۲-۲۰ معرفی صنعت داروسازی

۲-۲۰-۱ تاریخچه دارو سازی

بی گمان یکی از شاخه های بسیار مهم دانش پزشکی زمان ما دانش دارو شناسی و دارو سازی است، که مهارت روزمره را می طلبد و دانش داروشناسی از نیاز های اولیه است و هیچ کدام از دست اندر کاران رشته‌های پزشکی از این دانش بی نیاز نیستند پزشک، داروساز، ‌دندان‌پزشک، پرستار، ماما و دیگر وابستگان این رشته اگر دارو شناس نباشند در کار خود موفق نخواهند بود. استفاده از دارو به قبل از تاریخ مکتوب می‌رسد(تسکین درد زخم های بدن از طریق قرار دادن عضو در آب سرد و یا استفاده از برگ تازه درختان و یا گل آلود کردن عضو) از هنگام تهیه و جمع‌ آوری مواد داروئی دانش داروسازی آغاز شد و ‌به این ترتیب در اثر بروز بیماری های مختلف و غریزه بقاء در طول اعصار متمادی داروهای مختلف کشف گردیدند. در قرن هفتم قبل از میلاد آسک لپیوس^[۱۰۱] به عنوان بزرگ ترین خدایان تندرستی مورد اعتقاد یونانیان بود و در آن زمان بیمار می بایست دست یا عصای آسک لپیوس و یا زبان مار مقدس را می بوسید تا مورد رحمت خدا قرار می گرفت عصای آسک لپیوس و مار مقدس که دور آن حلقه زده بود به عنوان نشانه رسمی پزشکی در دنیا شناخته شد. در سمت راست آسک لپیوس دخترش های‌جیا^[۱۰۲] می ایستاد که در دستش یک جام از شربت شفاء بخش برای بیمار قرار داشت و مار مقدس نیز بر بازویش حلقه زده بود از آن پس جام و مار نیز به عنوان نشانه دارو سازی در جهان شناخته شد. احمدیان(۱۳۸۱)،اطلاعات جامعی را در رایطه با تاریحچه داروسازی و کلیه اطلاعات را ‌در مورد داروسازی فراهم نموده است.

۲-۲۰-۲ سیر تکاملی داروسازی

تعداد زیادی لوح و طومار و آثار دارو پزشکی کشف و تفسیر گردیده است که قدمت آن ها به سه هزار سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد. ایرانیان باستان جزء اولین کسانی بودند که دارو را می شناختند در زندواستا قسمتی به نام وندیدا به امور درمان اختصاص دارد. اوستا دو نسخه داشت یک نسخه آن در تخت جمشید در آتش سوزان اسکندر از بین رفت ولی دیگری که در آتشکده آذر گشسب نگهداری می‌شد به دست یونانیان افتاد و دانشمندانی نظیرجالینوس از آن بهره گرفتند.

گلادیوس جالن^[۱۰۳] که ما او را جالینوس^[۱۰۴] می نامیم در سال ۱۳۱ میلادی به دنیا آمد ۴۰۰ تالیف داشته که بیشتر آن ها از بین رفته است وی با مخلوط کردن مواد، فراورده های داروئی می ساخت و به بیماران تجویز می کرد. امروزه به احترام او داروهائی را که به صورت ترکیبی ساخته می شود داروهای جالینوسی می‌گویند. محمدزکریای رازی(۲۵۱ه- ق، ۳۱۳ ه- ق) پزشک، فیلسوف و شیمیدان ایرانی که آثار ماندگاری در زمینه پزشکی و شیمی و فلسفه نوشته است به عنوان کاشف الکل و جوهر گوگرد(اسید سولفوریک) مشهور است. به گفته جرج سارتن(پدر تاریخ علم)رازی بزرگترین پزشک اسلام و قرون وسطی بود. این دانشمند ایرانی از آن جا که کتاب های خود را به زبان عربی می نوشت نزد غربیان به جالینوس عرب نیز مشهور بوده است. به پاس زحمات فراوان رازی در امر داروسازی روز پنج شهریور ماه(۲۷اوت)، روز بزرگداشت زکریای رازی شیمی دان بزرگ ایرانی و روز داروساز نام گذاری شده است. در سال ۱۲۲۹شمسی جهت پیشرفت علوم به همّت امیرکبیر دارالفنون تأسیس شد که در قسمت پزشکی یک معلم داروساز ایتالیائی داشت در سال ۱۲۹۷ کلاس طب جدا شد و مدرسه عالی طب نام گرفت و در سال ۱۳۰۱مدرسه دواسازی تأسيس گردید، در سال ۱۳۱۱دوره داروسازی ۵سال بود و دانشجویان به جز ساعات درس باید در یکی از داروخـانه های تحت نظر یک داروسـاز مجرب و معروف مشغول آمـوزش عملیات داروسازی می شدند. در سال ۱۳۱۳ که دانشگاه تهران تأسيس گردید مدرسه دواسازی به دانشکده تبدیل گردید. اولین داروخانه با داروهای گیاه در سال ۱۲۲۷شمسی در مریض خانه دولتی که توسط امیرکبیر تأسیس شد دایرگردید و اولین داروخانه به سبک جدید توسط شوربن آلمانی معلم داروسازی دارالفنون در خیابان ناصر خسرو تأسيس شد از نخستین ایرانیانی که داروخانه تأسيس کردند آقای دکتر هوشنگ نظامی بودند که داروخانه نظامی را در خیابان چراغ برق افتتاح کردند. . احمدیان(۱۳۸۱)، اطلاعات جامعی را در رابطه با تاریحچه داروسازی و کلیه اطلاعات را ‌در مورد داروسازی فراهم نموده است.

۲-۲۰-۳ شرکت های دارویی در ایران

به طور خلاصه قبل از انقلاب عمده بازار تولیدات دارویی در کشور به دست کمپانی های خارجی (آمریکائی، آلمانی و…) بوده است. بدین ترتیب بسیاری از شرکت های دارویی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، تحت پوشش شرکت های داروساز غربی و یا خانواده هایی که مالک شرکت ها بوده و به طور غیر مستقیم وابسته به شرکت های داروساز خارجی بودند، قرار داشته است. به عنوان مثال شرکت تهران دارو در سال ۱۳۳۴ به نام لابراتوار میسین به ثبت رسیده است. و یا شرکت داروسازی سبحان در سال ۱۳۵۵ تحت نام شرکت سویران کمپانی با ۴۹ درصد سهام متعلق به سرمایه گذاران خارجی و مابقی به خانواده خسروشاهی تعلق داشت و ….

در این بین بسیار نادر بودند شرکت هائی که تحت مالکیت و مدیریت ایران باشند و در میان انبوهی از نیروهای بازاریابی و فروش شرکت های رقیب، همراه با برترین متخصصان دارویی خارجی و فرمولاسیون جدید دارویی به علاوه دانش فنی بالا و جدیدترین تکنولوژی روز دنیا، فعالیت خود را ادامه می‌دادند. به عنوان مثال شرکت داروسازی دکتر عبیدی جزو معدود شرکت های داروسازی ایران بود که با وجود فضای تنگ رقابت آن روز، موفق به بقا و ادامه حرکت گردید. به هر ترتیب پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سازمان صنایع ملی ایران، عمده این شرکت ها را به دستور دادگستری کل کشور، ملی اعلام نمود و پس از یک پروسه قابل ملاحظه، به نهادها و سازمان‌های متفاوتی واگذار کرد. در حال حاضر ایران دارای سه سازمان هولدینگ و تخصصی می‌باشد که حجم قابل ملاحظه ای از شرکت های دارویی را تحت مالکیت خود دارند. کبریایی زادگان (۱۳۹۱) سایت جامع داروسازی ایران می‌باشد.

۲-۲۱ معرفی شرکت های دارویی برتر و شرکت اسوه

۲-۲۱-۱ معرفی شرکت فایزر