۱-۶- پرسش اصلی تحقیق (مسئله تحقیق)

۱- آیا بازده مورد انتظار سهام ‌بر ریسک عملیاتی شرکت‌ها تاثیر دارد؟

۲- آیا نسبت دارایی های نقد ‌بر ریسک عملیاتی شرکت‌ها تاثیر دارد؟

۳- آیا بازده نوسان پذیری قیمت سهام بر ریسک عملیاتی شرکت‌ها تاثیرگذار است؟

۱-۷- فرضیه‌ها

۱- بین بازده مورد انتظار سهام و ریسک عملیاتی شرکت ها رابطه معناداری وجود دارد.

۲- بین نسبت دارایی های نقدی و ریسک عملیاتی شرکت ها رابطه معناداری وجود دارد.

۳- بین نوسان پذیری قیمت سهام و ریسک عملیاتی شرکت رابطه معناداری وجود دارد.

۱-۸- تعریف اصطلاحات وواژه ها:

۱-۸-۱- بازده کل:

بازده عبارت است از نسبت کل عایدی (ضرر) حاصل از سرمایه گذاری در یک دوره معین به تعداد سرمایه ای که برای کسب این عایدی در اول همان دوره به کار گرفته و مصروف گردیده است. عایدی یک سرمایه گذاری از دو طریق کسب می‌گردد:

۱) تغییر در ارزش و قیمت اصل سرمایه مصروفه مانند قیمت سهام خریدار شده

۲) سودهایی که در نتیجه سرمایه گذاری به اصل سرمایه تعلق می گیرند مانند سود نقدی سهام

بازده سهام در این تحقیق از طریق فرمول زیر محاسبه می‌گردد:

= بازده کل سهام

مزایای سهام جایزه+ مزایای حق تقدم+تفاوت قیمت سهم در اول و آخر سال مالی+سود نقدی ناخالص هر سهم

آخرین قیمت سهم در آخر سال مالی

مزایای سهام جایزه+ مزایای حق تقدم+تفاوت قیمت سهم در اول و آخر سال مالی+سود نقدی ناخالص هر سهم

آخرین قیمت سهم در آخر سال مالی

روش اصولی مبتنی بر این فرض است که سرمایه گذار با تجزیه و تحلیل وضع اقتصادی کشور، وضع صنعت مربوطه و وضع شرکت اقدام به سرمایه گذاری می کند. (وب سایت مدیریت توسعه فرهنگ سرمایه گذاری بورس اوراق بهادار تهران)

در روش نموداری، از طریق مطالعه رفتار گذشته، آینده سرمایه گذاری قابل تعیین می‌باشد و طبق نظریه پرتفوی اولا: بازار سرمایه کارا می‌باشد و اطلاعات مربوط به بازار در دسترس همه مردم است و ثانیاً: بازده سرمایه گذاری های دارای ریسک مشابه، یکسان هستند.

بازده سرمایه گذاری شامل بازده کمی و کیفی می‌باشد، که به صورت زیر تشریح می شود:

– بازده کمی: سود حسابداری (مثلاً EPS)

منفعت سرمایه

– بازده کیفی: اعتبار شرکت (مثلا سرقفلی)

امتیازات اجتماعی

توان تاثیرگذاری در جریانات اجتماعی- اقتصادی

در تئوری بازده سرمایه گذاری، (قسمت کلی) از فرمول زیر به دست می‌آید: (اسلامی بیدگل، ۱۳۷۵)

که در آن:

بازده مورد انتظار re

سود حسابداری که عاید سرمایه گذار خواهد شد D1

ارزش سرمایه در زمان t=0 P0

ارزش سرمایه در زمان t=1 P1

ضریب تبدیل سهام ..X

از جهتی دیگر می توان بازده را برحسب زمان به صورت زیر تقسیم بندی نمود:

۱-۸-۲- بازده های گذشته

بازده های آینده (آتی)

بازده های گذشته از طریق نسبت های گروه بازده سرمایه گذاری اندازه گیری می شود و در میان نسبت های این گروه از ROA تعدیل شده استفاده بهتری نمود. (بازده دارایی ها) این نسبت به صورت زیر محاسبه می شود:

ROA =

سود بعد از کسر مالیات .

ارزش تعدیل شده دارایی ها

۱-۸-۳- ریسک عملیاتی

برای آزمودن رابطه بین ریسک عملیاتی و بازده سهام به دنبال آثاری از سرعت بخشی خطر هستیم و از روش شدت استفاده می‌کنیم. ما در ارزیابی شدت ریسک عملیاتی، از مدل مشابه به مدل چرنوبایی استفاده می‌کنیم که از مدل پوسین در ارزیابی شدت مقدار پیش‌بینی شده ای از وقایع ریسک عملیاتی که شرکت های مالی در یک ماه تجربه می‌کنند، استفاده می‌کند. آن ها کشف کردند که مقدار متغیرهای اقتصادی کلان به طور چشمگیری عوامل تعیین کننده ریسک عملیاتی هستند. به هر حال ما با تأکید بر شرکت های مالی آثار ادبی را با آزمودن ریسک عملیاتی برای شرکت های مالی و غیرمالی، گسترش می‌دهیم.

چرنوبایی، مدل پوسین را با بهره گرفتن از داده های ماهیانه در ارزیابی شدن ورود وقایع ریسک عملیاتی به کاربرد. این نوع از شدت ‌بر اساس روشی است که اغلب در آثار ریسک توقیف مالی برای پیش‌بینی ورشکستگی و عدم پرداخت بدهی مورد استفاده قرار گرفته است. استفاده گسترده از شدت ‌بر اساس روش های برای ورشکستگی شرکت و پیش‌بینی عدم پرداخت و به کارگیری شدت مشابه ‌بر اساس روش های ریسک عملیاتی سالیان طبیعی است. ما از مدل پوسین با داده های ماهانه در ارزیابی شدت های ریسک عملیاتی استفاده می‌کنیم. ما از مدل زیر برای شدت های ورود استفاده می‌کنیم:

جایگاه شدت ریسک عملیاتی برای شرکت i در صنعت j در طول ماه t در این مدل است. اثر ثابت در صنعت است شاخص متغییرهای مشخص شرکت است، شاخص متغیرهای اقتصاد کلان است و یک متغیر ساختگی برای ماه است. ما متغیر ساختگی را ‌به این دلیل برمی گیریم که زمان یا روز راه اندازی این رویداد نامعلوم است و مجموعه داده های ما زمان رویداد را در اول ژانویه هر سال و در زمانی که این رویداد اتفاق می افتد، فهرست بندی می‌کند. (basdrefrencd)

۱-۸-۴- مدل استاندارد قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای (CAPM)

اصولا سرمایه گذاری ها به جهت نوسان پذیری که در بازده آن ها ایجاد می شود دارای ریسک می‌باشند. اقتصاددانان مالی الگوهای متفاوتی را برای اندازه گیری ریسک ارائه دادند. نظریه بازار سرمایه با بسط و تعمیم نظریه پرتفوی مدلی را برای قیمت گذاری دارایی های ریسک دار استخراج می‌کند. خروجی نهایی این نظریه پرتفوی مدلی را برای قیمت گذاری دارایی های ریسک دار استخراج می‌کند. خروجی نهایی این نظریه به نام مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای این امکان را فراهم می‌سازد تا نرخ هر دارایی ریسک دار تعیین شود. عامل اصلی که منجر به بسط نظریه بازار سرمایه می شود، مفهوم دارایی بدون ریسک است. چنین دارایی همبستگی صفر با سایر دارایی های ریسک دار خواهد داشت و نرخ بازده آن بدون ریسک خواهد بود (براوان ورایلی، ۲۰۰۰) به عبارت کلی تر می توان گفت که ‌بر اساس نظریه بازار سرمایه مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای شکل گرفت. در حقیقت نظریه های تعادل عمومی همانند نظریه بازار سرمایه (CMT) همراه با مدل های خط بازار سرمایه (CML) خط بازده اوراق بهادار (SML) و مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه­ای (CAPM) ما را در فهم و درک رفتار بازار یاری می‌دهد (راعی و تلنگری، ۱۳۸۳).

مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه (CAMP) و نظریه بازار سرمایه (CMT) به مثابه مدل های تعادلی دارای مزایای عملی در تهیه مقیاسی از ریسک سیستماتیک و ارزشیابی اوراق بهادار و استانداردی برای سنجش عملکرد می‌باشند. (فارل، ۱۹۹۷)

مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای یک مدل رگرسیونی قیمت گذاری است که معادله آن به شرح زیر است:

(۱)