محدودیت در توزیع سود سهام ممکن است از تصمیمات مدیریت یا مجمع عمومی صاحبان سهام مؤسسه‌ ناشی شده باشد. مثلاً مدیریت مؤسسه‌ ممکن است بخشی از سود انباشته را برای توسعه آتی مؤسسه‌ در نظر بگیرد، این اندوخته از نوع اختیاری می‌باشد، در بعضی از موارد از معافیت های مالیاتی نیز برخوردار می‌گردند و در اصطلاح یک اندوخته سرمایه ای است.

ج) اندوخته عمومی و احتیاطی

اندوخته احتیاطی برای تقویت بنیه مالی مؤسسه‌ جهت مقابله در برابر زیان‌های احتمالی یا استثنایی در آینده منظور می‌گردد، اصولاً اندوخته احتیاطی بر خلاف اندوخته قانونی الزامی نیست و به همین جهت نرخ یا مبلغ این اندوخته در اساسنامه یا در مجمع عمومی صاحبان سهام تعیین می‌گردد و به همین اعتبار لازم الاجرا می‌باشد.

۲-۳-۲ منابع خارجی

منابع خارجی منابعی هستند که در صورت عدم کفاف منابع داخلی برای تامین مالی نیازهای شرکت، به وسیله ایجاد بدهی و یا انتشار سهام اقدام به جذب سرمایه می‌کنند. منظور از ایجاد بدهی، استقراض و یا انتشار اوراق قرضه می‌باشد که مستلزم توانایی شرکت ها برای پرداخت اصل و بهره (تعهدات) وجوه می‌باشد. انتشار سهام شامل انتشار سهام عادی و سهام ممتاز می‌باشد از آنجا که منابع مالی خارجی می‌تواند مبالغ کلانی را در اختیار شرکت ها قرار دهد لذا در میان منابع مالی از اهمیت قابل توجهی برخوردارند.

۲-۳-۲-۱ منابع کم هزینه

یکسری از منابع مالی وجود دارد که در ارتباط با شرکت و مشتریان و بستانکاران ایجاد می شود و سهل الوصول و کم هزینه می‌باشد هر چند که نسبت به منابع دیگر قادر به جذب وجوه هنگفت مالی نیست. از جمله این گروه میتوان به موارد زیر اشاره کرد.

الف)بستانکاران تجاری

خرید نسیه کالا از عرضه کنندگان مواد اولیه و تجهیزات و ماشین آالات موجب می شود که مؤسسات تجاری پرداخت وجوه و یا خروج نقدینگی را به تعویق بیاندازد تا در فاصله فی مابین خرید کالا و سررسید پرداخت کالا، از این وجوه در پروژه های کوتاه مدت استفاده کنند.

ب) پیش دریافت از مشتریان

موفقیت این روش به موقعیت محصولات شرکت و میزان برتری آن در بازار بستگی دارد. هر چقدر قدرت انحصاری شرکت در بازار بیشتر باشد این شیوه تامین مالی امکان پذیر است.

ج) هزینه های پرداختنی

در این شیوه شرکت ها پرداخت هزینه های تحقق یافته خود را به بعد موکول می‌کنند .

۲-۳-۲-۲ سهام عادی

سهام عادی نوعی دارایی مالی است که نشان دهنده مالکیت در شرکت می‌باشد. کسی که سهام عادی شرکتی را می خرد حق مالکیت در آن شرکت را به دست می آورد در درآمدها و سود شرکت سهیم می شود و اگر زیانی وجود داشته باشد دارنده سهام عادی زیان خواهد کرد و درآمد دارنده بستگی به سودهای شرکت دارد که ممکن است در طول زمان نوسانات زیادی را متحمل شود. اغلب شرکت ها در سطح جهانی برای تامین مالی، از سهام عادی استفاده می‌کنند و در بورس ایران نیز بیشتر معاملات بر روی این نوع از دارایی مالی انجام می شود و یک منبع عمده تامین مالی در شرایط فعلی محسوب می‌گردد(عبادی،۱۳۸۱).

۲-۳-۲-۳ استقراض

مهیا کردن منابع تامین مالی منطبق با پروژه های سرمایه ای خاص، منبع مالی مخصوص خود را می طلبد. این ابزارها ممکن است کوتاه مدت یا بلند مدت و داخلی یا خارجی باشد. شرکت ها بخاطر بعضی قید و بندها همیشه نمی توانند از سهام عادی یا ممتاز و یا اوراق قرضه استفاده نمایند. لاجرم برای تامین بعضی از پروژه های کوتاه مدت از وام های کوتاه مدت و برای اجرای پروژه های بلند مدت از وام های بلند مدت استفاده می‌کنند.

۲-۴ ویژگی های روش های تامین مالی

چهار منبع اصلی برای تامین واحد انتفاعی وجود دارد که عبارت است از:

استقراض، انتشار سهام ممتاز و سهام عادی و استفاده از سود انباشته، استقراض و انتشار سهام ممتاز یا سهام عادی ویژگی مشترکی دارند و آن این است که منابع تامین وجه، خارج از واحد انتفاعی و محدوده ی عملیات آن قراردارد، در حالی که سود انباشته معرف منبع داخلی تامین مالی است. تامین مالی از طریق انتشار سهم عادی و استفاده از سود انباشته نیز از یک لحاظ ویژگی مشترک دارند، زیرا هر دو معرف وجوه اعطایی صاحبان واحد انتفاعی می‌باشند. سود انباشته و استقراض دو منبع عمده برای تامین وجوه مورد نیاز واحدهای انتفاعی محسوب می شود. پایین بودن هزینه ی بدهی در مقایسه با سایر منابع سرمایه و صرفه جویی های مالیاتی ناشی از بهره بدهی ها که یک هزینه ی قابل قبول مالیاتی محسوب می شود، کارشناسان امور مالی را متقاعد کرده که ترکیب مناسب سهام و بدهی در بافت مالی شرکت ها می‌تواند عاملی مؤثر در افزایش ارزش بازار شرکت ها و ثروت سهام‌داران باشد.

۲-۵ تامین مالی کوتاه مدت

برای پشتیبانی سرمایه گذاری موقت در دارایی های جاری مورد استفاده قرار می‌گیرد معمولاً مدیر مالی پس از برنامه ریزی سرمایه گذاری در دارایی های جاری و پیش‌بینی منابع مورد نیاز واحد اقتصادی در سال آینده باید به فکر تامین مالی برنامه خود باشد و ‌در مورد شیوه تامین مالی تصمیم گیری کند. معمولاً برای سرمایه گذاری موقت در دارایی های جاری از وام کوتاه مدت استفاده می شود.

۲-۵- ۱ روش های تامین منابع مالی کوتاه مدت

جدول (۲-۲)، روش تامین منابع مالی کوتاه مدت

اوراق تجاری کوتاه مدت
نام روش

بدهی بدون تضمین واحد اقتصادی انتشار دهنده

تعریف

– نداشتن وثیقه

– امکان تنظیم سررسید اوراق (بازخرید)

– تامین مالی از طریق اوراق قرضه جدید (منبع مالی مستمر)

مزایا

– صرفاً توسط واحدهای اقتصادی معتبر قابل اجراست.

معایب

وام های مؤسسات مالی تجاری
نام روش
دریافت وجوه مورد نیاز از مؤسسات مالی
تعریف
– در صورت عدم امکان استفاده از وام بانک ها از این روش می توان استفاده کرد.
مزایا
– سود تضمین شده بیشتر از وام

– نیاز به وثیقه برای وام

معایب
کلیه واحدهای اقتصادی
استفاده کنندگان

صدور اسناد تجاری
نام روش

اوراق بهادار قابل مبادله که توسط واحدهای اقتصادی به سایر واحدها، بانک ها یا مؤسسات مالی فروخته می شود.

تعریف

– سود تضمین شده کمتراز وام بانکی

– بدون وثیقه

مزایا

– صرفا توسط واحدهای اقتصادی معتبر قابل استفاده است.

– تشریفات بیشتری دارد.

معایب

واحدهای اقتصادی بزرگ در کشورهای صنعتی

استفاده کنندگان

اعتبار تجاری ( خرید نسیه کالا یا خدمت )
نام روش

دریافت کالا و پرداخت وجه آن با فاصله زمان

تعریف

– سهولت دسترسی

– نداشتن هزینه

– عدم نیازبه وثیقه

– عدم سخت گیری طلبکاران

مزایا

– متورم شدن حسابهای یرداختی

– از دست رفتن تخفیف نقدی

– کاهش درجه اعتباری واحد اقتصادی

معایب

کلیه واحدهای اقتصادی

استفاده کنندگان

تامین مالی از طریق وثیقه گذاری
نام روش