معنویت به عنوان یکی از ابعاد انسانیت شامل آگاهی وخودشناسی می شود ، این آگاهی ممکن است منجر به تجربه ای شود که فراتر از خودمان است ، ایمونز تلاش کرد معنویت را ‌بر اساس تعریف گاردنر از هوش ، در چارچوب هوش مطرح نماید و معتقد است معنویت می‌تواند شکلی از هوش تلقی شود زیرا عملکرد و سازگاری فرد را پیش‌بینی می‌کند و قابلیت هایی را مطرح می‌کند که افراد را قادر می‌سازد به حل مسائل بپردازند و به اهدافشان دسترسی داشته باشند .گاردنر ، ایمونز را مورد انتقاد قرار می‌دهد و معتقد است که باید جنبه هایی از معنویت که مربوط به تجربه های پدیدار شناختی هستند ( مثل تجربه تقدس یا حالات متعالی ) از جنبه‌های عقلانی ، حل مسئله و پردازش اطلاعات جدا کرد (آمرام،۲۰۰۵) . می توان علت مخالفت محققانی مانند گاردنر را به نگاه شناخت گرایانه آنان از هوش نسبت داد ( ناسل ، ۲۰۰۴ ).

معنویت دارای سه بعد است :۱- معنا : معنویت شامل جستجوی معنا و هدف به شیوه ای است که به وجودی مقدس یا واقعیتی غایی ارتباط پیدا می‌کند ، معمولاً این امر موجب پاسخ ‌به این سوال می شود که «چطور دیدگاه من ‌در مورد وجودی مقدس یا واقعیتی غایی به زندگی ام معنا می بخشد؟ معنا ممکن است دربرگیرنده ی اصول اخلاقی و ارزش های متعالی نیز شود ، بخصوص که چنین جنبه‌های زندگی سرچشمه گرفته از دیدگاه ما نسبت به وجودی مقدس یا واقعیت غایی است .۲- تعالی : این واژه به تجربیات فراشخصی یا وحدت بخش اشاره می‌کند که ارتباطی فراسوی خود شخصی مان را فراهم می‌سازد و شامل ارتباط با وجودی مقدی یا واقعیتی غایی می‌گردد .۳- عشق : عشق منعکس کننده ی بعد اخلاقی معنویت می‌باشد ، بخصوص زمانی که توسط باورهای مربوط به واقعیتی غایی یا وجودی مقدس برانگیخته شده باشد . بسیاری از آموزگاران معنوی همچون دالایی لاما، عشق را به مثابه ی جوهره ی معنویت می دانند و معنویت را با ویژگی هایی از روح انسان همچون عشق ، شفقت ، صبر ، تحمل ، بخشایش ، رضایت خاطر ، احساس مسئولیت و حس سازگاری که شادمانی را برای خود و دیگران به ارمغان می آورد ، مرتبط می دانند . از نظر هارتز ، اینکه بتوانیم عشق بورزیم یا نه ، منعکس کننده ی این موضوع است که دو بعد دیگر معنویت ( معنا و تعالی ) را ، تاچه اندازه جدی می گیریم ، منظور از عشق صرفا یک احساس نیست ، عشق می‌تواند مستلزم انجام دادن کاری باشد که بیشترین فایده را برای خود و دیگران در پی داشته باشد ( هارتز ، ترجمه ی کامگار و جعفری ،۱۳۸۷ ) . همانطوریکه گفته شد ، اخیراً روانشناسان سازه ای را به عنوان عامل مهم تاثیرگذار بر سلامت روان به نام هوش معنوی معرفی کرده‌اند که توجه و علاقه ی جهانی را برانگیخته است . هوش معنوی بیانگر مجموعه ای از توانایی ها و ظرفیتها و منابع معنوی است که کاربست آن ها موجب افزایش انطباق پذیری و در نتیجه سلامت روان افراد می شود . با توجه به اینکه هوش معنوی یک سازه ی جدید است تحقیقات تجربی موجود در این زمینه اندک می‌باشد.

فشارها و تنشها ممکن است به خودی خود باعث اضطراب نشوند بلکه تعامل بین فشارهای مختلف و نحوه ی ادراک فرد از محیط و واکنش وی به آن ها است که می‌تواند سلامت روانی فرد را به خطر بیاندازد . بنا بر این آسیب پذیری در مقابل تنش و مشکلات مختلف باعث ابتلا به انواع مشکلات روانشناختی و درهم ریختن سلامت روان می‌گردد . یک موضوع مهم پیرامون آسیب پذیری^[۳] در مقابل تنش ، آسیب پذیری شناختی^[۴] است . آسیب پذیری شناختی به عنوان یک تمایل شبه صفت نسبت به تفسیر اطلاعات به سبک منفی و تحریف شده در مقابل درک ذهنی از مشکلات تلقی می شود که ممکن است در خلال تجارب منفی اولیه به وجود آمده باشد . نگرش های ناکارآمد به عنوان یک عامل زمینه ساز در شروع اختلالات روانی و یا به عنوان یک عامل آسیب پذیری تحت شرایط تنش زای محیطی در نظر گرفته شده است . در مطالعات مختلف ارتباط بین افسردگی و نگرش های ناکارآمد تأیید شده است . همچنین بین نگرشهای ناکارآمد و دیگر اختلالات روانی از جمله اضطراب نیز ارتباط مشاهده شده است ( معلمی ، ۱۳۸۹ ) .

اختلالات روانی مشکلات جدی و شایع هستند که در سراسر دنیا مشاهده می شود( بوالهری ، ۱۳۷۱ ) . در مطالعات همه گیر شناختی اختلالات روانی در کشورهای مختلف میزان اختلال بین ۱۰ تا ۴۰ درصد در نوسان بوده است (یوسفی ، ۱۳۸۷ ) . تحقیقات متعدد رشد روز افزون مشکلات روانی را در ایران بویژه در بین جوانان را تأیید می‌کند ( خرمایی ، ۱۳۷۱ ) . محیط دانشگاهی ضمن این که ماهیتاً یک محیط آموزشی است ،یک محیط اجتماعی نیز می‌باشد دانشجویان به عنوان متخصصین آینده و ایفا گر نقشهای مهم در شبکه ارتباطات اجتماعی و پیشرفت و ترقی یک کشور با گسترۀ وسیعی از گرفتاریها و مشکلات روانی درگیر هستند (موسوی ، طالب زاده نوبریان ، ۱۳۸۷) . میزان اختلالات روانی دانشجویان در کشورهای پیشرفته ۱۰ تا ۱۲ درصد گزارش شده است مشکلات مربوط به دوره انتقال از نوجوانی به جوانی ،عدم آشنایی با محیط دانشگاهی ،دوری از خانواده و احساس غربت ،عدم علاقه به رشتۀ تحصیلی ،وضعیت غیر قابل پیش‌بینی آینده کاری و نگرانی درباره انتخاب شغل ، مشکلات ازدواج، نداشتن تفریح و سرگرمی ، مشکلات اقتصادی و هزینه های تحصیلی ، شرایط نامساعد زندگی خوابگاهی و … موارد مهمی هستند که سلامت روانی دانشجویان را تهدید می‌کنند ( مکارمی ، ۱۳۸۰ ) . ارتقای سلامت روانی دانشجویان ، بهداشت روانی جامعه ، ترقی و پیشرفت کشور را در پی خواهد داشت.

در آستانۀ ورود به آینده ای پیچیده و پر تنش رویکردهای نوین در حوزه علم روانشناسی به وجود آمده اند . مطرح شدن مفاهیمی همچون کشش معنوی ، باور به خدا، سلامت معنوی ، تحویل و بهزیستی معنوی همگی حکایت از ظهور یکی از اساسی ترین رویکرد هاست . در همین راستا با توجه به تأکید سازمان جهانی بهداشت بر بعد معنوی انسان در کنار ابعاد دیگر زیستی ، روانی و اجتماعی ،امروزه عقیده بر این است که هوش شناختی (IQ)و هوش هیجانی (EQ)دیگر پاسخگوی نیازهای انسانی نیستند بلکه به عامل سومی هم نیاز است که از آن به عنوان هوش معنوی (SQ)نام برده می شود (سهرابی ، ۱۳۸۷) . مطالعات جدید در حوزه عصب شناسی نشان می‌دهد که فعالیت های لپ های گیجگاهی مغز انسان با تجربه های معنوی او پیوستگی دارد عصب شناسان این بخش از مغز را منطقه یا ناحیۀ خدا نامیده اند زیرا با تحریک معنوی این منطقه موضوع های معنوی از قبیل دیدار با خدا ،گفتگوی دینی ، ازخودگذشتگی ،فداکاری ،انسان دوستی ،معنا جویی و …. پدیدار می شود ( سیسک ، ۲۰۰۸ )

همچنین مدیران واحدهای انتفاعی در اتخاد استراتژی های شرکت، لازم است که شرایط محیطی و اقتصادی را موردنظر قرار دهند. زیراکه تغییرات در شرایط اقتصادی، نیروهای عرضه و تقاضا را در شرایط رقابتی، به طور چشمگیری، تغییر می‌دهد. از این رو، راهبردهای تجاری شرکتهایی که به تغییرات محیطی پاسخ می‌دهند؛ به طور نسبی بستگی به تغییرات محیطی و راهبردهای شرکت‌های رقیب دارد(مینبرگ، ۱۹۷۸). لاپورتا و همکاران^[۱](۲۰۰۰) ادعا نمودند که رویه‌های حسابداری شرکت‌ها تحت تاثیر موقعیت شرکت بلحاظ جغرافیایی و نظارتی قرار دارد. از این نظر، تغییرات در محیط خارجی شرکت‌ها بر ارتباط بین ویژگی‌های شرکت با رویه‌های گزارشگری مالی، تاثیرگذار است(لویز و همکاران^[۲]، ۲۰۰۳).

در نتیجه، بنظر می‌رسد که تغییر در شرایط کلان اقتصادی(به ‌عنوان بخشی از محیط خارجی)، به طور بالقوه بر ارتباط بین استراتژی کسب و کار با کیفیت سود شرکت‌ها تاثیرگذار باشد.

با توجه به مطالب ذکر شده در این تحقیق به دنبال ‌پاسخ‌گویی‌ به سوال اساسی زیر هستیم:

آیا شرایط اقتصادی جامعه بر رابطه بین استراتژی کسب و کار و کیفیت سود شرکت‌ها تاثیر دارد یا خیر؟

۱-۳)ضرورت انجام تحقیق

رقم نهایی سودخالص، حاصل یک فرایند طولانی حسابداری است که در هر مرحله از این فرایند، امکان اعمال نظر و دستکاری آن توسط مدیران وجود دارد. در واقع، استانداردهای حسابداری در برخی موارد راه گریزی را در زمان بندی و اندازه گیری درآمدها و هزینه ها فراهم ‌کرده‌است. از طرفی، استفاده کنندگان صورت‌های مالی، اهمیت زیادی برای رقم سودخالص گزارش شده قائل هستند و این رقم در تصمیم گیری‌های آن ها جایگاه ویژه ای دارد. انعطاف پذیری روش های حسابداری و توجه بیش از حد سرمایه گذاران واعتباردهندگان به سود خالص، این انگیزه و فرصت را به مدیریت داده است تا به منظور مطلوب جلوه دادن وضعیت شرکت، در به کارگیری استانداردهای حسابداری به صورت سلطه جویانه^[۳] ای عمل کند (دیچاو و دیچو،۲۰۰۲).

هدف مدیریت این است که شرکت را در نظر سرمایه گذاران و اعتباردهندگان، با ثبات و پویا نشان دهد. کسب جایگاهی مناسب در میان رقبا و بازار سرمایه باعث می شود سرمایه گذاران و اعتباردهندگان نسبت به شرکت نظر مساعدتری داشته باشند و شرکت از صرف هزینه های بیشتر در رقابت با سایر شرکت های مشابه بی نیاز شود و با هزینه کمتر اعتبار و وام دریافت کند. این در حالی است که برخی از مزایای شغلی مدیران مبتنی بر سودخالص تعیین می شود و تأکید همه جانبه به سودخالص باعث می شود که این رقم به طور خاصی مورد توجه استفاده کنندگان از گزارشات مالی باشد(کوتاری و همکاران^[۴]،۲۰۰۸).

از طرفی در نگرش استراتژیک به تصمیمات مالی، سیستم مالی به عنوان یکی از سیستم‌های اصلی سازمان تلقی می‌شود که هم خود سیستم و هم زیر سیستم‌های آن، متناسب با اهداف و استراتژی‌ها و سایر ابعاد سازمانی می‌توانند از استراتژی‌های متفاوتی برای رسیدن به اهداف اصلی سازمان که همانا بهبود و افزایش عملکرد سازمانی است، استفاده کنند.

آنچه که باعث تفاوت در عملکرد سازمانی شرکت‌ها، در بعد اجرای استراتژی‌های مالی می‌شود، نه فقط ناشی از نوع استراتژی خاصی است که در هر حوزه و هر زیر سیستم از واحد وظیفه‌ای مالی انتخاب می‌شوند، بلکه مهمتر و حیاتی‌تر از نوع استراتژی، هماهنگی بین استراتژی‌هایی است که در مجموعه سیستم واحد وظیفه‌ای مالی در شرکت برگزیده می‌شود.

واقعیت این است که در فضای رقابتی بقا و رشد شرکت‌ها مستلزم داشتن مزیت رقابتی است و رویکردی که می‌تواند برای سازمان‌ها مزیت رقابتی خلق کند استراتژی است. به نظر می‌رسد که در چنین گذاری از فضای کم رقابت به فضای پررقابت، از فضاهای کم چالش، به فضای پرچالش، انجام بحثی راجع به استراتژی در محیط کشور مفید خواهد بود و به همین دلیل محقق انجام تحقیقی درباره تاثیر استراتژی کسب و کار شرکت بر کیفیت سود در شرایط اقتصادی امروز را ضروری می‌داند.

۱-۴)اهداف تحقیق

هدف تحقیق حاضر، بررسی ارتباط بین استراتژی کسب و کار و کیفیت سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. مبتنی بر این هدف کلی، اهداف فرعی زیر تدوین و در طول انجام تحقیق پیگیری می‌شوند:

1. 1. کمک به مدیران واحدهای انتفاعی در اتخاذ استراتژی های مناسب در جهت حفظ کیفیت سود شرکت‌ها

1. تبیین تاثیر استراتژی کسب وکار اتخاذ شده از سوی مدیر بر کیفیت سود شرکت

۱-۵) فرضیه های تحقیق

فرضیه اول: شرکت‌های اکتشافی بیشتر از شرکت‌های مقاومتی به اتخاذ محافظه کاری در حسابداری تمایل دارند.

فرضیه دوم: شرکت‌های مقاومتی بیشتر از شرکت‌های اکتشافی تمایل به مدیریت سود دارند.

فرضیه سوم: محیط‌های کلان اقتصادی رابطه بین استراتژی کسب و کار و کیفیت سود را تغییر می‌دهد.

۱-۶)روش تحقیق

روش پژوهش این تحقیق از نظر ماهیت و محتوا از نوع همبستگی است، که با بهره گرفتن از داده های مستخرج از صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به تحلیل رابطه‌ همبستگی می پردازد. انجام این پژوهش در چهارچوب استدلال قیاسی – استقرایی صورت خواهد گرفت. علت استفاده از روش همبستگی کشف روابط همبستگی بین متغیر ها است. تحقیق همبستگی یکی از انواع تحقیقات توصیفی است.

از سوی دیگر پژوهش حاضر از نوع پس رویدادی است، یعنی بر مبنای تجزیه و تحلیل اطلاعات گذشته (صورت های مالی شرکت ها) انجام می‌گیرد.

از نظر هدف این پژوهش جزو پژوهش های کاربردی محسوب می شود. پژوهش های کاربردی، پژوهشی هایی هستند که با بهره گرفتن از نتایج تحقیقات بنیادی به منظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها، روش‌ها، ابزارها، وسایل، تولیدات، ساختارها و الگوهای مورد استفاده جوامع انسانی انجام می شود. همچنین پژوهش های کاربردی پژوهش هایی هستند که نظریه ها، قانونمندی ها، اصول و فنونی که در تحقیقات پایه تدوین می‌شوند را برای حل مسائل اجرایی به کار می‌گیرد.

۱-۷)روش گرد آوری اطلاعات

جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده می شود. در این روش، ابتدا با بهره گرفتن از منابع کتابخانه ای که شامل کتاب، مجلات، پایان نامه ها، مقالات و اینترنت؛ مطالعات مقدماتی و تدوین فصل ادبیات و چارچوب نظری پژوهش انجام می‌گیرد. در ادامه با بهره گرفتن از بانک‌های اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران، سایت اینترنتی این سازمان و نرم افزارهای سهام مانند نرم افزار ره آورد نوین، داده های موردنیاز برای آزمون فرضیات گردآوری می شود.

۱-۸) قلمرو زمانی تحقیق

1. 1. . همان، صص ۴۱-۴۲ ↑

1. 1. . عسگری، پوریا، حق شرط بر معاهدات حقوق بشری … ص ۸۹ ↑

1. 1. . همان، ص۹۰ ↑

1. 1. . ضیائی بیگدلی، محمد رضا و همکاران، آرائ و نظریات مشورتی … ص ص ۴۹-۵۰ ↑

1. 1. . Vienna Convention on the law of Treaties, 1969,Provisions 20 and 21 ↑

1. 1. . رجول، کاترین، حق شرط بر معاهدات و تفسیر کلی شماره (۵۲) ۲۴ کمیته حقوق بشر، مترجم توکل حبیب­زاده، مجله حقوقی خدمات حقوقی بین‌المللی، شماره ۳۲، سال ۱۳۸۴، صص ۱۲۶-۱۲۸ ↑

   

1. 1. . عسگری، پوریا، حق شرط بر معاهدات حقوق بشری … ص۸۸ ↑

1. 1. . همان، ص۹۱ ↑

1. 1. . همان، ص۹۰ ↑

1. 1. . همان، صص ۵۷-۵۸ ↑

1. 1. . همان، ص ۵۸ ↑

1. 1. . The universal Declaration of Human Rights(1948). ↑

1. 1. . The Convention on the prevention and punishment the Crime of Genocide (1948) ↑

1. 1. . Statute of the Office of the United Nations High Commissioner Refugees (1950) ↑

1. 1. . The 1951 Convention Relating to the status of Refugees and the 1967 Protocol Relating to the Status of Refugees. ↑

1. 1. . Convention on the political Rights of women (31 March 1953) ↑

1. 1. . Declaration of the Rights of the child (1959) ↑

1. 1. . Declaration on the Elimination of All forms of Racial Discrimination (1963) ↑

1. 1. . The International convention on the Elimination All forms of Racial Discrimination (1966) ↑

1. 1. . The International covenant on civil and political Rights (1966) ↑

1. 1. . The International covenant on Economic, Social and cultural Rights (1966) ↑

1. 1. . Declaration on the Elimination of Discrimination against women(1976) ↑

1. 1. . The International convention on the suppression and punishment of the crime of Apartheid (1973) ↑

1. 1. . The convention on the Elimination of All forms of Discrimination against women(1979) ↑

1. 1. . Declaration on the Elimination of All forms of Intolerance and Discrimination Based on Religion or Belief (1981) ↑

1. 1. . The convention against torture and other cruel, Inhuman or Degrading Treatment or punishment (1984) ↑

1. 1. . The International convention on Rights of the child (1989) ↑

1. 1. . International convention for the protection of the Rights of All Emigrant workers and Members of their families (1990) ↑

1. 1. . Declaration on the Rights of persons Belonging to National or Ethnic, Religious and Linguistic Minorities (1992) ↑

1. 1. . Declaration on the Elimination of Violence against women (1994) ↑

1. 1. . Declaration on the Rights of Indigenous people (1994) ↑

1. 1. . The European Convention for the protection of Human Rights and Fundamental freedoms (1950) ↑

1. 1. . The American Convention on Human Rights (1969) ↑

1. 1. . The African charter on Human and people’s Rights (1981) ↑

1. 1. . The Inter- American Convention to prevent and punish torture(1985) ↑

1. 1. . The European Convention for the prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or punishment (1987) ↑

1. 1. . The Islamic Declaration on Human Rights (1990) ↑

1. 1. – والاس، ربکا، حقوق بین الملل… ص ۱۳ ↑

1. 1. – ذوالعین، پرویز، مبانی حقوق بین الملل عمومی … ص ۶۷۸ ↑

1. 1. -Opinio Juris ↑

1. 1. – ذوالعین، پرویز، پیشین، ص ۶۸۳ ↑

1. 1. – شریفیان، جمشید، بین‌المللی شدن حقوق بشر … ص ۸۱۵ ↑

1. 1. – والاس، ربکا، حقوق بین الملل … ص ۱۹ ↑

1. 1. – قاری سید فاطمی، سید محمد، حقوق بشر در جهان معاصر، دفتر یکم … ص ص ۲۳۵- ۲۳۶ ↑

1. 1. – همان، ص ۲۳۶ ↑

1. 1. – والاس، ربکا،حقوق بین الملل…. ص ۳۳ ↑

1. 1. – همان، پاورقی ص ۳۲ ↑

1. 1. – همان، ص ۳۴ ↑

1. 1. – قاری سید فاطمی، سید محمد، حقوق بشر در جهان معاصر، دفتر یکم … ص ۲۳۹ ↑

1. 1. – همان، ص ۲۴۶ ↑

1. 1. -همان، ص ۲۴۵ ↑

1. 1. – آرا و نظریات مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری، مترجم دکتر محمد رضا ضیائی بیگدلی … ص ۵۱ ↑

1. 1. – والاس ، ربکا، حقوق بین الملل … ص ۳۶ ↑

1. 1. – قاری سید فاطمی، سید محمد، حقوق بشر درجهان معاصر، دفتریکم … ص ۲۴۹ ↑

1. 1. – والاس، ربکا، حقوق بین الملل … ص ۳۷ ↑

1. 1. – قاری سید فاطمی، سید محمد، حقوق بشر هر جهان معاصر، دفتریکم … ص ۲۵۰ ↑

1. 1. -Legal Realists ↑

1. 1. – همان، ص ۲۵۲ ↑

1. 1. – والاس، ربکا، حقوق بین الملل … ص ۳۹ ↑

1. 1. – ذوالعین، پرویز، مبانی حقوق بین الملل عمومی … ص ۷۲۴ ↑

1. 1. – والاس، ربکا، حقوق بین الملل… پاورقی ص ۴۰ ↑

1. 1. – Jus Cogens ↑

1. 1. -Fundamental Rights ↑

1. 1. -Respect to Rights ↑

1. 1. -Inalienable or Inherent Rights ↑

1. 1. – قاری سید فاطمی، سید محمد، حقوق بشر در جهان معاصر، دفتریکم … ص ۲۴۳ ↑

1. 1. – شریفیان، جمشید، بین‌المللی شدن حقوق بشر … ص ۸۱۷ ↑

1. 1. – قاری سید فاطمی، سید محمد، حقوق بشر درجهان معاصر، دفتریکم … ص ۲۴۳ ↑

1. 1. – شریفیان، جمشید، بین الملل شدن حقوق بشر … ص ۸۱۸ ↑

1. 1. – ذوالعین، پرویز، مبانی حقوق بین الملل عمومی … ص ۶۶۶ ↑

1. 1. – قاری سید فاطمی، سید محمد، حقوق بشر در جهان معاصر، دفتریکم … ص ۲۱۹ ↑

1. 1. – والاس، ربکا، حقوق بین الملل … ص ۴۲ ↑

1. 1. – همان، پاورقی ص ص ۴۲-۴۳ ↑

1. 1. – کوچ نژاد، عباس، محدودیت های حقوق بشر ‌در اسناد بین‌المللی … ص ۱۷۱ ↑

1. 1. – ممتاز، جمشید، دکتر رنجبریان ، امیر حسین ، حقوق بین الملل بشر دوستانه: مخاصمات مسلحانه داخلی، نشر میزان،چاپ سوم، زمستان ۱۳۸۷، پاورقی ۶۲ ↑

1. 1. 1. گزارش نشست « تنوع فرهنگی- فرصتی برای ایران »، کرسی حقوق بشر دانشگاه شهید بهشتی ، ۴/۱۲/۱۳۸۸، قابل دسترس درسایت:http://chpd.sbu.ac.ir/ ↑

   

1. 1. Diller, Jerry v. , Cultural Diversity: A Primer for the Human Services, Cengage Learning, Fourth Edition, 2010, p. 67 ↑

Deleted Deleted Correlation Deleted

V12.1 9.4462 12.3457 .5012 .7490

V12.2 9.8763 11.5144 .6688 .6962

V12.4 9.6828 11.6772 .5960 .7180

V12.5 9.2634 11.1464 .6296 .7050

V12.6 9.9032 12.1744 .3868 .7961

Reliability Coefficients

N of Cases = 186.0 N of Items = 5

Alpha = .7752

فصل ششم

تحلیل یک متغیری

Statistics

سن

N

Valid

۱۸۷

Missing

۳

سن

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Valid

۱۸

۶

۳٫۲

۳٫۲

۳٫۲

۱۹

۱۷

۸٫۹

۹٫۱

۱۲٫۳

۲۰

۲۷

۱۴٫۲

۱۴٫۴

۲۶٫۷

۲۱

۴۲

۲۲٫۱

۲۲٫۵

۴۹٫۲

۲۲

۵۶

۲۹٫۵

۲۹٫۹

۷۹٫۱

۲۳

۲۳

۱۲٫۱

۱۲٫۳

۹۱٫۴

۲۴

۳

۱٫۶

۱٫۶

۹۳٫۰

۲۵

۸

۴٫۲

۴٫۳

۹۷٫۳

۲۶

۳

۱٫۶

۱٫۶

۹۸٫۹

۳۱

۲

۱٫۱

۱٫۱

۱۰۰٫۰

Total

۱۸۷

۹۸٫۴

۱۰۰٫۰

Missing

۹۹

۱

.۵

System

۲

۱٫۱

Total

۳

۱٫۶

Total

۱۹۰

۱۰۰٫۰

Descriptive Statistics

N

Minimum

Maximum

Mean

Std. Deviation

سن

۱۸۷

۱۸

۳۱

۲۱٫۵۳

۱٫۹۰۴

Valid N (listwise)

۱۸۷

‌بر اساس جدول توزیع سنی پاسخگویان کمترین سن ۱۸ سال و بیشترین سن ۳۱ سال است. همینطور ۲/۳ درصد ۱۸ سال ، ۱/۹ درصد ۱۹ سال، ۴/۱۴ درصد ۲۰ سال، ۵/۲۲ درصد ۲۱ سال، ۹/۲۹ درصد ۲۲ سال، ۳/۱۲ درصد ۲۳ سال، ۶/۱ درصد ۲۴ سال، ۳/۴ درصد ۲۵ ساله، ۶/۱ درصد ۲۶ سال و ۱/۱ درصد ۳۱ سال سن دارند.

1. مقطع تحصیلی

Statistics

مقطع تحصیلی

رشته تحصیلی

N

Valid

۱۸۷

۱۸۶

Missing

۳

۴

مقطع تحصیلی

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Valid

کارشناسی

۱۷۷

۹۳٫۲

۹۴٫۷

۹۴٫۷

ک.ارشد

۱۰

۵٫۳

۵٫۳

۱۰۰٫۰

Total

۱۸۷

۹۸٫۴

۱۰۰٫۰

Missing

۹

۱

.۵

System

۲

۱٫۱

Total

۳

۱٫۶

Total

۱۹۰

۱۰۰٫۰

۲/۹۳ درصد پاسخگویان در مقطع کارشناسی و ۳/۵ درصد در مقطع کارشناسی ارشد بودند.

1. رشته تحصیلی

رشته تحصیلی

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Valid

علوم اجتماعی

۳۵

۱۸٫۴

۱۸٫۸

۱۸٫۸

تاریخ

۲۲

۱۱٫۶

۱۱٫۸

۳۰٫۶

جغرافی

۲۰

۱۰٫۵

۱۰٫۸

۴۱٫۴

عربی

۲۱

۱۱٫۱

۱۱٫۳

۵۲٫۷

فرانسه

۱۹

۱۰٫۰

۱۰٫۲

۶۲٫۹

انگلیسی

۳۳

۱۷٫۴

۱۷٫۷

۸۰٫۶

روسی

۵

۲٫۶

۲٫۷

۸۳٫۳

فارسی

۳۱

۱۶٫۳

۱۶٫۷

۱۰۰٫۰

Total

۱۸۶

۹۷٫۹

۱۰۰٫۰

Missing

۹

۲

۱٫۱

System

۲

۱٫۱

Total

۴

۲٫۱

Total

۱۹۰

۱۰۰٫۰

رشته‌های تحصیلی پاسخگویان به ترتیب زیر بوده است:

۸/۱۸ درصد علوم اجتماعی، ۸/۱۱ درصد تاریخ، ۸/۱۰ درصد جغرافیا، ۳/۱۱ درصد عربی، ۲/۱۰ درصد فرانسه، ۷/۱۷ درصد انگلیسی، ۷/۲ درصد روسی، ۷/۱۶ درصد فارسی.

1. سال ورود به دانشگاه

Statistics

سال ورود به دانشگاه

N

Valid

۱۷۶

Missing

۱۴

سال ورود به دانشگاه

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Valid

۸۰

۸

۴٫۲

۴٫۵

۴٫۵

۸۱

۶۱

۳۲٫۱

۳۴٫۷

۳۹٫۲

۸۲

۴۳

۲۲٫۶

۲۴٫۴

۶۳٫۶

۸۳

۳۶

۱۸٫۹

۲۰٫۵

۸۴٫۱

۸۴

۲۸

۱۴٫۷

۱۵٫۹

۱۰۰٫۰

Total

۱۷۶

۹۲٫۶

۱۰۰٫۰

Missing

۹۹

۱۲

۶٫۳

System

۲

۱٫۱

Total

۱۴

۷٫۴

Total

۱۹۰

۱۰۰٫۰

توزیع پاسخگویان ‌بر اساس سال ورود به دانشگاه به صورت زیر می‌باشد:

۵/۴ درصد ورودی ۸۰ ، ۷/۳۴ درصد ورودی ۸۱ ، ۴/۲۴ درصد ورودی ۸۲ ، ۵/۲۰ درصد ورودی ۸۳ ، ۹/۱۵ درصد ورودی ۸۴ می‌باشند.

1. شغل پدر

Statistics

شغل پدر

وضعیت تاهل

شغل همسر

میزان درامد

N

Valid

۱۸۳

۱۸۸

۲۳

۳۲

Missing

۷

۲

۱۶۷

۱۵۸

شغل پدر

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Valid

کارمند

۴۱

۲۱٫۶

۲۲٫۴

۲۲٫۴

ازاد

۷۳

۳۸٫۴

۳۹٫۹

۶۲٫۳

معلم

۲۵

۱۳٫۲

۱۳٫۷

۷۶٫۰

فنی مهندسی

۸

۴٫۲

۴٫۴

۸۰٫۳

پزشکی

۶

۳٫۲

۳٫۳

۸۳٫۶

کشاورز دامدار

۱۰

۵٫۳

۵٫۵

۸۹٫۱

بازنشسته

۱۸

۹٫۵

۹٫۸

۹۸٫۹

سایر

۲

۱٫۱

۱٫۱

۱۰۰٫۰

Total

۱۸۳

۹۶٫۳

۱۰۰٫۰

Missing

۹

۵

۲٫۶

System

۲

۱٫۱

Total

۷

۳٫۷

Total

۱۹۰

۱۰۰٫۰

و حالا ازدواج زن آندورایی و مرد انگلیسی را تصور کنید، در زمانی که فرزند آن ها متولد می شود دارای تابعیت انگلیسی و آندروایی خواهد بود.

البته دکترین حقوق بین الملل معتقدند که این تعارض قوانین بین کشورها می‌باشد که باعث تابعیت مضاعف و یا بی تابعیتی در بین افراد می شود و چنانچه یک قانون کلی در زمینه تابعیت وجود داشته باشد که کشورهاتی جهان اکثر قریب به اتفاق، آن را قبول داشته باشند و آن را تصویب کنند، باعث رفع این مشکلات خواهد شد که این امر تا حدودی غیرممکن می‌باشد.

دلیل این امر این می‌باشد که تابعیت از مظاهر اراده حکومت و دولت است و درست است که در دسته حقوق بین الملل خصوصی گنجانده شده است ولی این جنبه از تقسیم بندی از جهت در نظر گرفتن رابطه تابعیت با افراد می‌باشد، ولی اگر از جهت رابطه تابعیت با دولت در نظر بگیریم جزئی از مظاهر اراده حاکمیت می‌باشد، لذا دولت‌ها حاضر نیستند که حاکمیت خود را با تصویب یک کنوانسیون بین‌المللی در این زمینه محدود بنمایند.

و نقطه ضعف دیگری که می توان برای آن در نظر گرفت ولی احتمال آن بسیار کم می‌باشد باعث بی تابعیتی فرد خواهد شد و آن ‌به این صورت است که چناچه مرد تابعیت کشوری را داشته باشد که تابعیت را از طریق خون مادر قابل انتقال بداند که احتمال این امر بسیار کم است ولی غیرممکن نمی باشد و زن تابعیت کشوری را داشته باشد که در آن کشور تابعیت از طریق خون مرد قابل انتقال باشد، چنانچه این ۲ فرد با هم ازدواج کند و کودکی از این دو متولد شود در ابتدای تولد بی تابعیتی خواهد بود. البته همان‌ طور که گفته شد این فرض احتمال کمی دارد که بوقوع بپیوندد زیرا در اکثر قریب به اتفاق قوانین تابعیت کشورها تابعیت از طریق نسب به وسیله پدر قابل انتقال می‌باشد یا هر دوی والدین است واین مربوط به بحث حاکمیتی دولت هاست لذا دولت‌ها در این مورد سیاستگذاریهای خاص خود را دارند.

بند دوم: تابعیت از راه خاک

این نوع از اعطای تابعیت ‌به این معنا می‌باشد که بعضی از کشورها تابعیت خود را به کودکانی اعطاء می‌کنند که در خاک آن کشور بدنیا آمده اند،^[۲۰] البته بعضی از کشورها سیستم خاک را به صورت مطلق پذیرفته اند، یعنی هر کودکی در خاک کشورشان بدنیا بیاید، تابعیت خود را به آن اعطاء خواهند کردند و معمولاً این دسته از کشورها، دارای وسعت جغرافیایی و خاک پهناور می‌باشند و همچنین جمعیت کمی در خاک آن ها زندگی می‌کند و به همین دلیل است که به کودکانی که در خاکشان متولد می‌شوند تابعیت خود را ‌بر اساس سیستم خاک اعطاء می‌کنند.

دلیل این گونه کشورها از استفاده از سیستم خاک، افزایش جمعیت می‌باشد.

به ‌عنوان مثال کشور برزیل اصل خاک را به ‌عنوان راه اصلی دادن تابعیت پذیرفته است و قانون تابعیت آن ها می‌گوید:^[۲۱] «هرگاه طفلی در خاک برزیل متولد گردد، صرف نظر از تابعیت والدین وی دارای تابعیت برزیلی خواهد بود.»

کشور برزیل با وضع این قانون گام بلندی در جهت رفع معضل بی تابعیتی در کشور خود برداشته است و هر کودکی که در خاک برزیل متولد شود را دارای تابعیت برزیلی می‌داند.

البته بعضی از کشورها هستند که سیستم خاک را پذیرفته اند ولی نه به عنوان روش اصلی اعطای تابعیت بلکه به ‌عنوان روش فرعی آن را در نظر گرفته اند.

به ‌عنوان مثال کشور جمهوری اسلامی ایران در ماده ۹۷۶ در بندهای ۱، ۲ و ۳ به اعطای تابعیت ایران از طریق سیستم خاک پرداخته شده است. در بند ۱ می‌گوید: «کودکی که در خاک جمهوری اسلامی ایران متولد شود و پدر و مادر او نامعلوم باشند دارای تابعیت ایرانی خواهد بود.»

در بند ۲ می‌گوید: «طفلی که یکی از والدین آن در ایران متولد شده اند دارای تابعیت ایرانی خواهد بود.»

و در بند ۳: می‌گوید: «اطفالی که از پدر خارجی در جمهوری اسلامی ایران متولد شده اند به شرط اقامت در ایران دارای تابعیت ایرانی خواهد بود.»

پس با مشاهده مواد بالا متوجه شدیم که قانون‌گذار ایران هم از ۲ سیستم یعنی هم راه خون و هم از راه خاک تابعیت خود را اعطا می‌کند ولی از آنجایی که سیستم خاک به ‌عنوان روش فرعی اعطای تابعیت در ایران شناخته شده است این امر با حصول شرایطی امکان پذیر خواهد بود که در بندهای بالا مطالعه کردیم.

بند سوم: کدام روش مؤثرتر است

با مطالعه و بررسی این دو روش در اعطای تابعیت ‌به این نتیجه می‌رسیم که پاسخ ‌به این سؤال امری مشکل می‌باشد و نمی توان گفت که سیستم خاک از سیستم خون بهتر و کارآمدتر است و یا بالعکس آن.

همانطوریکه می‌دانیم بسیاری از کشورها هستند که از هر دو سیستم به صورت همزمان استفاده می‌کنند،^[۲۲] همانند کشورهای رومانی، عراق و فرانسه و همینطور بعضی از کشورها هستند از جمله جمهوری اسلامی ایرن که از هر دو سیستم استفاده می‌کنند ولی ‌به این صورت که یک روش را به عنوان اصلی در نظر گرفته اند و از روش دیگر به صورت فرعی استفاده می‌کنند همانند ایران که سیستم اصلی اعطای تابعیتش سیستم خون می‌باشد ولی در بندهای ماده ۹۷۶ ق.م شرایط تحصیل تابعیت از طریق سیستم خاک را بیان می‌کند.

در نهایت با بررسی این دو روش می توان گفت که هر یک از این روش ها دارای نقاط ضعف و قوت خاص خود می‌باشد که در بالا به ذکر بعضی از آن ها پرداختیم ولی چیزی که بنظر می‌رسد تعارض و اختلاف در قوانین کشورها است که باعث بروز مشکلات تابعیتی از جمله بی تابعیتی گردیده است.