مثلا یکی از شروط اجرای حد و سرقت آن است که دزد باید عاقل باشد پس اگر طفلی مرتکب جرم سرقت شود اشهر آن است که او را تادیب و تغریر می‌کنند چون تکلیف از او برداشته شده است. (بنی حسینی، ۱۳۸۴: ۱۴)

۱-۱-۴-۲-۱ مفهوم بزهکاری

بزهکاری و جرم از واژه هایی است که تعاریف مختلفی از آن به عمل آمده و با توجه به عوامل مختلف بزهکاری تعاریف متنوعی از آن تبیین گردیده است به عقیده جرم شناسان هر فصل یا ترک فعلی که برای اکثریت افراد در یک جامعه خطرناک باشد بزه نامیده می شود . به نظر جامعه شناسان هر فعلی که حالات قوی و مشخص وجدان جمعی را مورد تعرض قرار دهد مجرمانه است. (اردبیلی، ۱۳۷۶)

از دیدگاه روان شناسان بزهکاری یک پدیده ی زیستی روانی اجتماعی است که برای پیشگیری از آن اتخاذ تدابیر همه جانبه از سوی جامعه ضروری می کند .

بزهکاری گاهی سو رفتار است ولی همه افرادی که رفتارهایی سو مرتکب می‌شوند بزهکار نیستند کیفیت رفتار و حدود انحراف اجتماعی عواملی هستند برای قضاوت اینکه فرد بزهکار است یا بیمار روانی بعضی سو رفتارها غیر قانونی است و بعضی غیر اخلاقی ولی همه رفتارهای غیر قانونی غیر اخلاقی نیستند . توجه به رفتار غیر قانونی و غیر اخلاقی حائز اهمیت بوده و برای تعریف بزهکاری نیز لازم است .

بزهکاری در معنا و مفهوم لفظی عبارت است از ترک انجام وظیفه قانونی و یا ارتکاب عمل خطایی که لزوماً عنوان جرم ندارد با این وجود این اصطلاح غالبا معادل جرم به ویژه در ارتباط با جرایم ارتکابی از سوی اطفال و نوجوانان به کار می رود .

بزهکاری اطفال در معنای متداول و غیر حقوقی آن شامل رفتارهایی از قبیل مدرسه گریزی فرار از خانه یا فرار از کنترل والدین می‌گردد که در یک فرد بالغ مجرمانه تلقی نمی شود. (ابرند آبادی، ۱۳۷۷: ۱۹۹)

از این توضیح نتیجه می گیریم که بزهکاری مجموعه جنحه ها و جرایم کیفی کم اهمیت است و چون اطفال نوعا مرتکب جرایم خفیف می‌شوند ‌در مورد اطفال واژه بزهکاری و ‌در مورد بزرگسالان واژه مجرمیت به کار می رود. (ابرند آبادی،۱۳۷۷: ۴۴)

در اسناد سازمان ملل متحد اصطلاح بزهکاری تعریف نشده و از واژه ی جرم استفاده شده است و مطابق این اسناد جرم عبارت است از هر گونه عمل (فعل یا ترک فعل ) که قانونا در نظام خاص حقوقی قابل مجازات می‌باشد . در صورتی که بزهکاری یعنی تفسیر بزهکاری به عنوان یک پدیده کلی ( مجموعه جرایم ارتکابی در زمان و مکان معین ) (عباسی، ۱۳۸۰: ۳۳)

۱-۱-۴-۲-۱-۱ بزهکاری اطفال

بزهکار صفت مرکب و فاعلی واژه بزه است در لغت نامه دهخدا در تعریف این واژه آمده است بزه گناه و خطا می‌باشد، بزهکار عاصی، بزه مند، تبه کار را گویند (علی اکبر دهخدا، ۱۳۴۱: ۱۰۴۹) .و به طور کلی باید گفت بزهکاری اطفال به کودکی اطلاق می شود که متهم به ارتکاب جرمی شده یا محرز گردیده که جرمی مرتکب شده است و در برخی موارد به طفلی نسبت داده می شود که صرفا مرتکب جرم نشده است بلکه به طور کلی فردی سرکش و ضد اجتماعی است.

در ارتباط با مجرمان کم سن و سال که کرارا دردادگاه های اطفال ظاهر می‌شوند توجیه علمی و مفیدی به چشم می‌خورد این افراد غالبا به نحوی از انحا دردسر آفرین هستند و در برابر امر و نهی والدین مقاومت می‌کنند . آماده طغیان های تهاجمی و پرخاشگرانه اند از دیدگاه آموزگارا نشان غیر عادی و مسئله سازند از نظر تحمیلی عقب افتادگی دارند و به طور مرتب در مدرسه حاضر نمی شوند . آماده اختلاط و جوشش هستند . در واقع در این سن طفل لذت جو بوده و خواهان لذت و هر عملی که ناشی از غریزه باشد انجام می‌دهد .در مفهوم کلی تر می توان گفت طفل به سمت لذت طلبی سوق داده می شود و بزهکاری آنان صرفا به معنی جرم نیست و می‌تواند یک عمل غیر اجتماعی مانند بیکاری گریز از مدرسه و از این قبیل مسائل باشد. (منصور محمود، ۱۳۵۱: ۶۷)

۱-۱-۴-۲-۱-۲ بزهکاری نوجوانان

گاهی لفظ طفل بزهکار و گاهی لفظ مجرم نوجوان به کار برده می شود و در مقام تعریف مجرم نوجوان را فردی می دانند که قبل از رسیدن به سن ۱۸ سالگی مرتکب جرم شده باشد . به عبارت دیگر به جای لفظ طفل بزهکارلفظ مجرم نوجوان به کار رفته است . که از جمله بزهکاری نوجوانان شامل تخریب دسته جمعی مصرف مواد مخدر می‌باشند و نوجوانان مستعد حمل سلاح‌های تهاجمی و درگیری در نزاع و زد و خورد هستند . آن ها حالت‌های تفوق طلبانه و پرخاشجویانه داشته و در مقابل تمامی قدرتها از هر نوع که باشند به ویژه در برابر پلیس شکاک و بدبین هستند . نحوه ی زندگی این عده به تدریج که رشد می‌کنند به نحو قابل توجهی به سمت لذت طلبی سوق می‌یابد و مشخصه آن مصرف فراوان مشروبات الکی بی بند و باری جنسی انتخاب های شغل های نیمه وقت و کوتاه مدت که نیازمند تبحر و کارآموزی خاصی نیست بیکاری های پی در پی و عدم هر گونه استفاده ی منظم و یا سازنده از ساعات بیکاری است . این روحیه ضد اجتماعی عام در میان نوجوانان تکرار کننده ی جرم خواهد بود که بیش از بقیه ی ممکن است دارای منش های مجرمانه شده و زندگی آنان در بزرگسالی توام با جرایم محدود و غیر سازمان یافته ای باشد که مالًا منجر به تحمل مکرر حبس در زندان شود.( ابرند آبادی، ۱۳۷۷: ۲۰۰)

۱-۲ مبانی و اهداف ضمانت اجراهای جرایم اطفال و نوجوانان

۱-۲-۱ انواع بزهکاری اطفال و نوجوانان

عده ای از علمای حقوق در تعریف بزهکاری اطفال آن را مجموعه اعمالی می دانند که به وسیله ی قانون پیش‌بینی و برای آن ها مجازات تعیین شده است . (نجفی، ۱۳۸۲: ۱۹)

این تعریف در برگیرنده ی تمام اعمال مجرمانه اطفال همانند بزرگسالان خواهد بود . البته ترسیم یک طبقه بندی فراگیر در خصوص کل بزهکاری اطفال امر آسانی نیست

مع الوصف در چهار گروه مورد بررسی قرار می‌گیرد .

که ما در این بحث به طور خلاصه به برخی از آن ها اشاره می نماییم .

۱-۲-۱-۱ بزهکاری علیه اموال

مهم ترین نوع جرم جرایم علیه اموال در میان اطفال بزه سرقت است که به صور تمامی مختلف ارتکاب می‌یابد . جیب بری که با آموزش های مربوطه آغاز می شود و به عمل می‌ انجامد . کیف زنی که امروزه در میان اطفال شایع گردیده و همچنین وسایل نقلیه ( اعم از موتور سیکلت و اتومیبل ) از مختصات جرایم ارتکابی پسران به شمار می رود دختران در این گونه جرایم اصولا شریک جرم هستند و راسا اقدام به سرقت در این مورد نمی نمایند . البته انگیزه سرقت در نوجوانان به جهت تظاهر به قدرت، مهارت، شهامت است و گاه به لحاظ گذران وقت ارتکاب می‌یابد .