• • اطلاعات کافی برای ارزیابی ریسک جمع‌ آوری می کند

  

• • در کمیته ارزیابی ریسک ( که در آن افراد مختلفی از پایین ترین به بالاترین متخصصان ریسک شرکت حضور داشته و نطرات خود را نیز به ترنیب از پایین ترین به بالاترین مقام ارائه می‌کنند) یک رتبه مناسب تعیین می شود

  

• • این رتبه به اطلاع بازار می‌رسد

• این رتبه ها از طریق برگزاری جلسات متناوب و نطارت بر آن ها، یه روز می شود و بدین ترتیب انتشاردهندگان سعی خواهند کرد که رتبه خود را بالاتر برند.

اقدامات فوق را می توان در گام های ذیل خلاصه نمود.

1. برگزاری جلسات با مدیریت شرکت: در این جلسات روش شناسی و داده های مورد نیاز برای رتبه بندی به اطلاع مدیریت می‌رسد. این اطلاعات شامل موارد ذیل است:

• • روندهای موجود در یک صنعت یا بخش خاص

• • محیط سیاسی و قانونی موجود در یک کشور

• • کیفیت مدیریت، تجربه، سوابق و نگرش نسبت به ریسک

• • ساختار مدیریت

• • وضعیت رقابتی و عملیاتی شرکت

• • ساختار بدهی شرکت

• • وضعیت مالی و منابع تامین نقدینگی شرکت، شامل:

• • ثبات در ایجاد جریان های نقدی

• حاشیه سود شرکت

1. کمیته رتبه بندی

• • برای تمامی بخش ها، فرایند رتبه بندی توسط اصول تحلیل خاصی هدایت می شود

• • کمیته ها با حضور تمامی تحلیل گران مؤسسه‌ که دارای دانش حرفه ای در این زمینه باشند تشکیل می شود و تمامی افراد نظرات خوذ را اعلام می‌کنند

• بحث هایی که در این جلسات مطرح می شود بسیار محرمانه است.

1. 1. بموقع بودن فرایند رتبه بندی: فرآۀیند رتبه بندی از زمان بحث اولیه بین اعضای کمیته تا زمان اعلام عمومی نتیجه تقریباً ۶۰ تا ۹۰ روز است.

1. 1. اعلام رتبه بندی به بازار: رتبه تعیین شده توسز مطبوعات و مجلات به اطلاع عموم افراد می‌رسد.

1. رابطه متداوم

• • اعضای کمیته باید با مدیریت شرکت به صورت سالانه ( یا مدت زمان کوتاه تر) ارتباط داشته باشند

• • تحلیل گران رتبه بندی کننده باید با انتشار دهنده اوراق رابطه مداوم داشته باشند.

• • رتبه بندی شرکت به صوذت فصلی صورت گرفته و اعلام می شود

• مجلات و مطبوعات نیز رتبه های به روز شده را مرتباً به اعلام عموم می رسانند.

۲-۱۶- برخی از فنون اندازه گیری ریسک اعتباری

به طور کلی متداول ترین فنون اندازه گیری ریسک اعتباری به شرح زیر است:

1. 1. فنون اقتصاد سنجی

1. 1. مدل شبکه های عصبی

1. 1. تکنیک‌های بهینه سازی

1. 1. سیستم‌های خبره یا سیستم‌های مبتنی بر قواعد

1. 1. سیستم‌های ترکیبی

1. سیستم‌های رتبه بندی اعتباری

۲-۱۷- فنون اقتصاد سنجی اندازه گیری ریسک اعتباری

این فنون شامل مدل‌های رگرسیون چند متغیره، تحلیل ممیزی و تحلیل پروبیت می شود. در کلیه این مدل‌ها احتمال عدم بازپرداخت یا صرف زیان عدم بازپرداخت وامها به ‌عنوان متغیر وابسته و نسبت‌های مالی و سایر شاخص‌های کمی و کیفی از قبیل مدیریت، رقابت و … به ‌عنوان متعیرهای مستقل ( یا متغیرهای توضیح دهنده) مدل محسوب می‌شوند.

۲-۱۸- اعتبارسنجی و مدیریت سبد اعتباری

همانند ریسک بازار، بررسی‌های ریسک اعتباری را می‌توان در دو سطح انجام داد:

1. 1. بررسی وام‌ها و مشتریان به صورت انفرادی که متناظر با تحلیل انفرادی ریسک اوراق بهادار است؛

1. بررسی ریسک اعتباری سبد وام که معادل تحلیل ریسک سبد اوراق بهادار است.

ارزیابی و سنجش توان بازپرداخت مشتریان اعتباری به صورت انفرادی و محاسبۀ احتمال عدم‌بازپرداخت اعتبارات دریافتی آن­ها را “اعتبارسنجی^[۱۹]” گویند. اعتبارسنجی، نظامی است که به وسیله آن بانک­ها و مؤسسات اعتباری با بهره گرفتن از اطلاعات حال و گذشتۀ متقاضی، احتمال عدم‌بازپرداخت وام توسط وی را ارزیابی نموده و به او امتیاز خاص خود را می‌دهند. این روش ابزاری عینی برای مدیریت ریسک اعتباری بانک‌ها بوده و مشتریان اعتباری را بی‌طرفانه و بر اساس آمار و اطلاعات کیفی و کمّی طبقه­­بندی می‌کند. مدل‌های اعتبارسنجی را ‌می‌توان به دو گروه عمده تقسیم نمود:

۱) مدل­های اعتبارسنجی پارامتری مانند:

• • مدل احتمال خطی^[۲۰]

• • مدل­های پروبیت و لوجیت^[۲۱]

• مدل­های مبتنی بر تحلیل ممیزی^[۲۲]

۲) مدل­های اعتبارسنجی غیرپارامتری مانند:

• • برنامه­ ریزی ریاضی

• • درختواره­های طبقه ­بندی (الگوریتم­های تقسیم ­بندی بازگشتی)^[۲۳]

• • مدل­های نزدیک­ترین همسایگان^[۲۴]

• • فرایند سلسله مراتب تحلیلی^[۲۵]

• • سیستم­های خبره^[۲۶]

• شبکه­ های عصبی مصنوعی^[۲۷]

ارزیابی و سنجش ریسک اعتباری سبد وام‌های بانک با در نظر گرفتن اثرات متنوع‌سازی و ارتباط میان موقعیت‌های مختلف موجود در سبد وام و ادارۀ سبد اعتبارات بر این اساس، “مدیریت سبد اعتباری^[۲۸]” نام دارد. برخی از معروف‌ترین مدل‌های سنجش ریسک سبد اعتبارات عبارت است از:

بانک‌های موفق در سطح جهان، سیستم‌های اعتبارسنجی و مدیریت سبد اعتباری متناسب خود را توسعه می‌دهند. چنین سیستم‌هایی مدیران بانک را در جهت اتخاذ هرچه بهتر تصمیمات اعتباری یاری می‌دهد؛ تصمیماتی که بر پایۀ ارزیابی‌های کیفی و کمّی وام‌های انفرادی و سبد اعتباری بانک قرار دارد.

۲-۱۹- اهداف توسعۀ نظام اندازه‌گیری و مدیریت ریسک اعتباری

هدف از اجرای این طرح، طراحی سازوکاری برای اندازه‌گیری و مدیریت ریسک اعتباری بانک است. چنین سازوکاری شامل ارزیابی‌های ریسک اعتباری در هر دوسطح وام‌های انفرادی و سبد وام است. این سازوکار تصمیمات مدیریت ریسک اعتباری و دایرۀ اعتبارات بانک را در جهت شناسایی و تخصیص وام به مشتریان معتبر راهنمایی می‌کند و در عین حال تصمیمات مدیریت سبد وام را برای بهره‌برداری بهینه از اثرات تنوع‌بخشی سبد پشتیبانی می‌کند. چنین سازوکاری داری ویژگی‌های زیر است:

• • بر اساس چنین سازوکاری فرایند‌های بانک در زمینۀ اعطای وام به مشتریان مورد‌ بازنگری قرار می‌گیرد و در صورت امکان، فرآیندهای جایگزین جهت بهبود و تسریع فرآیندهای وام‌دهی پیشنهاد می‌گردد.

• • از طریق این سازوکار زمینه‌‌ای فراهم می‌شود که تصمیمات مربوط به اعطای وام در میان شعبه‌های مختلف بانک از وحدت‌ رویه برخوردار باشد. بدین‌ترتیب، بستری برای ارزیابی عملکرد دایرۀ اعتباری شعب مختلف بانک بر مبنای معیاری واحد ایجاد می‌گردد و طراحی سیستم‌های پاداش مبتنی بر عملکرد شعب میسر می‌شود.