‌بنابرین‏ یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین راهکارهای توانمندسازی کارکنان، تشویق و توسعه کار تیمی و ایجاد هم‌افزایی از این طریق است که این امر با حرکت سازمان‌ها به سوی استفاده از رویکرد فرایند محور و مدیریت فرآیندهای سازمان اهمیت بیشتری یافته است. چرا که با بهره گرفتن از این رویکرد، ساختار سازمانی، نحوه تقسیم وظایف و نقش سرپرستی در سازمان‌ها با آنچه در سازمان‌های سنتی و ساختارهای سلسله‌مراتبی وجود داشته است کاملا تغییر یافته است. رهبر با تفویض اختیار و قدرت بیشتر به کارکنان، دادن استقلال و آزادی عمل به آنان، فراهم نمودن جو مشارکتی، ایجاد فرهنگ کار تیمی و با حذف شرایطی که موجب بی‌قدرتی کارکنان شده است، بستر لازم را برای توانمندی افراد فراهم می‌کند (هسیو،۲۰۰۷).

از آنجایی که ‌گروه‌های آموزشی آموزش و پرورش وظیفه بررسی چگونگی تدریس کتب آموزشی، نحوه طراحی سوالات و آزمون ها، نحوه برگزاری جلسات و همایش ها را بر عهده دارند.در این پژوهش سه بعد همبستگی و اتحاد، نوآوری و اعتماد به عنوان معیارهایی از جو تیمی با این استثنا که تنها تاثیر نگرش فرد به اشتراک دانش نیستند استفاده می­شوند. اما رفتار اشتراک دانش واقعی را تسهیل می­ کند. محقق قصد دارد بیان کند که جو تیمی مطلوب و توانمندسازی می ­تواند محیطی را که اشتراک دانش را تشویق می­ کند ایجاد کند. ‌بنابرین‏ در این پژوهش به دنبال بررسی تاثیر جو تیمی و توانمندسازی رهبری بر رفتار تسهیم دانش بین کارکنان ‌گروه‌های آموزشی آموزش و پرورش ناحیه دو رشت ‌به این سوال پاسخ خواهد داد که: آیا جو تیمی و توانمندسازی رهبری بر رفتار تسهیم دانش کارکنان تأثیرگذار است یا نه؟

۱-۳ اهمیت موضوع

یافتن راه حل های خلاق و جدید برای مسائل پیچیده سازمان های امروز، هر روز دشوارتر می شود. افراد و بخش های سازمان ها دیگر به تنهایی قادر به حل مشکلات فرارو نیستند. ضرورت تشکیل تیم‌ها و کارگروهی در سازمان ها، اهمیت مطالعه بر روی مقوله کار تیمی را آشکار می‌سازد.(ریموند^[۸]،۲۰۰۵).

اثر قابل ملاحظه فرهنگ کار تیمی و کار گروهی، آنقدر اهمیت دارد که دانشمندان علم مدیریت آن را لازمه دست یافتن به قابلیت‌های محوری پایدار (مزیت رقابتی پایدار) در فضای رقابتی دنیای امروز می‌دانند تغییرات دنیای پرتلاطم امروز و عرصه شدید رقابتی و ناپایدار آن، شرایط را برای بقای سازمان‌ها به نحوی تعیین کرده که تکیه بر مهارت‌های کاری کارمندان و کارکنان سازمان‌ها را گریزناپذیر ‌کرده‌است و توانایی کار تیمی را جزء لاینفک آن مهارت‌های فردی می‌داند (لیانگ،۲۰۱۰). نهادینه کردن تیم‌های کاری به وسیله ترویج فرهنگ کار تیمی، قابل انجام است. این کار با آموزش و تقویت اصول کار تیمی حاصل خواهد شد. ‌بنابرین‏ دانستن این اصول و معیارها و تبیین، تشریح و به کار بستن آن تا جایی که در ذهن و جان کارکنان، کارمندان و مدیران سازمان‌ها ملکه شود، مهم‌ترین راه دستیابی به تیم‌های کاری کارامد و اثربخش است. هیو (۲۰۰۷)، یافت که ارتباطات اجتماعی بر مبنای اعتماد یک تاثیر مهم بر نگرش افراد به اشتراک دانش دارد.

کار تیمی روز به روز اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و تیم‌های کاری بیشتری تشکیل می‌شوند. در سازمان‌های مختلف، هنگامی که افراد با یکدیگر بهتر کار می‌کنند، دستاوردها نیز از لحاظ کمی و کیفی بهتر می‌شوند. در نهایت باید دانست که تیم، مجموعه‌ای از افراد است که هریک پایه‌ای از ارکان فعالیت تیمی را به دوش می‌کشند (نئو،۲۰۱۲). آنچه هر عضو از تیم باید انجام دهد، این است که سهم وظیفه‌ای خود در تیم را به نحو احسن و اکمل انجام دهد و تیم را برای رسیدن به اهداف نهایی‌اش به جلو براند و از سویی با هوشمندی نسبت به آفات و موانع موفقیت تیمی، موضعی مناسب بگیرد و یکپارچه با کمک دیگر اعضای تیم، اعتماد، تعهد، مسئولیت‌پذیری و حرکت به سوی اهداف تیمی را تقویت کند. و این می ­تواند خود دلیل مهمی برای انجام چنین پژوهش هایی در کشور ما باشد. در این راستا با توجه به اینکه شاید چنین تحقیق در کشور ما جزء اولین­ها در این زمینه باشد محقق تصمیم به بررسی تاثیر جو تیمی روی اشتراک دانش و رفتار تسهیم دانش کارکنان گرفت تا شاید گامی در بهبود رفتارهای تیمی و اشتراک دانش بین اعضای تیم ها برداشته شود.

۱-۴ اهداف تحقیق

این تحقیق دارای هفت هدف است که به شرح زیر می‌باشد:

1. 1. تعیین رابطه بین جو تیمی و نگرش به اشتراک دانش کارکنان ‌گروه‌های آموزشی آموزش و پرورش ناحیه ۲رشت

1. 1. تعیین رابطه بین جو تیمی و رفتار تسهیم دانش کارکنان ‌گروه‌های آموزشی آموزش و پرورش ناحیه ۲رشت

1. 1. تعیین رابطه بین توانمندسازی رهبری و نگرش به اشتراک دانش کارکنان ‌گروه‌های آموزشی آموزش و پرورش ناحیه ۲رشت

1. 1. تعیین رابطه بین توانمندسازی رهبری و رفتار تسهیم دانش کارکنان ‌گروه‌های آموزشی آموزش و پرورش ناحیه ۲رشت

1. 1. تعیین رابطه بین نگرش و رفتار تسهیم دانش کارکنان ‌گروه‌های آموزشی آموزش و پرورش ناحیه ۲رشت

1. 1. تعیین تفاوت بین گروه سنی و رفتار تسهیم دانش کارکنان ‌گروه‌های آموزشی آموزش و پرورش ناحیه ۲رشت

1. تعیین تفاوت بین جنسیت و رفتار تسهیم دانش کارکنان ‌گروه‌های آموزشی آموزش و پرورش ناحیه ۲رشت

۱-۵ چهارچوب نظری تحقیق

با توجه به پیشینه پژوهش، پژوهش­های خارجی متعددی در رابطه با تاثیر جو تیمی و توانمندسازی رهبری بر رفتار تسهیم دانش بین کارکنان انجام شده است ولی تاکنون در کشور ایران به چنین پژوهش­هایی انجام نشده است و شاید این پژوهش یکی از اولین کارها در این زمینه باشد که بتواند کمکی در راستای تاثیر جو تیمی و توانمندسازی رهبری بر رفتار تسهیم دانش بین کارکنان در کشور باشد. ‌بنابرین‏ به طور مفهومی، این پژوهش ارتباط میان جو تیمی، توانمندسازی رهبری و تسهیم دانش را بررسی می‌کند. علاوه بر این، این پژوهش فرض می‌کند که هر چه بین کارکنان جو تیمی بیشتری وجود داشته باشد، رفتار تسهیم دانش بین کارکنان بیشتر خواهد بود. ‌بنابرین‏ مدل مفهومی این پژوهش که تلفیقی برگرفته از پژوهش­های ذکر شده در پیشینه خصوصاًً پژوهش لیانگ و ایکسیو، برادلی^[۹] (۲۰۱۰) است به شرح ذیل ارائه می­گردد.

جو تیمی

نگرش تسهیم دانش

رفتار تسهیم دانش

توانمندسازی رهبری

H₁

H₂

H₅

H₄

H₃

متغیرهای تعدیل گر

جنسیت سن

نمودار ۱-۱ (مدل تحلیلی پژوهش بر گرفته از پژوهش لیانگ و همکاران ،۲۰۱۰).

۱-۶ فرضیه‌های تحقیق

این تحقیق دارای هفت فرضیه است که به شرح زیر می‌باشد:

1. 1. بین جو تیمی و نگرش به اشتراک دانش کارکنان ‌گروه‌های آموزشی آموزش و پرورش ناحیه ۲رشت رابطه معناداری وجود دارد.

1. 1. بین جو تیمی و رفتار تسهیم دانش کارکنان ‌گروه‌های آموزشی آموزش و پرورش ناحیه ۲رشت رابطه معناداری وجود دارد.

تداعی برند

یک تداعی نام تجاری هر چیزی است که مشتری را به نام تجاری پیوند می زند و می‌تواند مواردی چون: تصویرهای ذهنی مصرف کننده، ویژگی های محصول، موقعیت مصرف، تداعی سازمانی، شخصیت و نمادهای نام تجاری باشد (ایزابل بویل، ۲۰۱۱).

وفاداری به برند

وفاداری به یک برند را می توان به عنوان نگرش مثبت مشتری به یک برند خاص و میزان پای بندی او به آن برند و قصد ادامه خرید آن درآینده تعریف کرد(موون و مینور^[۱۳]،۱۳۸۱).

۱-۸-۲-تعریف عملیاتی متغیرها:

تعریف عملیاتی یعنی شرح متغیرها به شیوه ای که قابل اندازه گیری و مشاهده باشند(دلاور،۱۳۸۴).

متغیرهای یک تحقیق باید به شاخص ها و مفاهیم عینی تبدیل شوند تا بتوان آن ها را مشخص و اندازه گیری نمود(حافظ نیا،۱۳۸۲).

جدول۱-۱ تعریف عملیاتی متغیرها

متغیرها ابعاد شاخص ها محققین
رهبری

شرکت های دانش بنیان

مهارت درک نیاز های بازار

شیرخدایی و همکاران،(۱۳۸۹)

رهبری

شرکت های دانش بنیان

تحلیل و درک بازار
استراتژی بازاریابی
زیرساخت های بازاریابی
آمیخته بازاریابی
ارزش ویژه برند

آگاهی برند

توان به تصویر درآوردن برخی ویژگی ها

(یو و همکاران۲۰۰۰^[۱۴])

(دیویس و همکاران۲۰۰۷)

پیشبرد بودن برند

قدرت به یادآوری لوگو

متمایز بودن یک برند در میان برندهای رقیب

کیفیت ادراک شده

ارائه خدمات با کیفیت

(یو و همکاران ۲۰۰۰)

ارائه خدمات معتبر توسط برند

دسترسی آسان

قیمت مناسب

محیط فیزیکی تمیز

اطلاع رسانی مناسب

وفاداری برند

توصیه به دیگران

(یوو و همکاران ۲۰۰۰)

نخریدن برندهای دیگر زمانی که برند مورد نظر در مکان خرید موجود نباشد

ترجیح دادن برند

انتخاب اول بودن برند در زمان انتخاب یک محصول

تداعی برند

فزونی دریافتی برند نسبت به پرداختی آن

(آکر و همکاران۱۹۹۶)

تداعی برند

فزونی دریافتی برند نسبت به پرداختی آن

(آکر و همکاران۱۹۹۶)

جذابیت برند

صداقت نسبت به برند

اعتماد به برند

شخصیت برند

۱-۹-خلاصه فصل:

در این فصل ابتدا معرفی و مقدمه ای بیان کرده و به بیان مسئله پژوهش و اهمیت و ضرورت انجام تحقیق پرداختیم. در ادامه فصل اهداف تحقیق و قلمرو پژوهش از حیث موضوعی، زمانی و مکانی مشخص گردید. سپس سوالات بر مبنای مدل مفهومی تحقیق مشخص گردید. در پایان فصل نیز تعریف مفهومی و عملیاتی واژه ها و اصطلاحات بیان گردید.

فصل دوم

ادبیات و پیشینه پژوهش

۲-۱-مقدمه

سازمان دانش بنیان سازمانی است که عمده ترین دارایی آن سرمایه های دانشی است. مزیت رقابتی یک سازمان دانش بنیان از طریق دانش واستفاده اثربخش از دانش، حاصل می شود. تعریف یک سازمان دانش بنیان بر سه جنبه متمرکزاست: الف) مأموریت اصلی یک سازمان دانش بنیان، کسب، دستکاری و به کارگیری دانش و اطلاعات است. ب)یک سازمان دانش بنیان تلاش می‌کند تا سازمانی یاد گیرنده باشد که در آن اعضای سازمان هم به طور فردی و هم به طور گروهی به دنبال ارتقای ظرفیت تولید دانش و انطباق با شرایط در حال تغییر محیطی هستند. ج) سازمان دانش بنیان از طریق جستجوی جایگاه برتر در بازار، بهترین شیوه فعالیت و تقویت نمودن روابط مبتنی بر همکاری متقابل به دنبال رسیدن به کمال سازمانی است(طبرسا و همکاران ، ۱۳۹۱).

کسب و کارهای دانش بنیان شرکت هایی هستد که با خلق دانش و نوآوری جهت ایجاد ارزش در محیط رقابتی به فعالیت مشغول هستند لذا به اعتقاد فرجادی و ریاحی(۱۳۸۷) و دیویس (۲۰۰۹)واکنش موفق این شرکت ها در محیط به شدت پویا به توانایی آن ها در ارائه محصولات فناورانه و نوآورانه به بازار، دستیابی به مشتریان و یافتن راه هایی جهت ارائه محصولات و خدمات بستگی دارد. از این رو صاحب نظران، دانش بازاریابی در کسب و کارهای دانش بنیان را به عنوان مبنا و اساس مزیت رقابتی پایدار مطرح کرده‌اند.

در نظریات گرانت (۲۰۰۶) و چانگ^[۱۵] و همکاران(۲۰۰۳) اینگونه مطرح شده است که در بنگاه های دانش بنیان کسب و توسعه مزیت های رقابتی با مدیریت بهینه منابع فکری و پرورش قابلیت های محوری بازاریابی امکان پذیراست. از منظری دیگر مطالعات پیشین از جمله آلبینو و همکاران (۲۰۰۴) و مودامبی (۲۰۰۹) گویای این واقعیت هستند که این شرکت ها از دانش و اطلاعات بازار استفاده می‌کنند تا با تحلیل دقیق، پاسخ مناسبی برای همگام شدن با شتاب و تحول در مؤلفه‌ های محیطی بازار همچنین سلیقه ها و نیازهای مشتریان ارائه دهند.

در این فصل با هدف شناخت مقدماتی از موضوع تحقیق، ابتدا به معرفی شرکت های دانش بنیان و فعالیت های آن ها و اهمیت راهبردهای بازاریابی و ارزش ویژه برند پرداخته می شود. سپس مروری بر مباحث نظری در رابطه با موضوع تحقیق انجام می شود و در نهایت به برخی از تحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور اشاره می‌گردد.

شرکت های دانش بنیان

بر اساس ماده یک قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان “شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان شرکت یا مؤسسه‌ خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط تشکیل می شود. ” تبصره-شرکت های دولتی ،مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی و نیز شرکت ها و موسساتی که بیش از پنجاه درصد از مالکیت آن ها متعلق به شرکت های دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی باشد مشمول حمایت های این قانون نیستند(الهیاری فرد و عباسی،۱۳۹۰).

سازمان دانش بنیان^[۱۶] سازمانی است که عمده ترین دارایی آن سرمایه های دانشی است. مزیت رقابتی یک سازمان دانش بنیان از طریق دانش و استفاده اثربخش از دانش، حاصل می شود(طبرسا، رضائیان و نظرپوری، ۱۳۹۱).

شرکت های دانش بنیان نقش مهمی در اثربخشی تولید، تبلور دانش در محصولات و خدمات جدید، ارتقاء سطح اقتصاد، رفاه، تولید ثروت و ارزش افزوده در یک جامعه ایفا می‌کنند.این کسب ‌و کارها بیشتر از سایر شرکت ها خود را با تغییر و تحولات نوظهور در محیط کسب وکار همگام نموده و برای بقا در محیط های رقابتی تلاش می‌کنند(گلابی، مهرابی و رضوانی، ۱۳۸۹).

xy

y

x

ردیف

۳۵۷۲

۱۴۴۴

۸۸۳۶

۳۸

۹۴

۱

۳۴۸۶

۱۷۶۴

۶۸۸۹

۴۲

۸۲

۲

۳۱۵۴

۱۴۴۴

۶۸۸۹

۳۸

۸۳

۳

۲۸۱۶

۱۰۲۴

۷۷۴۴

۳۲

۸۸

۴

۲۲۱۴

۷۲۹

۶۷۲۴

۲۷

۸۲

۵

۲۶۰۴

۹۶۱

۷۰۵۶

۳۱

۸۴

۶

۲۹۵۸

۱۱۵۶

۷۵۶۹

۳۴

۷۸

۷

۲۶۴۰

۱۰۸۹

۶۴۰۰

۳۳

۸۰

۸

۲۵۲۴

۸۴۱

۷۵۶۹

۲۹

۸۷

۹

۲۶۳۲

۷۸۴

۸۸۳۶

۲۸

۹۴

۱۰

۲۹۲۴

۱۱۵۶

۷۳۹۶

۳۴

۸۶

۱۱

۸۲۸۱

۱۱۵۶

۸۲۸۱

۳۴

۹۱

۱۲

۵۴۷۶

۷۲۹

۵۴۷۶

۲۷

۷۴

۱۳

۸۸۳۶

۹۰۰

۸۸۳۶

۳۰

۹۴

۱۴

۵۶۲۵

۱۹۶

۵۶۲۵

۱۴

۷۵

۱۵

۲۴۸۰

۹۶۱

۶۴۰۰

۳۱

۸۰

۱۶

۲۱۰۰

۶۲۵

۷۰۵۶

۲۵

۸۴

۱۷

۳۴۸۵

۱۶۸۱

۷۲۲۵

۴۱

۸۵

۱۸

۲۵۲۳

۸۴۱

۷۵۶۹

۲۹

۸۷

۱۹

۲۰۱۶

۷۸۴

۵۱۸۴

۳۹

۷۲

۲۰

۲۸۰۸

۱۰۲۴

۷۲۲۵

۳۲

۸۵

۲۱

۲۴۶۴

۱۵۲۱

۷۷۴۴

۲۸

۸۸

۲۲

۲۴۰۳

۷۲۹

۷۹۲۱

۲۷

۸۹

۲۳

۲۹۷۰

۱۰۸۹

۸۱۰۰

۳۳

۹۰

۲۴

۲۴۰۰

۱۶۰۰

۳۶۰۰

۴۰

۶۰

۲۵

۱۶۳۸

۶۷۶

۳۹۶۹

۲۶

۶۳

۲۶

۳۲۳۰

۱۴۴۴

۷۲۲۵

۳۸

۸۵

۲۷

۳۷۶۰

۲۲۰۹

۶۴۰۰

۴۷

۸۰

۲۸

۳۵۱۰

۱۵۲۱

۸۱۰۰

۳۹

۹۰

۲۹

۲۸۸۰

۱۰۲۴

۸۱۰۰

۳۲

۹۰

۳۰

۳۱

۲۹ = ۱ – ۳۰ = ۱ – d . f = n 35/0 = r جدول

همانطوریکه مشاهده می شود مقدار r محاسبه شده برابر است با ۲۷۶/۰ می‌باشد و r جدول در سطح ۰۵/۰ با درجه آزادی ۲۹ برابر است با ۳۵/۰ می‌باشد. r به دست آمده از r جدول کوچکتر است. ‌بنابرین‏ فرضیه صفر رد می شود و نتیجه می گیریم فرضیه محقق تأیید می شود. و بین میانگین های مورد مقایسه تفاوت معناداری وجود دارد.

اگر r به دست آمده کوچکتر از r جدول باشد فرض صفر تأیید و فرض تحقیق رد می شود.

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری

هر انسانی برای رسیدن به هدف و مقصد خود باید تلاش کند تا بتواند به اهداف نهایی که در زندگی دارد دست یابد. که این رسیدن به هدف مستلزم این است که فرد باید انگیزه پیشرفت را در خود گسترش داده که با ارائه این موضوع بتواند اختلالات فکری و ذهنی خود را کاهش بدهد ‌به این صورت که هر چقدر انگیزه مثبت در فرد گسترش یابد. اضطراب و استرس از زندگی این فرد دور می شود و تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین انگیزش پیشرفت و اضطراب در بین دختران و پسران دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر انجام شده که فرضیه های تحقیق :

۱ ) بین اضطراب و انگیزش پیشرفت رابطه معنی داری وجود دارد.

۲ ) بین اضطراب دختران و پسران تفاوت معنی داری وجود دارد.

۳ ) بین انگیزش پیشرفت دختران و پسران تفاوت معنی داری وجود که جهت آزمون فرضیه‌ها از آزمون انگیزش پیشرفت و همین طور اضطراب استفاده گردیده که جامعه مورد مطالعه عبارتند از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر ۶۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده و آزمون ها بر روی آن ها اجرا گردیده که جهت بخش فرضیه‌ها از روش آماری ضریب هم بستگی پیرسون و t متغیر مستقل استفاده گردیده که نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بین انگیزش پیشرفت و اضطراب دختران و پسران رابطه معنی داری وجود دارد و تفاوت بین دو گروه دختران و پسران از لحاظ اضطراب و انگیزش پیشرفت وجود دارد که با تحقیق رحیم زاده در سال ۱۳۷۰ که تحت عنوان بررسی رابطه بین انگیزش پیشرفت تحصیلی و استرس در بین دانشجویان آزاد اسلامی واحد رود هن که نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بین انگیزش پیشرفت و استرس رابطه معنی داری وجود دارد، هم خوان بوده است.

و همین طور با تحقیق ارسلان در سال ۱۳۷۴ که تحت عنوان مقایسه اضطراب در بین دختران و پسران نوجوان ۱۴ ساله شهر رفسنجان انجام داده که نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بین اضطراب دختران و پسران تفاوت وجود دارد و دختران به نسبت به پسران دارای اضطراب بالاتری هستند.

و همین طور با تحقیق ارجمندی در سال ۱۳۷۳ که تحقیقی تحت عنوان مقایسه انگیزش پیشرفت در بین دانش جویان موفق و دانشجویان ناموفق دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان که نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بین دانشجویان موفق انگیزش پیشرفت بیشتری نسبت به دانشجویان ناموفق وجود دارد.

محدودیتهای پژوهش :

کلیه ی عوامل را که ممکن است قابلیت تعمیم پذیری یافته پژوهش را کاهش داده باشند عبارتند از :

۱ ) محدودیت زمانی برای تحقیق

۲ ) عدم همکاری برخی از دانشجویان در جواب دادن به پرسشنامه

۳ ) عدم دسترسی به نمونه های بیشتر

۴ ) عدم انتخاب تصادفی

۵ ) حجم نموۀ پایین در این پژوهش

۶ ) امکان تعمیم نتایج به ‌گروه‌های دیگر

۷ ) نبودن یک بانک اطلاعاتی در دانشگاه موجب می شد که ما برای به دست آوردن اطلاعات و منابع و مأخذ در جاهای دیگر به دنبال آن ها باشیم.

با توجه به مشکلاتی که ذکر شد و مشکلاتی که از ذکر آن ها صرفنظر می‌کنیم ولی باز هم از کار خود راضی هستیم چون این کار شوق و علاقه را در انجام کارهای جدید خودمان بهتر و علمی تر در تحقیق عمل کنیم.

پیشنهادات :

پیشنهاد می شود پژوهش‌های زیر در صورت امکان مورد توجه و تفحص قرار بگیرد.

۱ ) بررسی رابطۀ انگیزه پیشرفت با طبقۀ اجتماعی

۲ ) بررسی رابطۀ انگیزه پیشرفت با نژاد در بین دانشجویان و دانش آموزان.

۳ ) پژوهشکده ها و کتابخانه ها و سازمان‌هایی که مقالات، پایان نامه ها در آنجا جمع‌ آوری می‌شوند، دانشجویان را در این امر یاری نماید.

۴ ) تأثیر آموزش روش های کاهش اضطراب و اثر آن در پیشرفت تحصیلی دانش آموزانی مقاطع مختلف تحصیلی

۵ ) هنجاریابی آزمون اضطراب کتل در سطح استانها

۶ ) آموزش روش های کاهش اضطراب به معلمان در طی آموزش ضمن خدمت جهت آشنایی با فنون و مهارت‌های لازم جهت کاهش اضطراب.

منابع :

در مقاله “غرایز و ‌فراز و نشیب هایش^[۵۶] “، فروید ‌به این نتیجه رسید که پرخاشگری نمی تواند به عنوان تکانه ی لیبیدویی طبقه بندی شود، و بیان کرد که ریشه ی پرخاشگری در غرایز بقای خویشتن^[۵۷] است(فروید، ۱۹۲۰).

در “ورای اصل لذت^[۵۸]” (۱۹۲۰)، زمانی که فروید غرایز را دوباره دسته بندی کرد، هردوی غرایز جنسی و بقای خویشتن تحت غرایز زندگی رده بندی شدند، و پرخاشگری که قبلا فرض شده بود ریشه در غرایز بقای خویشتن دارد، حال به عنوان جلوه ی بیرونی غریزه­ی مرگ در نظر گرفته شد.

اهمیت فرضیه غریزه مرگ فروید، شناخت نقش پرخاشگری در آسیب شناسی روانی انسان نبود، بلکه فهم فراروانشناختی جدید از ریشه ها و تحولات گرایش های پرخاشگرانه و مخرب بود. این موضوع منجر به بینش های جدید در مشکلات بالینی شد. فروید ‌به این سمت سوق داده شد که دیدگاه سابق خود را که دیگرآزاری مقدم بر خودآزاری است، معکوس نماید.

فروید سال‌های زیادی مخالف پذیرش وجود یک غریزه ی مستقل پرخاشگری بود. در ۱۹۰۹، در جریان مبحث او ‌در مورد گرایشات خصومت آمیز و پرخاشگرانه ی «هانس کوچولو»^[۵۹] ، او قویا مخالفت خود را با مفهوم غریزه ی آدلر اعلام می‌کند، و بیان می کندکه او ترجیح می‌دهد ‌به این نظر که هر غریزه ای (جنسی و بقاء خویشتن)در خود قدرتی برای پرخاشگرانه شدن دارد، وفادار بماند.

گام بعدی در تحقیقات فروید برای یافتن ریشه‌های پرخاشگری در ۱۹۱۵ اتفاق افتاد، زمانی که او این نکته را که پرخاشگری یک غریزه ی لیبیدویی است، رد کرد. در «غرایز و ‌فراز و نشیب هایش»، او به تقارن عشق (مهربانی) و تنفر(زورمندی) که وی قبلا با تقارن بین غرایز زندگی و مرگ مقایسه کرده بود، پرداخت و پیچیدگی رابطه بین عشق و نفرت را شناسایی کرد. او بیان کرد که تنفر قدیمی تر از عشق است، و از یک منبع متفاوت غیرلیبیدویی بر می خیزد که این منابع، غرایز بقاء خویشتن هستند.

گام بعدی در سال ۱۹۲۰ رخ داد. همزمان با بازبینی جدید این نظریه، فروید هر دو غرایز جنسی و بقاء خویشتن را تحت عنوان اروس-غرایز زندگی- طبقه بندی کرد و وجود غرایز مرگ را در تقابل با این غریزه دانست. ریشه‌های پرخاشگری در این زمان در غرایز مرگ و نه در غرایز بقاء خویشتن در نظرگرفته شد و فروید تقارن عشق (مهربانی) و نفرت (زورمندی) را با تقارن غرایز مرگ و زندگی مقایسه کرد. مدت کوتاه بعد از تدوین تئوری غرایز در سال ۱۹۲۰، فروید در ۱۹۲۳ مفاهیم ساختاری و نیز صورت بندی هایی از پرخاشگری را معرفی کرد که فهم جدیدی از فرایند شکل گیری سوپرایگو را ممکن می ساخت. زمانی که سوپرایگو مستحکم می شود با بخشی از پرخاشگری کودک که به خاطر عشق به والدین-همان کسانی که خواسته های غریزی او را ناکام کرده‌اند- نمی تواند مستقیما بر علیه آن ها باشد، مجهز می شود. والدین درونی شده تبدیل به سوپرایگو می‌شوند، اما سخت گیری سوپرایگو با سخت گیری والدین برابر نیست. میزان پرخاشگری کودک نسبت به آن ها، حالا به سوپرایگو آورده می شود. همانند سازی ها و درون فکنی هایی که در شکل دهی سوپرایگو اتفاق می افتد، شامل یک گسلش غریزی است، ‌بنابرین‏ تکانه های مخرب آزاد شده به سخت گیری سوپرایگو اضافه می شود.

در «تمدن و ناخرسندی های آن^[۶۰]»(۱۹۳۰)، فروید متوجه شد که ادبیات تحلیلی از این فکر که هرنوع ناکامی در یک احساس گناه شدید بروز پیدا می‌کند، حمایت می‌کند. اما وی گفت این باید فقط ‌در مورد غرایز پرخاشگرانه مورد قبول واقع شود، چون ما نمی توانیم زمینه‌های اقتصادی(لیبیدویی) و پویشی برای افزایش احساس گناهی که برخاسته از خواسته های شهوانی برآورده نشده است را تخمین بزنیم.” زمانی که یک گرایش غریزی دستخوش سرکوب می شود، عناصر لیبیدویی آن به شکل علائم تغییر می‌یابند و عناصر پرخاشگرانه ی آن به صورت احساس گناه در می‌آیند”.

پس از فروید، کلاین با وسعت بخشیدن بر نظریه دوگانگی کشاننده­های زندگی و مرگ، تعارض مبنایی این دو کشاننده را اساس نظریه تحول نخستین قرار داده است و اگرچه در نظام تحلیلی خویش پرخاشگری را نیرویی کاملا ‌ویران‌گرانه می­داند، اما در عین حال آن را واجد بیشترین ارزش در رشد به شمار آورده و به نقش تثبیت های پرخاشگرانه در والاگرایی اشاره می­ کند(فیست و فیست، ۱۳۹۳).

آنا فروید که به توصیف منظومه ای از مکانیزم­ های دفاعی در مراحل تحول بهنجار پرداخته، فرآیندهای دفاعی مرتبط با پرخاشگری، مانند همسان سازی با پرخاشگر^[۶۱] ، بازگشت پرخاشگری علیه خود، و پرخاشگری بر اساس دیگر دوستی را متمایز کرده و با ظرافت تحلیلی خود، رابطه­ پرخاشگری و سوپر ایگو را تعیین نموده است. او همچنین آثار متفاوت پرخاشگری را چه از لحاظ خطری که برای سازش یافتگی اجتماعی به همراه دارد و چه از حیث نقش سودمندی که در تحول بهنجار ایفا می‌کند، مشخص نموده است (فروید، ۱۹۸۵).

در نگاه اشپیتز، کشاننده ی پرخاشگری و لبیبیدویی همزمان در تشکیل روابط ابژه ای و ظهورایگو مشارکت دارند و در واقع قدرت اغماض نسبت به ناکامی یا دل­آزردگی است که عملکرد اصل واقعیت و سازمان یافتگی فکری را تقویت می‌کند. مواجه شدن کودک با “نه” – به صورت لفظی یا حرکتی– از سوی ابژه ای لیبیدویی، وسیله ی مناسبی برای ابراز پرخاشگری می­گردد و این پرخاشگری از طریق مکانیزم دفاعی همسان سازی با ناکام کننده که بیانگر حرکت کودک از فعل پذیری به نقش فعال است، متجلی می شود. توانایی کودک در بازگرداندن نه و آگاهی وی از جدایی از ابژه به غنای روابط ابژه ای منتهی می­گردد. همچنین این بازسازی توزیع انرژی روانی – از تسلیم فعل پذیری به پرخاشگری فعال – ظرفیت انتزاع را در کودک شکل می‌دهد (دادستان، ۱۳۹۰).

برای وینی­کات پرخاشگری دارای دو معنا بود. در یک معنا به طور مستقیم یا غیر مستقیم واکنشی نسبت به ناکامی است و در معنای دیگر، یکی از دو منبع اصلی انرژی یک فرد به شمار می رود. وینی کات با رد ویرانگر بودن پرخاشگری، پرخاشگری را به ایجاد تمایز بین خویشتن و غیرِخویشتن، پیوند می‌دهد. به عبارت دیگر، پرخاشگری واکنشی به رویارویی با اصل واقعیت به شمار نمی رود بلکه این پرخاشگری است که کیفیت خارجی را به وجود ‌می‌آورد(سنت کلر^[۶۲]، ۱۳۹۱).

در دیدگاه هارتمن^[۶۳] ، کریس و لوونشتاین بر نقش مثبت و سازنده پرخاشگری و رد کشاننده ی مرگ تأکید کرده‌اند. این مؤلفان نظر فروید را مبنی بر اینکه ایگو با انرژی جنسی زدایی شده ^[۶۴]عمل می‌کند، پذیرفته اند و انرژی پرخاشگری را که در خلال میانجی گری ایگو می‌تواند به صورتی مشابه با جنسی زدایی^[۶۵] به پرخاشگری زدایی^[۶۶] منتهی شود، با کارکرد ایگو در ارتباط دانسته اند و خنثی سازی^[۶۷] را که واسطه ی آن انرژی لیبیدویی و پرخاشگرانه از یک حالت غریزی به حالت غیرغریزی تغییر می­ کند، در حد یک اصطلاح فنی به منزله جانشین پدیده ی والاگرایی تلقی کرده ­اند (دادستان، ۱۳۹۰).

برخی مطالعات نشان داده‌اند که بسیاری از نوزادان نارس به‌احتمال زیاد مشکلات حافظه در دوران کودکی‌شان دارند. ایساکس^[۲۱۰] و همکاران (۲۰۰۰) ۱۱ نوجوان را با وزن کم در حین تولد (تولد قبل از ۳۰ هفته از بارداری) مورد بررسی قرار دادند و آن‌ ها را با ۸ نوجوان دیگر که پس از دوره کامل بارداری متولد شده بودند، مقایسه کردند. بررسی‌ها شامل ارزیابی‌های عصب روان‌شناختی و روش‌های تصویربرداری مغناطیسی کارکردی بود. همه شرکت‌کنندگان ازنظر نورولوژی بهنجار بودند. گروه نارس نه تنها هیپوکامپ کوچک‌تر داشتند (علی‌رغم اندازه سر برابر) بلکه همچنین نمرات ضعیف‌تری در یک آزمون عملکرد حافظه روزمره: نسخه کودک آزمون حافظه رفتاری ریورمید^[۲۱۱] (RBMT؛ ویلسون، ایوانی – چالیان و آلدریچ^[۲۱۲]، ۱۹۹۱) به دست آوردند. همچنین از والدین این نوجوانان خواسته شد یک پرسشنامه حافظه ‌در مورد مشکلات فرزندشان پر کنند. بازهم مشخص گردید کودکان نارس، مشکلات بیشتری نسبت به افرادی که بعد از دوره کامل بارداری به دنیا آمده بودند، داشتند. این مؤلفان بیان می‌کنند که «حجم کاهش یافته هیپوکامپ و اختلالات در حافظه روزمره پیش از این شناسایی نشده بود اما شیوع آن در یک گروه از کودکان ازنظر نورولوژی بهنجار تکان دهنده است» (ص ۷۱۳). منت و کنستیبل^[۲۱۳] (۲۰۰۷) با بهره گرفتن از fMRI تغییرات در شبکه عصبی دخیل در زبان و حافظه کودکان نارس را پیدا کردند.

عامل دیگری که بر نتیجه تأثیر می‌گذارد، علت آسیب یا بیماری تشخیصی است. افرادی که از TBI متوسط یا شدید (رایج‌ترین علت آسیب مغزی در افراد کمتر از ۲۵ سال) رنج می‌برند معمولاً تا حدی و اغلب به طور قابل توجهی بهبود می‌یابند. همان طور که قبلاً نشان داده شد، احتمالاً این بهبودی در ‌هفته‌ها و ماه‌ها اول بعد از آسیب نسبتاً با سرعت و در دوره‌ای که می‌تواند سال‌ها به طول انجامد، کندتر صورت می‌گیرد. یک الگوی رایج وجود دارد؛ اولین مرحله، کما است که در این مرحله، بیمار چشمانش را باز نمی‌کند، از دستورات پیروی نمی‌کند و پاسخ کلامی نمی‌دهد (تیزدل و جنت، ۱۹۷۶) به دنبال این مرحله، یک دوره یادزدودگی پس از ضربه (PTA) اتفاق می‌افتد که بیمار ممکن است گیج و فاقد جهت‌یابی^[۲۱۴] باشد و از یادزدودگی پس‌گستر رنج ببرد و به نظر می‌رسد فاقد توانایی برای اندوزش و بازیابی اطلاعات جدید است (شاکتر و کروویتز^[۲۱۵]، ۱۹۷۷). مرحله بعد، بروز یادزدودگی پس از ضربه است وقتی‌که بیمار با تعدادی مشکلات حرکتی، شناختی، هیجانی و رفتاری که ممکن است حل شوند یا در طول زمان برطرف شوند، به خانه می‌رود. گوناگونی در این الگوها ممکن است در دیگر بیماری‌های تشخیصی از قبیل آنسفالیت، آسیب مغزی ناشی از هیپوکسی و حوادث مغزی عروقی مشاهده گردد.

میزان بهبود حافظه

به خاطر مکانیسم‌های کلی بهبودی تا اندازه زیادی بهبودی حاصل می‌شود. شکی نیست که در هفته های اولیه و ماه‌ها بعد از آسیب مغزی غیر پیش‌رونده بهبود عملکرد حافظه اتفاق می‌افتد. افراد قربانی TBI شدید ممکن است فقدان حافظه قابل توجهی در روزهای اولیه داشته باشند اما ممکن است بهبودی کامل یا تقریباً کامل در عملکردهای حافظه در این مدت حاصل نشود الگوی مشابهی ‌در مورد بعضی افراد قربانی آنسفالیت هرپس سیمپلکس، سکته مغزی و ‌آسیب‌های مغزی ناشی از نارسایی اکسیژن صادق است. اگرچه افراد مبتلا به بیماری پیش‌رونده مثل بیماری آلزایمر یا بیماری هانتینگتون خوب نشوند اما بدتر شدن بیماری به میزان متفاوتی اتفاق می‌افتد و این‌گونه افراد نباید از توانبخشی حافظه، کنار گذاشته شوند (به عنوان مثال کلر، ۲۰۰۸؛ کلر و وودز^[۲۱۶]، ۲۰۰۱، ۲۰۰۴). بسیاری از افراد بهبود نخواهند یافت اگرچه آن‌ ها ممکن است بعضی علائم بهبودی را در طول زمان نشان دهند. ‌بنابرین‏ هنگامی که بستگان فرد آسیب مغزی ‌در مورد میزان بهبودی سؤال می‌کنند و یا می‌پرسند تا چه قدر امید بهبودی است؟ ما چه پاسخی باید بدهیم. اکثر متخصصان احتمالاً تقریباً چنین جوابی می‌دهند «بعضی چیزها احتمالاً بهبود می‌یابد اما ما نمی‌دانیم تا چه اندازه و بیمار ممکن نیست به سطح مشابه قبل از حادثه یا بیماری برگردد». ما تلاش می‌کنیم روی یک خط باریک گام برداریم؛ ما نمی‌خواهیم امید واهی بدهیم اما از طرف دیگر هم نمی‌خواهیم بدبینی بیش‌ازحد ایجاد کنیم و همه امیدها را از بین ببریم.

همان طور که قبلاً دیدیم، بهبودی معانی مختلفی برای افراد مختلف دارد؛ بعضی تنها بهبود عملکردهای شناختی را مدنظر دارند، برخی دیگر بر میزان بقا تأکید دارند در حالی که افرادی دیگر تنها بهبود بیولوژیک مثلاً ترمیم ساختارهای مغز را در نظر می‌گیرند.

لزاک^[۲۱۷] (۱۹۷۹) بهبود قابل‌توجه عملکرد حافظه در طول اولین سال بعد از آسیب مغزی را گزارش ‌کرده‌است؛ ویکتور، آدامز و کولینز^[۲۱۸] (۱۹۸۹) دریافتند که حدود ۷۴ درصد از ۱۰۴ بیماران مبتلا به نشانگان کورساکوف، در طول ۳ سال، درجاتی از بهبودی و ۲۱ درصد میزان قابل توجهی بهبودی نشان دادند؛ و ویلسون (۱۹۹۱) دریافت که در ۳۳ درصد از افراد ارجاع داده شده برای توانبخشی حافظه، ۵ تا ۱۰ سال زودتر بهبودی، آشکار می‌شود. ویلسون و بدلی (۱۹۹۳) یک مرد دچار اختلال حافظه کوتاه‌مدت را شرح داده‌اند که حتی باوجود اینکه اختلال حافظه حداقل دو سال تثبیت شده بود، بهبودی قابل توجهی پیدا کرد. این مرد که یک ریاضی‌دان بود در ابتدا گمان می‌رفت بیماری آلزایمر دارد در محاسبه ذهنی مقیاس وکسلر بزرگسالان نمرات پایینی دریافت کرد. البته نمرات پایین او به علت این واقعیت بود که او تنها می‌توانست دو رقم یا کلمه را یادآوری کند و ‌بنابرین‏ نمی‌توانست به‌قدر کافی روی سؤالات برای محاسبه پاسخ‌ها فکر کند (بدلی و ویلسون، ۱۹۸۸ الف). فراخنای اعداد این بیمار در ابتدا (و به مدت دو سال پیگیری) عدد دو بود چند سال بعد به میزان طبیعی “هفت” بهبود یافت (ویلسون و بدلی، ۱۹۹۳). در مقابل ما می‌دانیم که خانواده افراد دچار آسیب مغزی، چندین سال بعد از آسیب اولیه، مشکلات حافظه قابل توجهی در بیمار گزارش می‌کنند (بروکس^[۲۱۹]، ۱۹۸۴؛ بروکس، کمپسی، سایمینگتون، بیتی و مک کینلی^[۲۲۰]، ۱۹۸۷؛ اودی^[۲۲۱]، ۱۹۸۴؛ استیلول، هاولی و دیویس^[۲۲۲]، ۱۹۹۹) و برخی مطالعات انفرادی بیماران هیچ بهبودی در طی چند سال نشان نمی‌دهد. معروف‌ترین بیمار دچار یادزدودگی در جهان، H.M (اسکوویل و میلنر، ۱۹۵۷) از زمان عمل جراحی‌اش در سال ۱۹۵۷ هیچ گونه بهبودی نشان نداده است (فرید^[۲۲۳] و همکاران، ۱۹۹۸؛ اوگدن^[۲۲۴]، ۱۹۹۶). H.M آسیب ناشی از جراحی دوطرفه هیپوکامپ دارد. بیمار دیگر مبتلا به یادزدودگی، به نام C.W (ویلسون، بدلی و کاپور، ۱۹۹۵) که مبتلا به آنسفالیت هرپس سیمپلکس است در طول یک دوره ۱۰ ساله هیچ بهبودی نشان ن داده است و حتی ۲۳ سال بعد از بیماری هنوز این وضعیت وجود داشته است (ویلسون، کوپلمن و کاپور، ۲۰۰۸).