفیت زندگی پایین و حل مسئله ضعیف همراه است)پارگامنت و همکاران، ۱۹۹۸). پارگامنت و همکاران راهبردهای مقابله مذهبی افراد را بررسی نموده و پنج کارکرد کلیدی مذهب را ینگونه شناسایی کردند؛ یافتن معنا، دستیابی به حس کنترل، آرامش معنوی، تسهیل صمیمیت و معنویت و در نهایت تسهیل تغییرات عمیق زندگی.

دین از عوامل مهم و تاثیرگذار در سلامت روان است. فرد دیندار خود را تحت حمایت و لطف همه جانبه­ی خداوند می­بیند و بدین ترتیب احساس اطمینان و آرامش و لذت معنوی عمیق به وی دست می­دهد. در نظر چنین فردی همه رویدادها حتی بلایا و مصایب نعمت و آزمایشی از جانب خداوند تلقی می­شوند. او خود را موظف می­داند سختی­هایی را که با قدرت عقل قابل توجیه نیستند، با ایمان تحمل نماید تا به کمال برسد. چنین فردی به واسطه­­ی ناملایمات و ناکامی­های زندگی دچار نامیدی و اضطراب نمی­گردد، زیرا خداوند را حامی خویش می­داند. او اطمینان دارد که این حوادث و رویدادها گذرا هستند و او پاداش صبر خود را خواهد گرفت (کروز^[۵۶]، ۲۰۰۳).

به طور کلی مذهب در تمامی عوامل می ­تواند نقش مؤثری در استرس داشته باشد. به عنوان مثال، در ارزیابی موقعیت، ارزیابی شناختی خود فرد، فعالیت­های مقابله­ای، منابع حمایتی می ­تواند نقش کاهش دهنده فشار روانی را ایفا نماید (فتحی، ۱۳۸۵).

۲-۲-۳- رضایت زناشویی

خانواده به عنوان یک گروه کوچک طبیعی در دهه پنجاه مورد توجه روان­شناسان و مشاوران واقع شده، برخی خانواده را کانون توجه قرار دادند و بر این عقیده شدند که ریشه تمام مشکلات روانی خانواده است (گلدنبرگ و گلدنبرگ^[۵۷]، ۱۹۹۶). ازدواج یکی از قدیمی­ترین پیوندهای انسانی است که ارضاکننده و رشد دهنده شخصیت آدمی بوده است. خانواده به عنوان یک گروه کوچک طبیعی در دهه پنجاه مورد توجه روان­شناسان و مشاوران واقع شده، برخی خانواده را کانون توجه قرار دادند و بر این عقیده شدند که ریشه تمام مشکلات روانی خانواده است (گلدنبرگ و گلدنبرگ^[۵۸]، ۱۹۹۶).

ازدواج در جامعه­ متغیر امروزی یک پدیده­ پیچیده است. انسان­ها به دلایل مختلفی ازدواج ‌می‌کنند. در کنار تمایلات جنسی که از مسائل اولیه هستند، عشق، امنیت اقتصادی، محافظت، امنیت عاطفی، احساس آرامش و فرار از تنهایی نیز، بعضی از عواملی هستند که باعث گرایش به ازدواج می­شوند (جانیتیوس، ۲۰۰۴؛ به نقل از بخشایش و مرتضوی، ۱۳۸۸).

رضایت زناشویی یکی از عوامل مؤثر در ثبات و پایایی خانواده ­ها و در عین حال یکی از مهمترین تعیین کننده­ های عملکرد سالم نهاد خانواده ‌می‌باشد(گریف^[۵۹]، ۲۰۰۰). در صورتی زندگی زناشویی به رضایت از زندگی می­انجامد که واجد آرامش، انسجام و امنیت عاطفی باشد، همچنین بر میزان سلامت روانی، میزان رضایت از زندگی و حتی بر میزان درآمد، موفقیت تحصیلی و رضایت از شغل زوجین تاثیر می­ گذارد. از سویی ناسازگاری در روابط زوجین موجب اختلال در روابط اجتماعی، گرایش به انحرافات اجتماعی و افول ارزش­های فرهنگی بین زن و شوهرها می­ شود (نورانی و همکاران، ۱۳۸۸).

آنچه امروزه ‌در مورد توسعه در مناطق روستایی مطرح است، توسعه پایدار روستایی است. توسعه پایدار روستایی عبارت است از: فرایند کمک به مردم روستایی از طرق اولویت بندی نیازهایشان، فعال نمودن آن ها و سرمایه گذاری در زمینه ایجاد زیر ساخت ها و ارائه خدمات اجتماعی، برقراری عدالت با توجه به ظرفیت های محلی برخلاف همه ی بی عدالتی های گذشته و تضمین سلامتی و امنیت آن ها، به ویژه زنان (چارچوب توسعه آفریقای جنوبی^[۱]، ۲۰۰۵).

توسعه ای که در مناطق روستایی بیشتر مورد نظر است و لازم است برنامه ریزان روستایی مد نظر داشته باشند، به شرح زیر است:

1. 1. توسعه باید«تغییری» در جهت بهبود شرایط برای اکثریت مردم باشد؛

1. 1. مردمی که از توسعه سود می‌برند باید بیشتر از مردمی باشند که از آن متضرر می‌شوند؛

1. 1. توسعه باید دست کم مردم را نسبت به تامین حداقل نیازهای زندگیشان یا نیازهای ضروری زندگیشان مطمئن سازد؛

1. 1. توسعه باید با نیازهای مردم هماهنگی و مطابقت داشته باشد؛

1. 1. توسعه باید باعث تشویق خود اتکایی گردد؛

1. 1. توسعه باید بهبود طولانی و مستمر را به ارمغان آورد؛

1. توسعه نباید باعث تخریب محیط زیست طبیعی باشد (ایمنی، ۱۳۸۷).

‌بنابرین‏ با توجه به مطالبی که ذکر شد، می توان دلایل اهمیت توسعه روستایی را به صورت زیر برشمرد:

۱٫ مسأله انسانی بودن توسعه و این که جمع کثیری از انسان ها در روستا زندگی می‌کنند؛

۲٫ تولید بخش عمده ای ازمواد غذایی ومواد اولیه مورد نیاز صنایع شهری در روستاها انجام می پذیرد؛

۳٫ بخش عمده ای ازمنابع آب وخاک در روستاها پراکنده می‌باشد؛

۴٫ وجود درصد بالاتری از فقردر روستا نسبت به شهر؛

۵٫ اثر متقابل توسعه جامعه روستایی و شهری بر یکدیگر و در نتیجه اهمیت تأثیرتوسعه روستایی برشهری؛

۶٫ تجربه ی پنج دهه ی گذشته ی توسعه درجهان و ایران و شکست راهبردهای توسعه ای که تنها به توسعه شهری معطوفند؛

۷٫ مهاجرت رو به تزاید سرمایه انسانی و مادی ازجانب حوزه های روستایی به شهری و تأثیر منفی این روند بر توسعه ملی (ضیایی شیروان و براتی، ۱۳۸۵).

۳-۲ مفهوم مشارکت و اهمیت مشارکت روستاییان در فرایند توسعه

مشارکت، مفهومی ذاتی در جوامع بشری است و برای تحکیم آن، نیاز به برنامه ریزی از پایین به بالا و ارتباط بین همه ی مؤلفه های موجود در این زمینه وجود دارد (ونگ و ژنرانگ^[۲]، ۲۰۰۸). از بعد نظری و عملی، مشارکت در بطن هر جامعه ای در قالب مفاهیمی مانند همبستگی، اتحاد، همکاری، انجمن و مانند آن نهفته است (بافکار، ۱۳۹۰). مشارکت مفهومی گسترده است و در بعضی مواقع پیچیده می کند، چنان که از انواع شیوه های صوری جلب مشارکت گرفته تا رویکردهای نوین آن در راستای دعوت مردم برای اثرگذاری در تصمیم گیری ها و پذیرفتن هزینه های چه بسا چشمگیر آن را در بر می‌گیرد. کشور ما در فرایند نهادینه شدن مشارکت در برنامه ریزی های منطقه ای و محلی در مراحل ابتدایی است و به زمان زیادی برای دستیابی به مشارکت کامل نیازمند است (نسترن و رعنایی، ۱۳۸۹). استنسکه^[۳] (۲۰۰۹) مشارکت روستاییان در قالب تشکل های روستایی را به عنوان راهبردی که وظیفه حفظ و نگهداری از ارزش های فرهنگی یک منطقه را بر عهده دارد، مطرح می‌کند. در بحث مشارکت مردم و موفقیت هرچه بیشتر این تشکل ها در نواحی روستایی، دو نکته را باید مدنظر قرار دارد؛ اول اینکه، باید افراد را تشویق به مشارکت کرد زیرا در توسعه نواحی روستایی، این افراد هستند که نقش کلیدی را ایفا می‌کنند. دومین عامل، فراهم کردن فرصت هایی برای وضوح هرچه بیشتر تقاضاهای روستاییان، برای مسئولین و دست اندرکاران است، زیرا ایجاد تشکل های مردمی می‌تواند پل ارتباطی بین نیازهای مردم روستا و مسئولین قلمداد شود (عبداللهی و همکاران، ۱۳۸۸).

آینده ی امیدوارکننده زمانی به وقوع خواهد پیوست که مردم تمایل داشته باشند که در امر توسعه، مشارکت کنند و منابع شان را در مسیر توسعه ی جامعه شان به کار گیرند. از این رو ضروری است که دولت تلاش کند تا مردم را در همه ی مراحل هر پروژه ی پیشنهادی شرکت دهد (آگووا^[۴]، ۲۰۰۵). نگرش نظام گرایانه به توسعه روستایی، پدیده ی مشارکت را امری طبیعی و کاملا بنیادی جلوه می‌دهد. منظور از این نوع نگرش، یک جا بینی عوامل متعدد و متنوعی است که با یکدیگر در آمیخته اند تا به صورت یکپارچه توسعه روستایی را به وجود آورند (ملک محمدی، ۱۳۷۴). در واقع در جهان امروز مشارکت هرچه بیشتر مردم در تمام زمینه‌های اجتماعی از ویژگی های عمده ی جامعه مدنی و توسعه یافتگی یک کشور شناخته می شود. کسب شخصیت اجتماعی، وابسته به مشارکت و خارج شدن از دایره فعالیت های شخصی و خصوصی است. از این روست که امروزه کوشش در راستای توسعه ی همه جانبه هر کشوری بیش از پیش متوجه مشارکت زنان شده است (محسنی تبریزی و میرزایی، ۱۳۸۳).

درگذشته، بر گزیدار«کار برای مردم روستایی» تأکید می گردید. ولی امروزه و از دیدگاه مشارکتی برگزیدار «کار به وسیله مردم روستا» تأکید می شود. لذا توانمندسازی مردم روستا کمک مؤثری به آنان برای تشخیص، تجزیه و تحلیل مسائل و رویدادها و در نتیجه تصمیم مقتضی در مواجهه با شرایط پیش‌بینی نشده و متغیر می‌کند (حیاتی و دیگران،۱۳۸۶). کمترکسی با این نکته مخالف است که مشارکت مردم اساس موفقیت هر طرح توسعه روستایی است. مشکل بر سر تأکید براهمیت مشارکت نیست، بلکه در زمینه ی توسعه ی روستایی، دستیابی به توافق درباره ی مفهوم این واژه اهمیت دارد، به شرطی که چنین عملی هم معتبر و هم امکان پذیر باشد (مطیعی لنگرودی،۱۳۸۲). از مشخصه‌ های عمده ‌در شناسایی و تعریف مشارکت در امور اجتماعی، خودانگیختگی و اراده مردم به مشارکت است، تنها در چنین شرایطی است که مشارکت معنا و مفهوم اصلی خود را یافته و به عنوان اهرمی خودکار در راستای توسعه، آبادانی، رشد و ارتقاء به کار خواهد افتاد (جهان دوست، ۱۳۸۹).

بدین ترتیب، الگو واره ی جدید مدیریت روستایی باید سمت و سویی مشارکتی داشته باشد و ‌به این نکته ی مهم توجه کند که دستیابی به توسعه ی پایدار، منوط به افزایش ظرفیت ها در تمام امور است و جامعه ای توسعه یافته تر خواهد بود که بر سرنوشت خود تسلط بیشتری داشته باشد، در غیر این صورت، اگر جامعه ای به سطحی از رشد اقتصادی، اجتماعی برسد، اما قدرت اختیار و انتخاب از آن سلب شود، تنها مرحله ای از رشد را طی کرده ولی فاقد توسعه است (مطیعی لنگرودی و سخایی، ۱۳۸۸).

۱-۳-۲ اصول مشارکت

مشارکت دارای اصول و ارکانی است که بایستی درفرآیند مشارکت مردم در طرح ها و پروژه های توسعه ای مورد توجه واقع شوند، این اصول به شرح زیراست:

1. 1. A.S. Cerqueira, D.D. Ferreira, M.V. Ribeiro, C.A. Duque, Power quality events recognition using a SVM-based method. Electric Power Systems Research 78 (2008) 1546–۱۵۵۲٫

1. 1. A.S. Yilmaz, A. Subasi, M. Bayrak, V.M. Karsli and E. Ercelebi, Application of lifting based wavelet transforms to characterize power quality events, Energy Conversion and Management 48 (2007), 112–۱۲۳٫

1. 1. A.W. Whitney, A direct method of nonparametric measurement selection. IEEE Transaction on Computers. 20 (1971) 1100–۱۱۰۳٫

1. 1. B.K. Panigrahi, P.K.Dash, J.B.V. Reddy, Hybrid signal processing and machine intelligence techniques for detection, quantification and classification of power quality disturbances, Engineering Applications of Artificial Intelligence 22 (2009) 442–۴۵۴٫

1. 1. C. Cortes, V. Vapnik, Support Vector Networks, Machine Learning. 20, (1995) 273–۲۹۷ .

1. 1. C.R. Pinnegar, L. Mansinha, The S-transform with Windows of Arbitrary and Varying Window, Geophysics, 68 (2003) 381-385.

1. 1. C.W. Lu, S.J. Huang, An application of B-spline wavelet transform for notch detection enhancement. IEEE Transactions on Power Delivery 19 (2004), 1419–۱۴۲۵٫

1. 1. D. Rumelhurt and J. Mc Clelland. Parallel distributed Processing. MIT Press, Cambridge, Mass 1986.

1. 1. D.F. Specht, Probabilistic Neural Networks, Neural Networks, vol. 3, pp. 109–۱۱۸, ۱۹۹۰٫

1. 1. F. Zhao, R. Yang, Power quality disturbance recognition using S-transform, IEEE, Transactions on Power Delivery 22 (2007) 944–۹۵۰٫

1. 1. G.M. Walid, M.E. El-Hawary, Novel power quality indices based on wavelet packet transform for non-stationary sinusoidal and non-sinusoidal disturbances, Electric Power Systems Research 80 (2010), 753-759.

1. 1. G.S. Hu, F.F. Zhu, Z. Ren, Power quality disturbance identification using wavelet packet energy entropy and weighted support vector machines, Expert Systems with Applications 35 (2008) 143–۱۴۹٫

1. 1. Guo-Sheng Hu, Feng-Feng Zhu, Zhen Ren. Power quality disturbance identification using wavelet packet energy entropy and weighted support vector machines. Expert Systems with Applications 35 (2008) 143–۱۴۹٫

1. 1. H. Eris, Y. Demir, A new algorithm for automatic classification of power quality events based on wavelet transform and SVM. Expert Systems with Applications 37 (2010) 4094–۴۱۰۲٫

1. 1. H. He, J.A. Starzyk, A self-organizing learning array system for power quality classification based on wavelet transform, IEEE Trans. Power Deliv. 21 (1) (2006) 286–۲۹۵٫

1. 1. H.S. Behera, P.K. Dash,B. Biswal, Power quality time series data mining using S-transform and fuzzy expert system, Applied Soft Computing 10 (2010) 945–۹۵۵٫

1. 1. I.Steinwart, A. Christmann, Support Vector Machines, New York: Springer, 2008.

1. 1. J. Huang, M. Negnevitsky, D.T. Nguyen, A neural-fuzzy classifier for recognition of power quality disturbances. IEEE Transactions on Power Delivery, 17 (2002), 609–۶۱۶٫

1. 1. J. Yang, V. Honavar, Feature subset selection using a genetic algorithm. IEEE Intelligent System Application 2 (1998) 44–۴۹٫

1. 1. L. Mansinha, R.G. Stockwell, R.P. Lowe. Pattern Analysis with Two-dimensional Spectral Localization: Application of two dimensional S-transforms, Physica A, 239 (1997) 286–۲۹۵٫

1. 1. MATLAB 7.4 Version Wavelet Toolbox, Math Works Company, Natick, MA.

1. M. Uyara, , S. Yildirima, M. T. Gencoglub, An effective wavelet-based feature extraction method for classification of power quality disturbance signals, Electric Power Systems Research 78 (2008) 1747–۱۷۵۵٫

1. 1. SOLAR ↑

1. 1. Multiresolution Generalized S-transform ↑

1. 1. microgrid ↑

1. 1. Particle Swarm Optimization(PSO) ↑

1. 1. Distributed Generation(DG) ↑

1. 1. Modular Probabilistic Neural Network(MPNN) ↑

1. 1. Least Square Support Vector Machinen(LS-SVMs) ↑

1. 1. Total Harmonic Distortion (THD) ↑

1. 1. Admissibility ↑

1. 1. Translation ↑

1. 1. Dilation ↑

1. 1. Discrete Wavelet Transform ↑

1. 1. Sub-band Coding ↑

1. 1. Correlation ↑

1. 1. Haar ↑

1. 1. Morlet ↑

1. 1. Mexican Hat ↑

1. 1. Mayer ↑

1. 1. Daubechies ↑

1. 1. Bior ↑

1. 1. Coiflet ↑

1. 1. Coiflet ↑

1. 1. Symlet ↑

1. 1. Stockwell Transform (ST) ↑

1. 1. Feed Forward Neural Network (FFNN) ↑

1. 1. Radial Basis Function Network (RBFN) ↑

1. 1. Probabilistic Neural Network (PNN) ↑

1. 1. Support Vector Machine (SVM) ↑

1. 1. Filter ↑

1. 1. Wrapper ↑

1. 1. Sequential Forward selection ↑

1. 1. Sequential backward selection ↑

1. 1. John Holland ↑

1. 1. Evolutionary Algorithms ↑

1. 1. ^۱ Pattern recognition ↑

1. 1. ^۲ Description task ↑

1. 1. ^۳ Classification task ↑

1. 1. ^۱ Pure signal ↑

1. 1. ^۲ Sag ↑

1. 1. ^۳ Swell ↑

1. 1. ^۴ Interruption ↑

1. 1. ^۵ Harmonics ↑

1. 1. ^۶ Transient ↑

1. 1. ^۲ Flicker ↑

1. 1. ^۴۱ Multi resulution ↑

1. 1. MATLAB ↑

1. 1. Cross over ↑

1. 1. SNR ↑

1. 1. PSCAD ↑

۲-۲- تکالیف مصرف ­کننده

در دوران مدرن از همبستگی حق و تکلیف سخن رانده می­ شود. این تطور مفهومی حق ریشه در قرون وسطی و پس از جنگ­های خونینی رخ داد که اساس همگی بر حق و باطل بود. لذا با روشنگری اندیشمندان قرون ۱۷ و ۱۸ و برجسته نمودن اصل غایت بودن انسان، حق داشتن کم کم جایگزین تفکیک میان حق و باطل گردید. از اینرو هر شخص فارغ از نژاد، مذهب، رنگ و… به واسطه انسان بودن دارای کرامت انسانی بوده و از حداقل حقوق انسانی برخوردار است. این حق داشتن در زندگی اجتماعی با حق داشتن دیگران ملازمه دارد. ‌بنابرین‏ شایسته است در کنار حق، تکلیف را جهت تضمین حقوق دیگران و استمرار زندگی مسالمت­آمیز قرار دهیم.

«از لحاظ تاریخی بحث از حقوق انسان بویژه در قالب حقوق طبیعی و اساسی وی، در جنبش­های سیاسی-اجتماعی سده هفدهم در آمریکای شمالی و اروپا تجلی و بروز یافت و پس از آن به تدریج در همه جنبش­های سیاسی- اجتماعی دنیا رخ نمود تا اینکه طی سده بیستم در اسناد بین ­المللی حقوق بشر ظهور و استقرار یافت. به دیگر سخن، در این فرایند حق علاوه بر معنای عینی که از گذشته در نظر گرفته می­شد که برآن اساس، درستی یا نادرستی(حق و باطل) یک ادعا، از یک منظر عینی یا دست کم بین­الاذهانی سنجیده می­شد. در مقایسه حق شخصی به معنای «حق داشتن» بود که قضاوت درباره درستی و نادرستی ادعا را به فرد وامی­نهاد و صرفاً به دنبال حمایت از اصل تصمیم او در گزینش ادعایی از میان ادعاها بود. به دیگر سخن، در حق شخصی از صرف اعمال اراده آزاد فرد حمایت می­ شود ولی در حق عینی از محتوای عملی که بر اثر اعمال این اراده آزاد شکل گرفته است نیز پرسیده می­ شود».^[۶۸]

در رابطه میان خودروسازان و مصرف­ کنندگان نیز حق و تکلیف در کنار یکدیگر قرار دارند. همان‌ طور که مصرف ­کننده در ازای خرید خودرو حقوق و انتظاراتی دارد، تکالیفی نیز بر عهده دارد. پایبندی به مفاد قرارداد منعقده میان طرفین از بارزترین تکالیف و تعهدات مصرف­ کنندگان است. همچنین اجرای توصیه­ های تولیدکنندگان خودرو در جهت حفظ و نگهداری بهینه خودرو از دیگر تکالیف مصرف­ کنندگان محسوب می­ شود. در این زمینه بند ح از ماده نخست آیین نامه اجرایی قانون حمایت از مصرف کنندگان خودرو در تعریف استفاده مطلوب از خودرو ذکر می­ کند: «استفاده از هر خودرو مطابق مشخصات اعلام شده از سوی عرضه کننده (رعایت تعداد سرنشین و مقدار بار تا ظرفیت مجاز،‌شیوه نگهداری خودرو و نظایر آن) کهدر ضمانت نامه توضیح داده شده ؛ است».

لذا ‌می‌توان نخستین تکلیف مصرف ­کننده را استفاده مطلوب از خودرو مطابق آنچه در ضمانت­نامه تشریح شده است، دانست. تبصره ۲ ماده ۴ آیین­ نامه مذبور رعایت ضوابطمندرج در کتابچه راهنمای مصرف کننده برای مصرف کننده الزامی می­داند.

همچنین مصرف­ کنندگان بایست به هشدارهایی که تولیدکننده در زمینه ایمنی خودرو متذکر می­ شود، گوش فرا دهد. این هشدارها شامل انواع فراخوان­هایی است که در طول مصرف ممکن است به دلایل ایمنی توسط تولیدکننده صادر شود. برای نمونه فراخوان­هایی که تولیدکننده جهت رفع عیب خودرو صادر می­ کند، مصرف ­کننده مکلف است در مهلت مقرره مراجعه نماید در غیر اینصورت نمی­تواند مطالبه خسارت در اثر عیب و نقص خودرو نماید، مگر آنکه اثبات نماید به نحو مقتضی مطلع نگردیده است. متأسفانه قوانین و مقررات در این زمینه سکوت کرده ­اند. اما منطقی است که در عیوب عمده که به ایمنی خودرو مربوط است، تولیدکننده علاوه بر فراخوان عمومی از طریق رسانه­های گروهی بایست به طور مکتوب یا اختصاصی نیز به مصرف­ کنندگان اطلاع رسانی نماید.

فصل سوم

مسئولیت مدنی تولیدکنندگان خودرو

۳-۱- مسئولیت مدنی ناشی از عیب یا نقص تولید

در این مبحث مسئولیت مدنی تولید کنندگان خودرو مبتنی بر نظریه کلاسیک تقصیر می‌باشد.در نظریه مسئولیت مدنی مبتنی بر تقصیر برقراری رابطه سببیّت میان عامل زیان و زیان وارده ضروری است و مستلزم اثبات آن از سوی زیان دیده است.این مسئولیت در قبال دارندگان خودرو مسئولیت قراردادی است که مطابق قرارداد فروش و خدمات پس از فروش تحقق می‌یابد.اما مسئولیت خودرو سازان محدود ‌به این مسئله نمی شود و آنان در قبال زیان های ناشی از نقص عیب خودرو در مقابل ثالث نیز مطابق ضمان قهری مسئول هستند.

۳-۱-۱- مسئولیت مدنی ناشی از عیب تولیددر قبال دارندگان خودرو (نظریه تقصیر)

همان گونه که در فصل نخست بیان کردیم عیب خودرو در سه سطح عیب طراحی،عیب تولید و عیب در بهره برداری قابل بررسی می‌باشد.این عیوب به طور یکسان موجب مسئولیت مدنی خودرو سازان نمی­ شود و با یکدیگر متفاوت است لذا در این بخش به بررسی مسئولیت مدنی ناشی از این سه عیب می­پردازیم.

۳-۱-۱-۱- مسئولیت مدنی خودرو سازان در اثر عیبدر طراحی خودرو

عیب در طراحی خودرو شامل عیوب ایرودینامیکی، سازه­ای، کنترلی و … می‌باشد که به فناوری و تجهیزات تولید مرتبط نبوده و ضعف اولیه در طراحی نخستین موجب بروز این مشکل می‌باشد در واقع فقدان دانش طراحی مهندسان و یا در قصور آنان در پیش‌بینی تمام جهات کاربری خودرو منجر به بروز ضعف طراحی می شود.اما چه عیوبی در طراحی،مؤثر در تحقق مسئولیت مدنی می‌گردد؟

به طور مثال وجود کیسه هوا و طراحی آن در خودرو موجب ایمنی بیشتر خودرو می شود و خریداران را در انتخاب آن ترغیب می کند اما چنانچه در تصادفی که کیسه هوا عادتا بایست عمل می نموده به درستی کار نکرده و موجب خسارات جانی شود چنانچه عیب طراحی اثبات گردد مسئولیت مدنی قابل اثبات می‌باشد. یا ضعف عملکرد ترمز ها که می‌تواند بیشترین خسارات را در پی داشته باشد،چنانچه ناشی از ضعف طراحی باشد موجب مسئولیت خودروساز می‌گردد.

‌بنابرین‏ می توان گفت در زمینه اشکالاتی که موجب بروز خطر شده است چنانچه ناشی از طراحی اولیه بوده باشد تولیدکننده به دلیل قصور در ارتقای فناوری و همگام نشدن با طراحی علمی و یا ضعف در کنترل کیفیت مسئول می‌باشد اما معیار هایی برای تشخیص عیب طراحی خودرو وجود دارد که دادگاه می‌تواند در رسیدگی به ادعاهای خواهان به آن توجه نماید.چرا که اگر خواهان مدعی عیب در طراحی خودرو باشد بایست بار اثبات را به دوش بکشد.

۱- معیار انتظار مشروع مصرف کننده^[۶۹] :

انتظار مشروع مقوله­ایست نوین که در اثر توسعه حقوقی مورد توجه قرار گرفته است. انتظار مشروع اگرچه در ذیل دامنه حق نمی­گنجد اما در کشورهای پیشرفته در رویه قضایی جایی برای خود باز ‌کرده‌است.

در این زمینه نیز حداقل انتظار مصرف ­کننده، انتظار دریافت خدماتی متناسب با هزینه­ پرداختی ضمن رعایت استانداردهای لازم جهت ایمنی ‌می‌باشد.