طرح های تحقیقاتی و پایان نامه ها | ۲-۴-۲- یافته های تحقیق در زمینه تأثیر دلبستگی بر فاصله روانشناختی – پایان نامه های کارشناسی ارشد |
در پژوهش دیگری نیز که به منظور بررسی رابطه دلبستگی و سبکهای هویت انجام شد، نتایج نشان داد که دلبستگی به والدین پیش بینی کننده سبکهای هویت میباشد و به طور مثبت با سبک اطلاعاتی، سبک هنجاری و تعهد در ارتباط است و با سبک هویت گسیخته دارای ارتباط منفی معنادار میباشد. از این رو، دلبستگی به والدین و روابط عاطفی با آنان با برخورداری از سبکهای هویتی انطباق یافتهتر در ارتباط بود (ایمتیاز و نکوی[۱۸۰]، ۲۰۱۲ ).
علاوه بر این، پارهای از تحقیقات نیز به بررسی رابطه دلبستگی با وضعیتهای هویت پرداختهاند. در این زمینه میتوان به تحقیق مککینون[۱۸۱] و مارسیا (۲۰۰۲) اشاره کرد. در این پژوهش تعدادی از مادران کودکان پیشدبستانی بررسی شدند و ارتباط میان وضعیت هویت و سبکهای دلبستگی آنان و ادراک آنان از رشد کودکان مطالعه شد. نتایج نشان داد مادرانی که در وضعیت هویت موفق و خلاف آنچه انتظار میرفت در وضعیت هویت زودرس قرار داشتند در دلبستگی ایمن نیز نمرات بالاتری داشتند. از طرفی، دلبستگی هراسناک با وضعیت هویت تعویقی و آشفته در ارتباط بود.
در همین راستا باقری، بهرامی و جلالی (۱۳۸۸) به بررسی رابطه سبکهای دلبستگی با نوع هویت در جمعیت ایرانی و در زندانیان ۱۵-۳۰ ساله پرداختند. یافته های این پژوهش حاکی از معناداری رابطه سبکهای دلبستگی و نوع هویت بود. بدین ترتیب که زندانیان دارای سبک دلبستگی ایمن به ترتیب بیشتر دارای وضعیت هویت موفق و تعویقی بودند، در حالی که زندانیان با سبک دلبستگی ناایمن (اجتنابی- دوسوگرا) بیشتر دارای وضعیت هویت آشفته و زودرس بودند.
چنانچه مشاهده می شود یافته های پژوهش در زمینه ارتباط بین وضعیت هویت زودرس و سبک دلبستگی ایمن و یا ناایمن متناقضاند. در این راستا میتوان به فراتحلیلی که به منظور روشن ساختن ارتباط بین دلبستگی و وضعیت هویت انجام شده است اشاره کرد. در این فراتحلیل نتایج چندین پژوهش در این زمینه از سال ۱۹۶۶ تا ۲۰۰۵ بررسی شد. نتایج این مطالعه بین سبکهای دلبستگی و وضعیتهای هویت همبستگی ضعیف تا متوسطی نشان داد. با این حال دلبستگی ایمن دارای همبستگی قویتری با وضعیت هویت موفق (۲۱/۰) و وضعیت هویت آشفته (۲۳/۰-) بود. اما علی رغم اینکه سهم میانگین دلبستگی ایمن در وضعیت هویت موفق در مقایسه با وضعیت هویت آشفته و زودرس به مراتب بالاتر بود، برخلاف آنچه انتظار میرفت وضعیت هویت زودرس با دلبستگی ایمن و وضعیت هویت تعویقی با دلبستگی ناایمن ارتباط داشت. بر این اساس، برخلاف انتظار محققان این پژوهش، دلبستگی ایمن بیشتر با بعد تعهد هویت مرتبط بود تا بعد اکتشاف آن (آرست و همکاران، ۲۰۰۹).
علاوه بر این، پارهای از تحقیقات نیز به بررسی رابطه دلبستگی با ابعاد و محتوای هویت پرداختهاند. در این زمینه میتوان به مطالعه هیگلر، دی و مارشال[۱۸۲](۱۹۹۵) با عنوان دلبستگی به والدین و هویت جنسی اشاره کرد. این مطالعه بر روی ۲۱۸ نفر از دانشجویان به منظور آزمون ارتباط سطح دلبستگی با جنسیت و هویت جنسی انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد هویت جنسی زنانه و ترکیبی از زنانه و مردانه، در مقایسه با هویت جنسی مردانه و یا خنثی با سطوح بالاتر دلبستگی به والدین ارتباط دارد. علاوه براین، میانگین دلبستگی به مادر هم در زنان و هم در مردان از دلبستگی به پدر بیشتر بود و گرچه بین زنان و مردان در دلبستگی به والدین تفاوت معناداری وجود نداشت، میانگین نمرهی دختران در دلبستگی به همسالان بیشتر از دلبستگی پسران به همسالان خود بود.
علاوه بر این، میوس، اوستروگل و ولیبرگ[۱۸۳] (۲۰۰۲) نیر در پژوهشی تحت عنوان بررسی رابطه دلبستگی به والدین و همسالان و هویت نوجوانان به مقایسه و بررسی تأثیر دلبستگی به والدین و همسالان بر هویت دانشآموزی و هویت ارتباطی افراد پرداختند. نتایج حاصل از مصاحبه با ۱۴۸ نوجوان متعلق به گروه های قومی مختلف نشان داد که دلبستگی به والدین پیشبینی کننده هویت دانشآموزی نوجوانان و دلبستگی به همسالان پیش بینی کننده هویت ارتباطی آنان بود. بر اساس این پژوهش نوجوانان در بعضی از زمینه های زندگی خود به ویژه موضوعات مربوط به آینده مانند تحصیل تحت تأثیر دلبستگی خود به والدین قرار داشتند و در برخی از موضوعات به ویژه موضوعات مربوط به حال مانند روابط اجتماعی تحت تأثیر دلبستگی به همسالان قرار داشتند.
چنانچه مشاهده شد دلبستگی ایمن با وضعیت هویت موفق و سبک هویت اطلاعاتی در ارتباط است و بر محتوای هویت از جمله هویت جنسی و هویت دانشآموزی افراد نیز تأثیر گذار است. از این رو، به نظر میرسد که بعد معنوی هویت نیز از دلبستگی به افراد مهم تأثیر میپذیرد.
۲-۴-۲- یافته های تحقیق در زمینه تأثیر دلبستگی بر فاصله روانشناختی
چنانچه پیشتر بیان شد، فاصله روانشناختی و نحوهای که افراد را در فضای روانشناختی خود ادراک میکنیم، یکی از عوامل تأثیرگذار بر رفتار اخلاقی و یا غیر اخلاقی است. علاوه بر این، جهتگیری غلبه اجتماعی و حریم رعایت اخلاقی به نوعی بیانگر نگرشهای غیر اخلاقی و اخلاقی فرد در ارتباط با افراد و یا گروه ها هستند. از این رو، با توجه به نزدیکی مفهومی و نظری فاصله روانشناختی و دو بعد آن با رفتارهای اخلاقی و یا غیر اخلاقی، در بررسی ادبیات پژوهش مربوط به فاصله روانشناختی از این دست تحقیقات نیز استفاده شده است. بنابرین در این قسمت به بررسی پژوهشهایی خواهیم پرداخت که دلبستگی را در ارتباط با این مفاهیم سنجیدهاند.
در این زمینه، میکیولینسر و همکاران (۲۰۰۳) به بررسی اثر احساس پایدار و موقتی برخورداری از پایگاهی ایمن بر ارزشهای از خودگذشتگی پرداختند. احساس پایدار برخورداری از پایگاه ایمن در واقع بیانگر سبک دلبستگی افراد بود که در قالب دو سبک دلبستگی اجتنابی و اضطرابی اندازه گیری شد و نمرات پایین در این دو بعد بیانگر دلبستگی ایمن بود. احساس موقتی برخورداری از پایگاه ایمن نیز از طریق یادآوری خاطرات شخصی و یا مشاهده تصاویر افراد حمایتگر فعال میشد. علاوه بر این، ارزشهای از خودگذشتگی نیز از یک سو شامل ارزشهایی چون کمک کردن، بخشیدن و وفاداری بود که توجه و مراقبت نسبت به افراد نزدیک را نشان میداد و از سوی دیگر، ارزشهایی چون عدالت اجتماعی، برابری و صلح جهانی را در برداشت که توجه و مراقبت نسبت به تمام انسانها را منعکس میساخت. نتایج این پژوهش نشان داد که احساس برخورداری از پایگاهی ایمن و نمرات پایین در دلبستگی اجتنابی به طور معناداری با ارزشهای از خودگذشتگی در ارتباط است. بدین ترتیب دامنه ارزشهای اخلاقی، توجه و مراقبت افراد دلبستهی ایمن و برخوردار از پایگاهی ایمن تنها به افراد خاص و نزدیک محدود نمی شود بلکه تمام انسانها را در بر میگیرد.
در مطالعه ای دیگر ارتباط دلبستگی با رفتارهای نوعدوستانه و مراقبتی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد، دلبستگی اضطرابی و اجتنابی با دلسوزی و رفتارهای نوعدوستانه به طور معکوس در ارتباط است و در حالی که دلبستگی ایمن پایهای برای رفتارهای مراقبتی فراهم میآورد، دلبستگی ناایمن مانع از رفتارهای دلسوزانه و مراقبتی در افراد می شود (میکیولینسر و همکاران، ۲۰۰۵). نتایج این پژوهش همسو با پژوهش کستنبام، فاربر و سروف[۱۸۴] (۱۹۸۹) در زمینه ارتباط دلبستگی با رفتارهای همدلی در کودکان پیش دبستانی است.
فرم در حال بارگذاری ...
[پنجشنبه 1401-10-01] [ 10:09:00 ق.ظ ]
|