دادههای کتابشناختی با قالب Tab Delimited بارگذاری و جهت تحلیل و بررسی به نرم افزار اکسل منتقل شد. در نرمافزار اکسل برای تجزیه و تحلیلهای بعدی، داده ها بر اساس فیلدهای سال انتشار، نوع مدرک، زبان مدرک، موضوعات اختصاص داده شده به هر مدرک، تعداد استنادات، منبع، نام نویسنده یا نویسندگان و نشانی نویسنده یا نویسندگان در ستونهای مجزا منظم شدند. در موارد نیاز، برای تحلیل و بررسی بیشتر داده ها از نرمافزار آماری علوم اجتماعی استفاده گردید.
۳-۵- روش تجزیه و تحلیل داده ها
نتیجه جستوجوی تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در پایگاه وبآوساینس ۵۶۸۶ پیشینه بود. داده های استخراج شده به کمک فنون آماری توصیفی و تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفت. روش تجزیه و تحلیل سؤالات به شرح ذیل می باشد:
برای محاسبه متوسط نرخ رشد تولیدات در سؤال اوّل از میانگین هندسی استفاده شد. فرمول مورد استفاده در این محاسبه عبارت است از :
r=(Yt/Y0) (۱/t)-1
در این فرمول:
Yt= سال آخر
Y0= سال اول
T= تعداد سالها
روند رشد سالانه تولیدات علمی نیز با بهره گرفتن از مدل رگرسیون نمایی[۶۱] محاسبه گردید. نتایج تحقیقات نشان میدهد که مقالات علمی بر اساس الگویی نمایی افزایش پیدا میکنند (پرایس، ۱۹۸۶) و الگوی نمایی، بهترین الگو برای تبیین روند رشد مقالات بر حسب زمان به شمار می آید که این الگو طبق یافته های عطارها (۱۳۸۸) برای تولیدات ایران هم صدق میکند. فرمول رشد با الگوی نمایی به این صورت است:
y=k*enx
در این فرمول y برابر است با فراوانی مقالات (رشد در سال x) ، k مقدار ثابت معادله (رشد در سال صفر)، e عدد نپر (معادل ۷۲/۲)، n نرخ رشد سالانه و X برابر با سال است.
از مدل رگرسیون نمایی در تحلیلهای روند رشد استفاده می شود. و معادله آن به صورت زیر است:
Y=b0*eb1*t در این معادله b1 ضریبی از زمان یا همان شیب منحنی، t متغیر مستقل (در اینجا زمان) و b0 مقداری ثابت است.
در پاسخ به سؤال دوّم زبان تولیدات دانشگاه آزاد اسلامی بررسی شد و با زبان تولیدات در کل پایگاه وبآوساینس مقایسه شد. داده های مربوط به زبان تولیدات در کل پایگاه وبآوساینس با مراجعه به سایت این پایگاه[۶۲] به دست آمد.
در پاسخ به سؤال سوّم نوع مدارک مورد بررسی قرار گرفتند و از آمار توصیفی استفاده شد.
در بررسی پوشش موضوعی تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در سؤال چهارم، فیلد SC (مقولات موضوعی) تجزیه شد و با بهره گرفتن از پایگاه ئیاسآی[۶۳] و تامسون رویترز[۶۴] مقولات موضوعی جزئی به ۲۲ حوزه موضوعی کلی طبقهبندی شد. همچنین بررسی پوشش موضوعی تولیدات علمی در کل پایگاه وبآوساینس با بهره گرفتن از پایگاه تامسون رویترز انجام گرفت.
در پاسخ به سؤال پنجم، برای مشخص کردن سهم دانشگاه آزاد اسلامی از تولیدات ایران، داده های مربوط به تولیدات ایران در طی سالهای ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۹ از پایگاه وبآوساینس استخراج شد.
پاسخ به سؤال ششم با آمار توصیفی انجام شد.
پاسخ به سؤال هفتم و تعیین مجلاتی که تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در آنها به چاپ رسیده است، با تحلیل فیلد منبع (SO) انجام گرفت. برای به دست آوردن ضریب تأثیر مجلات به پایگاه گزارشهای استنادی مجلات مراجعه شد و بررسی همبستگی ضریب تأثیر مجلات دانشگاه آزاد اسلامی و مجلات جهانی با بهره گرفتن از همبستگی پیرسون انجام شد.
برای تعیین نویسندگان پرتولید و پراستناد دانشگاه آزاد اسلامی در سؤال هشتم و نهم، با توجّه به این که بیشتر این تولیدات با مشارکت نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی و نویسندگان دیگر انجام یافته است، لازم بود وابستگی سازمانی تمام نویسندگان مشخص شود. بنابرین فیلدهای مربوط به وابستگی سازمانی نویسندگان (C1) و وابستگی سازمانی نویسنده اوّل (RP) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
پاسخ به سؤال دهم با رتبه بندی تولیدات بر اساس تعداد نویسندگان انجام شد. جهت محاسبه ضریب مشارکت نویسندگان فرمول زیر به کار گرفته شد:
که در این فرمول:
J تعداد نویسندگان مشارکت کننده در تولید یک مدرک
FJ فراوانی مدارک دارای J نویسنده
N تعداد کل مدارک تولید شده در سال X
K بالاترین تعداد نویسندگان مشارکتکننده در تولید مدرک در سال X می باشد (عصاره، نوروزی چاکلی و کشوری، ۱۳۸۹).
فصل چهارم
یافته های پژوهش
۴-۱- مقدمه
در این فصل یافته های حاصل از پژوهش و تجزیه و تحلیل داده ها و نتایج آزمونهای آماری ارائه شده است. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها به ترتیب سؤالات مطرح شده خواهد آمد.
۴-۲- روند رشد تولیدات علمی نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی
سؤال اوّل پژوهش عبارت بود از “روند رشد تولیدات علمی نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی” و بررسی داده های گردآوری شده از پایگاه وبآوساینس نشان داد در مجموع تعداد ۶۵۸۶ تولید علمی در سالهای ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۹ به وسیله نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی و یا با همکاری آنان در این پایگاه به ثبت رسیده است. دانشگاه آزاد اسلامی در سالهای ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۸ فاقد تولیدات علمی بوده است. نخستین تولیدات علمی این دانشگاه در پایگاه وبآوساینس در سال ۱۹۸۹ ثبت شده است. از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۶ نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی در تولید علم سیری ملایم پیمودهاند و کم ترین تعداد تولیدات علمی در این سالها به رشته تحریر درآمده است. از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۲ تولیدات سیر صعودی به خود گرفته و در سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ به بالاترین حد خود رسیده است به گونهای که ۷۰/۹۵ درصد تولیدات در طی این سالها صورت گرفته است. بالاترین تعداد تولیدات علمی مربوط به سال ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ می باشد. در مجموع تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در ۲۵ سال مورد بررسی، از روند رشد صعودی برخوردار بوده است (نمودار ۴-۱).
نمودار ۴-۱- روند رشد نمایی تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در طول سالهای
۱۹۸۹ تا ۲۰۰۹
به منظور محاسبه متوسط نرخ رشد تولیدات دانشگاه آزاد اسلامی در طی سالهای مورد بررسی، از میانگین هندسی استفاده شده است. با توجه به این که دانشگاه آزاد اسلامی در سالهای ۱۹۸۸-۱۹۸۵ فاقد تولیدات علمی بوده است این سالها در این بخش از پژوهش کنار گذاشته شد. محاسبه متوسط نرخ رشد سالانه تولیدات برای سالهای ۲۰۰۹-۱۹۸۹ عدد ۹۳/۳۷ را نشان داد، یعنی میتوان گفت دانشگاه آزاد اسلامی در ۲۱ سال مورد بررسی به طور متوسط سالیانه ۹۳/۳۷ درصد رشد داشته است.
برای بررسی روند رشد تولیدات علمی از مدل رگرسیون نمایی استفاده شد. نمودار ۴-۱ رشد نمایی تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی را نشان می دهد.
رشد نمایی تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، ضریب تعیین بالا (۹۶/.R2=) با رشد نمایی در حال افزایش را نشان داد. با توجه به میزان R2 مربوط به رشد تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، میزان رشد تولیدات معنیدار و بالا است.
۴-۳- زبان تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی
[پنجشنبه 1401-10-01] [ 10:14:00 ق.ظ ]
|