شایان ذکر است که خرابی ممکن است شامل تمام بنا شود، در پرونده خاصی دو ساختمان مجزا از هم که به وسیله دیوار مشترک به هم مرتبط بوده اند، به طور کامل فروریخته اند، بررسی ها نشان داده که حادثه در اثر فقدان حفاظت یکی از دو بنا به وجود آمده است بدین توضیح که تیرهای یکی از ساختمان ها در وضعیت نامناسبی قرار داشته اند و فروریزی یکی از ساختمان ها، موجب شده است تا ساختمان دیگر نیز در اثر کشش حاصل از ویرانی بنا اولی فروریزد. با این حال فروریزی ساختمان معمولاً به صورت بخشی و جزیی است چرا که معمولاً فقط بخشی از آن دچار خرابی می‌گردد و لزوماًً خرابی، ناشی از بخش منقول یا غیرمنقولی است که به بخش غیرمنقول متصل شده اند. شایان ذکر است، در صورتی که اجزایی از ساختمان قبلاً فروریخته و همان مصالح دوباره از طبقه ای دیگر فروریخته موجب صدمه شود، موضوع تابع ماده ۱۳۸۶ قانون مدنی فرانسه است.

۲-۵-۱-مفهوم فروریزی در حقوق ایران

در حقوق ایران بحث اصلی آن است که استفاده از ماده ۳۳۳ قانون مدنی یا قانون مسئولیت مدنی تفاوتی در اثبات موضوع و سپس انشاء حکم ندارد. ‌بنابرین‏ موضوع استناد ‌به این یا آن ماده نتیجه عملی خاصی ندارد، توضیح آنکه اعمال ماده ۱۳۸۲ قانون مدنی فرانسه منوط به اثبات تقصیر است ولی حکم ماده ۱۳۸۶ قانون مدنی فرانسه چنین نیست و نیازمند اثبات تقصیر، نمی باشد و طبیعی است که در چنین وضعیتی و در موارد تردید، رجوع به اصل خواهد شد که همانا حکم مقرر در ماده ۱۳۸۲ قانون مدنی فرانسه و یا ‌در مورد مسئولیت مدنی ناشی از اشیاء، حکم بند یک ماده ۱۳۸۴ قانون مدنی فرانسه می‌باشد. اما در حقوق ایران که مبناء ماده ۳۳۳ قانون مدنی بر تقصیر است.تفسیر موسع، خرابی یا مضیق آن تفاوتی را در حکم مربوطه به جای نخواهد گذاشت بر خلاف ماده ۳۳۳ قانون مدنی ایران به عنوان یک اصل می‌تواند در صورت تحقق شرایط به همراه قانون مسئولیت مدنی مورد استفاده قرار گیرد.

۲-۵-۲-بناهای در معرض فروریزی

نگاهی به حوادث ساختمانی نشانگر آن است که متأسفانه جلوگیری از ریزش ساختمان ها، در بیشتر موارد از ذهن صاحبان املاک دور می‌باشد. به همین جهت در قانون مدنی به ویژه در ماده ۱۲۲ این قانون وضع خاصی در این مورد در نظر گرفته شده است:

«اگر دیواری متمایل به ملک غیر یا شارع و نحو آن شود که مشرف به خرابی گردد، صاحب آن اجبار می‌شود که آن را خراب کند.»

این موضوع در رویه قضایی سابق فرانسه وجود داشت که به همسایه ای که در معرض تهدید ریزش بناء همسایه است اجازه می‌داد تا با بهره گرفتن از ماده ۱۳۸۲ قانون مدنی فرانسه، تقاضای انجام مرمت بنا را از همسایه کند. ‌بنابرین‏ و در صورتی که مالک در دسترس نباشد و با وجود شرایط اداره مال غیر نیز می توان به عنوان اداره اموال غایب اقدام به بازسازی یا مرمت نمود. اما سوال این است که آیا صرف تهدید به خرابی ساده برای اقامه دعوی علیه مالک کافی است یا لازم است تا ریزشی صورت گرفته و منجر به خرابی گردد.

در حقوق روم قاعده ای وجود داشت که بر اساس آن همسایه ای که در معرض فروریزی بنا مجاور بود، می‌توانست مالکیت بنا در حال خرابی را به دست آورد، به شرط آنکه پیمانکار تضمینی ‌در مورد میزان خسارت احتمالی نمی داد. ‌بنابرین‏ یکی از راه های مقابله با بناهای در حال تخریب، اقدام به سلب مالکیت پیمانکار و انتقال آن به همسایه تهدید شده بود، در حقوق روم، پیمانکار را در خصوص ساختمان در حال فروریزی مکلف به دادن تضمینات در مقابل خطرات احتمالی ناشی از فروریزی بنا می‌کردند و در صورت اجتناب پیمانکار، بنا در اختیار همسایه تهدید شده قرار می گرفت.

در حقوق روم بعدها سیستم دیگری جایگزین گردید که بر اساس آن و به جای سلب مالکیت پیمانکارو انتقال آن به همسایه تهدید شده به وی اجازه داده شده تا بنا معیوب را با هزینه مالک تعمیر و تجدید کند. این سیستم، حاوی ضوابط پیشگیری حمایتی بود که وعده مربوط با زیان تهدید کننده یا مرمت به هزینه مالک نامیده شد. رویه قضایی نیز در برخی موارد از آن بهره برد و بدان تأکید می کرد. ساواتیه این بحث را در خسارات آینده بحث کرده و آن را نهاد مفیدی می‌داند. در هر حال هنگام تصویب قانون مدنی فرانسه، نویسندگان قانون اقدام به حذف نهادهای حقوقی مذکور نمودند و صرفاً دعوی را به هنگام ورود خسارت مجاز دانستند. دوما نویسنده ای که کارهای وی یکی از منابع نویسندگان قانون مدنی است، در این خصوص می نویسد آنچه در دیدگاه ما وجود دارد، کار ما را از مقررات حقوق روم متفاوت ساخته بدین معنا که قاعده‌ای که همسایه را در موردی که در معرض تهدید به فروریزی بنا است و به شرط عدم ارائه تضمین از سوی صاحب بنا، جایگزین وی می‌کند، را کنار زدیم و دعوی را صرفاً در موردی مورد قبول قرار می‌دهیم که خسارتی محقق شود. شایان ذکر است درخواست تعمیر و مرمت از کسی که ممکن است که اختیار چنین کاری را دارد؛ ‌بنابرین‏ مطالبه از ناحیه مرتهن، مستأجر و مودع و متصرف غیرمالک به نظر بعید است.^[۷۹]

در ایران بند ۱۴ ماده ۵۵قانون شهرداری‌ها اصلاحی ۱۳۴۵ یکی از وظایف شهرداری ها را رفع خطر از بناهای شکسته و خطرناک واقع در معابر عمومی و کوچه ها و اماکن عمومی و خصوصی و پرکردن و پوشاندن جاده‌ها و چاله های واقع در معابر و جلوگیری از گذاشتن هر نوع اشیاء در بالکن ها و ایوان های مشرف و مجاور به معابر عمومی که افتادن آن ها موجب خطر برای عابرین است و جلوگیری از ناودان ها و دودکش‌های ساختمان ها که باعث زحمت و خسارت ساکنین شهرها باشد، می‌داند.

همچنین آیین نامه حفظ جان کودکان از خطر حوض و استخر و آب انبار مصوب ۱۳۴۰ مقرر می‌دارد: که کلیه مالکان خانه های مسکونی و مهمانخانه ها و سایر اماکن که آماده برای سکونت یا پذیرفتن عموم است، مکلف اند به منظور جلوگیری از خطر افتادن کودکان در حوض یا استخر یا آب انبار و امثال آن ها اقدامات احتیاطی از قبیل کم کردن عمق حوض ها یا نصب نرده در اطراف حوض یا استخر یا پوشاندن سطح آن به وسیله پنجره آهنی و امثال آن را معمول دارند.^[۸۰]

با این حال در بسیاری از مواقع، شهرداری به وظایف خود عمل نمی کند و یا انجام وظایف محوله را با حوصله خاصی معمول می‌دارد. همچنین هزینه کارهای مربوط به رفع خطر نیز بسیار بالا است. مواد قانونی برخی کشورها موضوع را به صورت شفاف و صریح بیان کرده‌اند و تهدید به فروریزی را منشاء دعوی می‌دانند. به نظر می‌رسد موضوع را با خسارت های ناشی از تفویت منفعت نیز می توان ارتباط داد؛ بدین معنی که بناء در حال فروریزی، به طور قطع مالکین مجاور را از منافع ممکن الحصول محروم خواهد کرد بدین توضیح که هر گاه بنایی در حال فروریزی باشد مالک مجاور از استفاده نمودن قسمت هایی که در معرض فروریزی است، اجتناب خواهد کرد و در عمل منافع ممکن الحصول را در این بخش‌ها از دست خواهد داد و به نوعی موضوع مشمول بند سوم از ماده ۹ قانون آیین دادرسی کیفری خواهد شد.

۲-۵-۳-دیوارهای مشترک

1. 1. – همان، ص ۱۸٫ ↑

1. 1. – ناصر زاده، هوشنگ. اعلامیه های حقوق بشر. نشر مجد، ۱۳۷۲، ص ۴٫ ↑

1. 1. – Vienna Declaration and programme of Action (1993). ↑

1. 1. – سید محمد قاری سید فاطمی، پیشین، ص ۲۱٫ ↑

1. 1. – همان، ص ۲۴٫ ↑

1. 1. – سید فاطمی،سید محمد قاری .«دادگاه جدید اروپایی حقوق بشر»، مجله حقوقی ، دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی، ج.ا.ا، شماره ۲۵،ص ۱۲۹٫ ↑

1. 1. – سید محمد قاری سید فاطمی، مجله حقوقی، شماره ۲۸، ص ۳۱٫ ↑

1. 1. – همان ، ص ۴۴٫ ↑

1. 1. – مهرپور، حسین. نظام بین ­المللی حقوق بشر، انتشارات اطلاعات، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۷، ص ۵۹٫ ↑

   

1. 1. – ، پیشین، صص ۶۰ و ۶۱٫ ↑

1. 1. – همان، ص ۶۲٫ ↑

1. 1. – شریفیان، جمشید. راهبرد جمهوری اسلامی ایران در زمینه حقوق بشر در سازمان ملل متحد، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۰، ص ۱۱۸٫ ↑

1. 1. – همان، ص ۱۲۴٫ ↑

1. 1. -General Comment,1994,par.V. ↑

1. 1. – فضائلی ،مصطفی.« کنوانسیون و حق تحفظ»، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان،شماره دوم،ص ۱٫ ↑

1. 1. – گزارش سال ۲۰۰۲ کمیسیون حقوق بین الملل ‌در مورد حق شرط بر معاهدات ↑

1. 1. – گروه پژوهش روابط بین ­المللی، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، سال دوم، شماره چهارم، سال ۱۳۸۷٫ ↑

1. 1. – کاترین، رجول،«حق شرط بر معاهدات و تفسیر کلی (۵۲) ۲۴کمیته حقوق بشر».ترجمه توکل حبیب­زاده، مجلۀ حقوقی، نشریه دفتر خدمات حقوقی بین ­المللی جمهوری اسلامی ایران، شماره ۳۲، ۱۳۸۴، ص ۱۰۲٫ ↑

1. 1. – گروه پژوهش روابط بین ­المللی،پیشین،ص ۱۳۷٫ ↑

1. 1. – کاترین رجول، پیشین، ص ۱۰۱٫ ↑

1. 1. – گروه پژوهش روابط بین ­المللی،پیشین،ص ۱۳۸٫ ↑

1. 1. – کارترین رجول،پیشین،ص ۱۰۴٫ ↑

1. 1. – گروه پژوهش روابط بین ­المللی،پیشین،ص ۱۳۸٫ ↑

1. 1. – کاترین رجول،پیشین،ص ۱۰۱ ↑

1. 1. – گروه پژوهش روابط بین ­المللی،پیشین،ص ۱۳۹٫ ↑

1. 1. – کاترین رجول،پیشین،ص ۱۱۰٫ ↑

1. 1. – همان،ص ۱۱۲٫ ↑

1. 1. – همان، ص ۱۱۲٫ ↑

1. 1. – همان،ص ۱۱۳٫ ↑

1. 1. – progressive Implemen tation ↑

1. 1. – prog ressive character ↑

1. 1. – D.McGoldrick, the Human Rights Committee (1991),p.273به نقل از کاترین رجول، پیشین، ص ۱۱۵ ↑

1. 1. – بند ۱ ماده ۲ میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی. ↑

1. 1. – Sweeping reservation ↑

1. 1. – surgical approach ↑

1. 1. – Categories of reservation ↑

1. 1. – منظور از مقررات قابل نقض مقرراتی هستند که در زمان اضطرار و ضرورت داخلی می توان اجرای آن ها را به طور موقت تعلیق نمود.(Derogable provision ) ↑

1. 1. – کاترین رجول،پیشین،ص ۱۱۸٫ ↑

1. 1. – همان،ص۱۲۰٫ ↑

1. 1. – Restrictions to the Death penalty , Advisory opinion No.Dc -3/83,8sept . 1983 in (1984) 23 I.L.M .320 ,341. ↑

1. 1. – این دادگاه نتیجه می‌گیرد که شرط گواتمالا بر ماده ۴ غیر قابل نقض کنوانسیون مجاز بود زیرا منظور ازآن سلب حق حیات نبود، بلکه هدف محفوظ داشتن حق اعمال مجازات اعدام در موارد ارتکاب به جرائم عمومی مربوط» به موجب بند ۴ ماده ۴ بود. ↑

1. 1. – مهرپور، حسین. حقوق بشر در اسناد بین‌المللی و موضع جمهوری اسلامی ایران. تهران، اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۷۴، ص ۵۰٫ ↑

1. 1. – همان، ص ۵۱٫ ↑

1. 1. جمشید شریفیان،پیشین، ص ۳۵۲٫ ↑

1. 1. – همان، ص ۲۵۳٫ ↑

1. 1. – حسین مهرپور، همان. ↑

1. 1. – جمشید شریفیان، پیشین، ص ۳۵۴٫ ↑

1. 1. – International Covenant on Economic , Social and Cultural Rights. ↑

1. 1. – آر کریون، میتوسی.چشم اندازی به توسعه میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، ترجمه دکتر محمد حبیبی مجنده، انتشارات دانشگاه مفید، ۱۳۸۷، صص ۴۵ و ۴۴٫ ↑

1. 1. – همان، ص ۴۹٫ ↑

1. 1. – همان، ص ۵۰٫ ↑

1. 1. – همان. ↑

1. 1. – همان، ص ۵۱٫ ↑

1. 1. – همان. ↑

1. 1. – همان، ص ۵۲٫ ↑

1. 1. – Mattew craven, The International Covenant on Economic, Social and cultural Rights, clarendon press oxford. Newyork, second published, 1998. P 114. ↑

1. 1. – Ibid,p115. ↑

1. 1. . تفسیر عمومی شماره ۳ کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، ۱۹۹۰٫ ↑

1. 1. . تفسیر عمومی شماره ۱۰ مصوب جلسه پنجاه یکم، یک دسامبر ۱۹۹۸٫ ↑

۱-۱۱- تعریف عملیاتی واژه های تحقیق

دارایی­ های جاری: دارایی­ هایی که انتظار رود طی چرخه عملیاتی معمول واحد تجاری یا ظرف یکسال از تاریخ ترازنامه، هر کدام طولانی تر است، مصرف یا فروخته شود، یا به وجه نقد یا دارایی دیگری که نقد شدن آن قریب به یقین است، تبدیل شود یا وجه نقد یا معادل وجه نقدی باشد که استفاده از آن محدود نشده باشد (اصول و ضوابط حسابداری ‌و حسابرسی ۱۳۸۹، ۲۹۷).

بدهی­های جاری: تعهدی که انتظار رود طی چرخه عملیاتی معمول واحد تجاری یا ظرف یکسال از تاریخ ترازنامه، هر کدام طولانی تر است تسویه شود (اصول ‌و ضوابط حسابداری ‌و حسابرسی ۱۳۸۹، ۲۹۸).

بدهی­های بلند مدت:تعهداتی که به طور معقولی انتظار نمی رود در چرخه عملیاتی شرکت یا ۱۲ماه هر کدام طولانی تر باشد تسویه شوند (اپتو ۲۰۱۲، ۱۷).

دارایی­ های (غیر جاری) ثابت:منابع دایمی که به منظور اداره هموار شرکت استفاده می شود. این دارایی­ ها منحصر به فرد و دارای عمر مفید بیش از یکسال هستند. برای فروش مجدد در نظر گرفته نمی شوند. به دلیل استفاده، ارزش آن ها کاهش می­یابد (اپتو۲۰۱۲، ۱۷).

سرمایه در گردش : سرمایه در گردش یک شرکت مجموعه مبالغی است که در دارایی‌های جاری سرمایه‌گذاری می‌شود (جهانخانی و پارسائیان ۱۳۸۹، ۱۲۰). معمولاً به مازاد دارایی های جاری بر بدهی­های جاری سرمایه در گردش یاخالص ‌دارایی­های جاری اطلاق می شود (اصول ‌و ضوابط حسابداری و حسابرسی ۱۳۸۹، ۲۹۵).

کل دارایی­ ها: جمع دارایی های ثابت ودارایی­های جاری گفته می شود (اپتو۲۰۱۲، ۱۷).

سیاست­های متهورانه سرمایه ­گذاری سرمایه در گردش: نسبتی که ارزش سرمایه گذاری کوتاه مدت به کل دارائیها ‌می‌باشد و با تقسیم دارائیهای جاری بر کل دارائیها اندازه گیری می­ شود (اپتو ۲۰۱۲، ۱۸).

سیاست­های متهورانه تامین مالی سرمایه در گردش: نسبتی که ارزش تعهدات کوتاه مدت به کل دارایی­ ها ‌می‌باشد و با تقسیم بدهی­های جاری بر کل دارائیها انداز گیری می شود (نظیر و افزا ۲۰۰۹، ۱۶۰).

۱-۱۲- خلاصه فصل

در نتیجه، این پژوهش تاثیر سیاست مدیریت متهورانه سرمایه در گردش را با بهره گرفتن از روش رگرسیون چندگانه مورد بررسی قرار می‌دهد. نمونه آماری این مطالعه از ۷۱ شرکت غیرمالی بین سال­های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰ از سایت بورس اوراق بهادار ایران دریافت شده است. تجزیه و تحلیل آماری با بهره گرفتن از نرم افزار Eviews انجام شده است. تاثیر تصمیمات تامین مالی و سرمایه گذاری سرمایه در گردش بر سودآوری شرکت­ها مورد بررسی قرار گرفت.

۱-۱۳- چارچوب فصول تحقیق

بقیه این پژوهش به صورت زیر سازماندهی شده است، فصل ۲ به ارائه مبانی نظری ‌و پیشینه موضوع تحقیق می ­پردازد که مطالعات مختلف و روندهای اخیر در مقالات را بررسی می‌کند، تا سیاست­های مدیریت سرمایه در گردش شرکت شناسایی ­شوند. فصل۳ روش تحقیق است.در این فصل طرح پژوهش، جامعه آماری و نمونه توصیف و تشریح می شود وهمچنین فرضیات و عبارات آماری را بیان می­ کند. فصل۴ تجزیه و تحلیل داده ­ها، یافته­ ها، نتایج را ارائه می­ کند. فصل۵ بحثها، نتیجه ­گیری و پیشنهادات این پژوهش را عرضه می­ کند.

فصل دوم:

مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق

۲-۱- مقدمه

این پژوهش تاثیر سیاست متهورانه مدیریت سرمایه­ در گردش را روی سودآوری بررسی می­ کند و به طور خاص رابطه تصمیمات سرمایه ­گذاری شرکت­های غیرمالی با سودآوری و همچنین تاثیر تصمیمات تامین مالی سرمایه در گردش بر سودآوری شرکت ها ی نمونه را در بازار ایران مورد بررسی قرار می‌دهد. علاوه براین، این مطالعه تاثیر دوره پژوهش (۱۳۹۰-۱۳۸۳) را روی اندازه گیری عملکرد یک شرکت مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

مطالعات مالی (اپتو^[۹] ۲۰۱۲، ۱۲۳؛ نظیر و افزا^[۱۰] ۲۰۰۹، ۱۸۶؛ وینرب و ویسچر^[۱۱] ۱۹۹۸، ۱۷۴) نشان می­دهد که مفهوم سیاست مدیریت سرمایه در گردش بر اساس (الف) تصمیمات تامین مالی و (ب) تصمیمات سرمایه گذاری یک شرکت می‌باشند. تصمیمات تامین مالی سرمایه در گردش را می توان به دو روش شامل سیاست­های متهورانه و محافظه کارانه سرمایه در گردش نزدیک کرد. وینرب و ویسچر (۱۹۹۸) اظهار داشتند؛ متهورانه و محافظه کارانه واژه های نسبی هستند، نشان دهنده درصدی از مجموع بدهی های جاری و دارایی جاری که برای دست آوردن بخشی از کل دارایی های یک شرکت استفاده می­شوند. در این بخش وسعت و عمق سیاست مدیریت سرمایه در گردش و چارچوب نظری آن را که اساس و پایه مطالعه و تمرکز روی حوزه ­های بالقوه می‌باشد را مورد ارزیابی قرار می­دهیم.

۲-۲- مدیریت سرمایه در گردش

سرمایه در گردش یکی از مباحث مهم در مدیریت زنجیره تامین از نگاه مالی می‌باشد بالاخص برای سازمان­ها با اندازه های کوچک تر که دارایی­ ها و بدهی­های جاری حجم عظیمی از سرمایه آن ها را تشکیل می­دهد وبر روی آن عوامل زیادی همچون مدیریت وجوه نقد، ابزارهای کنترل ریسک، نسبت بدهی، جریان نقدی عملیاتی وغیره تاثیر می­ گذارد که به نوبه خود مدیریت سرمایه در گردش و سیاست های سرمایه در گردش اتخاذ شده موجب افزایش سودآوری سازمان گردیده و یک موقعیت نقدینگی بهینه را برای آن فراهم سازد (فتحی و توکلی ۱۳۸۸، ۱۱۲). شرکت های کوچک ومتوسط، منابع حیاتی سرشار از پویایی، خلاقیت و انعطاف پذیری در کشورهای صنعتی و در حا ل توسعه هستند. این شرکت ها نقش انکارناپذیری در توسعه اشتغال جهانی دارند که کمبود منابع مالی از مهمترین مشکلات این شرکت ها است؛ لذا مدیریت آن ها باید تصمیم‌های تامین مالی بگیرد که از یک طرف نقدینگی مورد نیاز برای تداوم فعالیت شرکت فراهم شود و از طرف دیگر، کمترین هزینه را برای شرکت داشته باشد. از روش های مناسب و کم هزینه برای تامین مالی کوتاه مدت، “مدیریت بهینه سرمایه در گردش “است (جان نثاری ۱۳۹۱، ۸).

‌کاربرد مبنای تعهدی: شرکت‌ها ممکن است مبنای تعهدی را برای پرداخت‌ها، تقاضای مشتریان و سایر زیان‌های بالقوه و پرداخت‌های قابل انتظار به کار گیرند. به هر حال، شرکت‌های زیادی با به‌‌کارگیری مبنای تعهدی در سال‌های خوب، اضافه ارزش حاصل را در سال‌های بد استفاده می‌کنند. با این ‌کار، شرکت‌ها سود خالص را پرداخت می‌کنند.

سودهای غیرمترقبه سرمایه‌گذاری‌ها: شرکت‌های زیادی در ترازنامه خود اوراق بهاردار قابل معامله را به بهای ‌کمتر از قیمت بازار نگهداری می‌کنند و این سرمایه‌گذاری‌ها را در سال‌های بدون رونق می‌فروشند تا سود خالص را هموار کنند.

تلفیق انفعالی: سهام خریداری شده در داراییها، سود سهام دریافت‌شده به عنوان درامد مالی و عایدات فروش سهام به عنوان درامد غیرعملیاتی ثبت می‌شوند. به‌علاوه، پیش‌بینی زیان‌های آینده (شامل زیان‌های بالقوه) باید انجام شود. به منظور محاسبه پیش‌بینی‌ها، باید به قیمت سهام در بازار سهام مراجعه شود.

روش ارزش ویژه: به‌‌کار گیری این روش برای سرمایه‌گذاری ۲۰ تا ۵۰ درصد در شرکت‌های غیرعضو در بورس و ۳ تا ۵ درصد در شرکت‌های عضو بورس اوراق بهادار توصیه می‌شود. سهام خریداری شده در داراییها (تسهیم‌شده بین ارزش دفتری سهام و سرقفلی) و سود سهام دریافت شده به عنوان کاهش در سرمایه‌گذاری و عایدات فروش سهام به عنوان درامد غیرعملیاتی ثبت می‌شوند.

تلفیق سرجمع: در این مورد، صورت سودوزیان و ترازنامه‌های شر‌کتهای گروه به‎یکدیگر اضافه شده و عملیات حسابداری درون گروهی، حذف می‌شوند. اگر شرکت کاملاً شخصی نباشد، درصدی از سود خالص متعلق به صاحبان سهام نیز از صورت سودوزیان کسر می‌شود و به صورت حقوق صاحبان سهام مربوط به سهام‌داران اقلیت نشان داده می‌شود. محاسبه صحیح صورت جریان وجوه نقد تلفیقی و تجزیه‌و تحلیل آن، از اهمیت خاصی برخوردار است (آزاد ۱۳۸۶).

۲-۳-۳-۲٫ تعیین سود خالص عملیاتی و غیر عملیاتی

با توجه به ضرورت گزارش سود عملیاتی و غیرعملیاتی هر سهم به صورت خالص (بعد از کسر مالیات) و از آن‌جا که برخی درآمدهای غیرعملیاتی (ازجمله سود حاصل از فروش اموال غیرمنقول، سود سهام، سود حاصل از فروش سهام، سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری و اوراق مشارکت) واحدهای تجاری مشمول مالیات مقطوع‎یا معافیت مالیاتی می‌باشد و سود حاصل از فعالیت‌های عملیاتی نیز بعضاً مشمول معافیت مالیاتی قرار می‌گیرد؛ و این موارد در تعیین سود خالص عملیاتی و غیرعملیاتی هر سهم مؤثر است؛ لذا لازم است مالیات فعالیت‌های عملیاتی و اقلام غیرعملیاتی مشخص و در محاسبه سود خالص عملیاتی و غیرعملیاتی هر سهم مدنظر قرار گیرد (Reichelstein 1997).

۲-۳-۴٫ هزینه فرصت سرمایه گذاری

یکی از ساده‌ترین و در عین حال اساسی‌ترین مفاهیم مطروح در علم اقتصاد، مفهوم هزینه فرصت (Opportunity Cost) است. این مفهوم‎یک امر ذهنی است که تمامی‌انسان‌های فعال در زندگی اجتماعی هر روز بارها و بارها بدون اینکه متوجه باشند، به طور طبیعی برای تصمیم گیری از آن استفاده می‌کنند. البته لازم به ذکر است که هزینه فرصت در تمام حوزه های زندگی بشری معنی دارد و‎یک پدیده صرفا اقتصادی نیست.

هزینه فرصت که در رابطه‌ای تنگاتنگ با مفهوم انتخاب آزادانه قرار دارد، زمانی معنی می‌یابد که فرد در مقابل چند گزینه قرار گیرد و مختار به انتخاب‎یکی از آن ها باشد.‎یقینا هر فرد می‌تواند گزینه مورد‌نظر خود را ‌بر اساس اطلاعات خود برگزیند، به عبارت دیگر قادر است گزینه‌های پیش‌رو را بنا‌بر رضایتمندی که از گزیدن هر‌یک به دست می‌آورد رتبه‌بندی کرده و بهترین گزینه را شناسایی کند. دقیقا به محض وقوع انتخاب، هزینه فرصت گزینه انتخاب شده نیز برای وی مشخص خواهد شد. هزینه فرصت، عبارت است از بهترین گزینه‌ای که فرد برای داشتن انتخاب فعلی از آن چشم‌پوشی ‌کرده‌است (عربصالحی و اخلاقی ۱۳۹۰).

۲-۳-۴-۱٫ هزینه فرصت نگهداری پول‌

حال با تصویر ساده ارائه شده از هزینه فرصت، می‌توان ‌در مورد هزینه فرصت پول‎یا به زبان فنی‌تر هزینه فرصت منابع مالی سخن گفت. در ادبیات اقتصادی هزینه فرصت پول به زبان ساده نرخ بهره خواند می‌شود، ‌به این معنی که انتخاب پول توسط فرد، به عنوان کالایی که مایل به نگهداری آن باشد، هم ارز از دست رفتن درآمد حاصل از سپرده‌گذاری‎یا سرمایه‌گذاری به وسیله آن است که بر مبنی نرخ بهره تعیین می‌شود. برای درک بهتر موضوع بد نیست کمی‎‌در مورد ارتباط سرمایه‌گذاری با سپرده‌گذاری و نقش این دو در تعیین نرخ بهره تحقیق کنیم.

در‎یک جامعه مدرن به دلیل جمعیت بسیار زیاد و فعالیت‌های اجتماعی گسترده افراد قادر به شناخت دیگر بازیگران عرصه اجتماع و در نتیجه آگاه شدن از نیازها و تصمیماتشان نیستند. این امر‎یک قضیه عمومی‌است و ‌در مورد کلیت جامعه صادق است، بخش عمده‌ای از این نیازها و تصمیمات در حوزه اجتماعی، صرفا جنبه اقتصادی دارد که از قضا اهمیت فوق‌العاده‌ای را نیز دارا است. آنچه بشر در فرایند تحولی تکامل زندگی‌اجتماعی، به عنوان وسیله اطلاع‌رسانی در حوزه اقتصاد، بدان دست‎یافته نهاد بازار است که در آن، قیمت‌ها معیار بیان‌‌کننده شدت نیازها برای آحاد اقتصادی هستند. پول‎یا به عبارت دقیق تر منابع مالی نیز در داد و ستد‎های انجام شده در غالب این نهاد شرکت دارد، ‌بنابرین‏ عده‌ای عرضه‌‌کننده و عده ای تقاضا‌‌کننده نیز برای آن متصور است (شورورزی و آزادوار ۱۳۸۹).

وجود فرصت‌های سرمایه‌گذاری در اقتصاد و میل به استفاده از سود حاصل از آن ها، عده‌ای از افراد که کارآفرین (Entrepreneur) نامیده می‌شوند را به تامین منابع مالی (سرمایه) و آغاز فعالیت تولیدی در آن زمینه‌ها تحریک می‌کند. اما اجرای هر طرح به مقدار منابع مالی معینی نیاز دارد، ‌بنابرین‏ فرد کارآفرین باید به دنبال فرد (افراد)ی بگردد که اولا، مقدار منابع مالی مورد نیاز او را در اختیار داشته باشد و ثانیاً، مایل باشد که این مقدار منابع را به قیمت مورد‌نظر وی که در ارتباط مستقیم با بازده سرمایه‌گذاری که قصد انجام آن را دارد، است، در اختیارش قرار دهد. واضح است که در شرایط فقدان بازار، احتمال‎یافتن چنین فردی و حصول چنین توافقی تقریبا صفر است. در جهت حل این موضوع، بار دیگر عقل جمعی بشر در طول نسل‌آموزش‌ها، نهادی را به نام بانک‎یا مؤسسه‌ پولی – اعتباری به وجود آورد تا نقش واسطه را ایفا کند،‎یعنی از‎یک سو با تجهیز منابع عرضه‌کنندگان (دارندگان منابع مالی) عرضه بازار را شکل دهد و از سوی دیگر با به دست آوردن مقادیر منابع مالی مورد نیاز در بازار توسط تقاضا‌کنندگان، تقاضای بازار را برای همه روشن سازد. در این فرایند به تدریج از سوی عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان قیمت‌هایی (نرخ‌های بهره) به بانک پیشنهاد می‌شوند که منجر به مشخص شدن نرخ بهره بازار خواهند شد و نهایتاً کسانی مایل به مبادله در بازار خواهند بود که نرخ بهره بازار، به عنوان ملاک محاسبه ارزش، رضایتمندی آن ها را به همراه داشته باشد (یعقوب نژاد و همکاران ۱۳۸۹).

۱۱- خود انضباطی ناکافی^[۱۰۸]

افراد دارای این طرح­واره نمی ­توانند به گونه ­ای کارآمد و با کفایت خود را کنترل کنند. تحمل ناکامی در کسب هدف­های فردی برای این افراد بسیار دشوار است و در صورت ناکامی، به سبک بسیار افراطی هیجان­های خود را بیان ‌می‌کنند و رفتار تکانشی از خود بروز می­ دهند(رافائل و یانگ، ۲۰۱۱).

حیطه چهار: هدایت شدن توسط دیگران^[۱۰۹]

بیمارانی که در این حیطه قرار می­ گیرند تأکید زیادی بر ارضای نیازهای دیگران در مقایسه با نیازهای خودشان دارند واین کار را برای کسب تأیید، حفظ ارتباط عاطفی و اجتناب از تنبیه انجام می­ دهند. خانواده این بیماران به گونه ­ای با آن­ها برخورد کرده ­اند که فرد ‌به این باور رسیده است که تحت شرایطی مورد پذیرش قرار خواهد گرفت. به عبارت دیگر، محیط همراه با پذیرش بدون قید و شرط در خانواده هرگز برای این افراد وجود نداشته است. در چنین محیطی کودک آموخته است که به منظور کسب محبت، توجه و تأیید دیگران، باید بسیاری از نیازها و خواسته­ های خود را سرکوب کند. در چنین محیطی، نیازها و خواسته­ های گروه به نیازها و خواسته های کودک ارجحیت دارد(رافائل و یانگ، ۲۰۱۱).

۱۲ – فدا کردن^[۱۱۰]

در این طرح­واره، فرد احساس می­ کند که به گونه ­ای اغراق آمیز در کنترل دیکران است(رافائل و یانگ، ۲۰۱۱).

۱-فداکردن نیازها؛

۲- فداکردن هیجان‌ها^[۱۱۱]

این بیماران براین باورند که آرزوها، نقطه­نظرها و احساس های آن­ها بی­ارزش هستند واهمیتی برای دیگران ندارند. این افراد به طور مداوم از هر چیزی احساس نارضایتی ‌می‌کنند و نسبت به عدم ارضای نیازها و هیجان­های خود بسیار حساس هستند. معمولا” این وضعیت منجر به خشم در آن­ها می شود که با علامت­های غیر انطباقی از جمله رفتارهای پرخاشگر- منفعل یا برون ریزی بروز پیدا می‌کند(رافائل و یانگ، ۲۰۱۱).

۱۳ – قربانی کردن خویشتن^[۱۱۲]

در این طرح­واره­، فرد داوطلبانه و خود- خواسته در پی ارضای نیازهای دیگران است، حتی اگر نیازهای خودش برآورده نشود.علت­های عمده­ای که این افراد بیان ‌می‌کنند، عبارتند از پیشگیری از ایجاد هر گونه ناراحتی و درد در دیگران، اجتناب از احساس گناه ناشی از خودخواهی و تداوم ارتباط با دیگران این افراد نسبت به بروز ناراحتی و درد در دیگران بسیار حساس هستند(رافائل و یانگ، ۲۰۱۱).

۱۴- تأیید جویی- پذیرش جویی^[۱۱۳]

افراد دارای این طرح واره، تأکید افراطی بر کسب تأیید، به رسمیت شناخته شدن و مورد توجه قرار گرفتن از جانب دیگران دارند، تا ‌به این وسیله بتوانند تجربه ذهنی امنی از خود به دست آورند. تجربه ذهنی فرد فرد از اعتماد به نفس خودش ,به گونه ­ای بنیادین به واکنش دیگران بستگی دارد۰ گاهی اوقات، این طرح­واره در این بیماران، موجب تأکید اغراق امیز بر ظاهر، توجه و احترام می­ شود(رافائل و یانگ، ۲۰۱۱).

حیطه پنج: هوشیاری افراطی و بازداری^[۱۱۴]

در این حیطه، بر سرکوبی احساس­های خود انگیخته، تکانه­ها، اولویت­ها و پیروی از قانون­های انعطاف ناپذیر و تدوین شده، تأکید افراطی می­ شود، تا حدی که حتی ممکن است منجر به از دست دادن شادی، لذت، خود – ابرازی، آرامش، رابطه­ های بین فردی نزدیک و سلامتی شود۰ خانواده­ای که این افراد در آن پرورش یافته اند، معمولا” تنبیه­گر، پر­توقع، کمال­گرا، پیرو قانون، سرکوب کننده هیجان­ها و اجتناب کننده از هر گونه خطا، شادی و آرامش بوده است. طرح­واره­های این حیطه عبارتند از(رافائل و یانگ، ۲۰۱۱):

۱۵- منفی گرایی- بد بینی^[۱۱۵]

در این طرح­واره، تمرکز مستمر و نافذی بر جنبه­ های منفی زندگی­، از جمله مرگ­، فقدان­، گناه، تعارض، خیانت و غیره وجود دارد و در عین حال، جنبه­ های مثبت زندگی کوچک شمرده می­شوند یا گرفته می­ شود. این وضغیت معمولا” شامل ترسی غیر عادی از خطا کردن است، که می ­تواند به مشکل­هایی از جمله مشکل مالی و فقدان منجر شود. چون این افراد پیامدهای منفی ناشی از رویدادهای مختلف را به گونه ­ای اغراق آمیز ادراک می‌کنند، به طور مستمر دچار نگرانی دیرپا، گوش به زنگ بودن (هوشیاری دائمی ) و بلا تصمیمی هستند(رافائل و یانگ، ۲۰۱۱).

۱۶- بازداری هیجانی^[۱۱۶]

افراد دارای این طرح­واره، احساس­ها، ارتباط­ها و رفتارهای خودانگیخته خود را محدود می­ کند، تا بتوانند ‌به این ترتیب از عدم تأیید دیگران، احساس شرم یا از دست دادن کنترل اجتناب ورزند. شایع ترین جنبه­ های این بازداری شامل موارد زیر است(رافائل و یانگ، ۲۰۱۱):

۱-بازداری از خشم و پرخاشگری ؛

۲- بازداری تکانه های مثبت؛

۳- مشکل دربیان ضعف­ها یا بیان آزادانه احساس ها، نیازها وغیره؛

۴-تأکید افراطی بر سرکوبی هیجان‌ها.

۱۷- استاندارهای ناعادلانه / عیب جویی افراطی^[۱۱۷]

باور زیر بنایی در این طرح­واره این است که فرد باید تمامی تلاش خود را به منظور دستیابی به استانداردهای درونی شده بسیار انعطاف­ناپذیر در زمینه رفتار و عملکردش انجام دهد، تا ‌به این ترتیب از مورد سرزنش قرار گرفتن توسط دیگران اجتناب کند. غالب اوقات، این افراد احساس ‌می‌کنند که تحت فشار هستند و در کسب لذت، آرامش، اعتماد به نفس و رضایت در رابطه­ های بین فردی مشکلات اساسی دارند. این طرح­واره به صورت کمال گرایی، قانون های انعطاف­ ناپذیر و اشتغال ذهنی با فشار زمان و کارآمدی در حد کمال بروز پیدا می­ کند(رافائل و یانگ، ۲۰۱۱).

۱۸-تنبیه

افراد دارای این طرح­واره معتقدند در صورتی که خطایی مرتکب شوند، باید به طور شدیدی تنبیه شوند. آن­ها در قبال افرادی که استانداردها را رعایت نمی­کنند، شدیداًً پرخاشگر، بی­تحمل، تنبیه گر و خشمگین هستند. معمولاً ، این طرح­واره به صورت دشواری در بخشیدن خود یا دیگران در صورت ارتکاب خطا ظاهر می شود(رافائل و یانگ، ۲۰۱۱).

ذهنیت های طرحواره ای